Hiszpańska wojna domowa: Różnice pomiędzy wersjami

Mimo iż była to wojna domowa, jej kontekst jest znacznie szerszy. Konflikt ten bywa uważany za preludium [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Obie strony wojny miały bowiem wsparcie z zagranicy, przy czym nacjonalistów wspierały bezpośrednio oddziały wojskowe przysłane przez [[faszyzm|faszystowskie]] [[Zjednoczone Królestwo Włoch|Włochy]] i [[narodowy socjalizm|nazistowskie]] [[III Rzesza|Niemcy]], siły rządowe mogły liczyć na zagranicznych ochotników (w tym [[Brygady Międzynarodowe|Brygad Międzynarodowych]], zorganizowanych przez [[Międzynarodówka Komunistyczna|Komintern]]) oraz [[Brazylia|Brazylii]]<ref>Beevor, Antony (1982, 2006). The Battle for Spain: The Spanish Civil War 1936–1939. London: Weidenfield and Nicolson. ISBN 0-297-84832-1 str, 139-140. First published as The Spanish Civil War.</ref>, [[Francja|Francji]]<ref>Alpert, Michael (1994, 2004). ''A New International History of the Spanish Civil War''. Basingstoke: Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-1171-1. OCLC 155897766 str. 47.</ref>, [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] i [[Meksyk]]u. Pomoc [[III Rzesza|III Rzeszy]] była częściowo kredytowana<ref group=A>[[Włochy]] swój udział po stronie nacjonalistów zgodnie z decyzją [[Benito Mussolini|Mussoliniego]] kredytowały finansowo i materiałowo w całości, co doprowadziło w 1939 do wyczerpania rezerw armii włoskiej i zadłużenia Hiszpanii wobec Włoch na kwotę 273 mln ówczesnych dolarów USA. Niemcy zaangażowały się materiałowo na znacznie mniejszą skalę (10.000 ludzi – przy łącznych stratach 300 ludzi), 200 czołgów i 600 samolotów – wobec 50.000 Włochów, 150 czołgów, 660 samolotów i 800 dział i częściowo jedynie kredytowały dostawy (w [[clearing]]u) – rząd Franco był ostatecznie w 1939 r. winien III Rzeszy równowartość 225 mln ówczesnych dolarów, które spłacał do 1943 dostawami surowców strategicznych. Paul Johnson „Historia świata od 1917.” Londyn 1989,ISBN 0-902352-80-6, Polonia Book Fund s. 355-357.</ref>, natomiast pomoc ZSRR była w pełni odpłatna i wyniosła ogółem ponad 1,5 miliarda peset. Za dostawy broni i doradców wojskowych z ZSRR rząd republikański zapłacił z rezerw Banku Hiszpanii [[złoto|złotem]] (510 ton złota – ponad dwie trzecie z czwartego wówczas na świecie zapasu złota banku centralnego) o wartości ówczesnych 500 [[milion|mln]] [[dolar amerykański|dolarów]] ([[Ekwiwalent (ekonomia)|ekwiwalent]] ok. 14.400 mln [[Dolar amerykański|USD]] 2008)<ref group=A>Według kursu giełdowego 880 USD za [[uncja|troy uncję]] – sierpień 2008 Londyn). Faktyczna wartość depozytu była wyższa, gdyż niemal w całości składał się on ze złotych monet, przeważnie dolarowych, z czego wiele stanowiły rzadkie [[numizmatyka|numizmaty]].</ref><ref>Stéphane Courtois, Nicolas Werth, Jean-Louis Panné, Andrzej Paczkowski, Karel Bartosek, Jean-Louis Margolin ''Czarna Księga Komunizmu'', Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, ISBN 83-7180-326-5 s. 319.</ref><ref group=A>(...)”rząd republikański przekazał na ten cel do Moskwy niemal całą rezerwę Banku Hiszpanii, wynoszącą 140 mln funtów w złocie”: Witold Pronobis „Świat i Polska w XX wieku”, Editions Spotkania, Warszawa, 1996, ISBN 83-86802-11-1, s. 157.</ref> – które wysłano 26 października 1936 statkiem do [[Odessa|Odessy]] w ZSRR, pod nadzorem funkcjonariusza [[NKWD]] [[Aleksandr Orłow|Aleksandra Orłowa]]. Gdy hiszpańskie zapasy złota skończyły się w listopadzie 1938, ustały również dostawy sowieckiego sprzętu wojennego dla Republiki Hiszpańskiej.

 

 

Pomimo formalnego zakończenia działań wojennych w 1939 roku, w Hiszpanii do 1979 roku działał zbrojny [[Ruch oporu w Hiszpanii 1939-1975|antyfrankistowski ruch oporu]], a od 1959 roku także [[ETA]] - [[terroryzm|terrorystyczna]] organizacja [[Kraj Basków|baskijskich]] [[nacjonalizm|nacjonalistów]].