Lipoproteina o wysokiej gęstości: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Bibliografia: źródło |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
[[Plik:HDL - pl .svg|thumb|400px|Schemat przedstawiający podstawowe funkcje lipoprotein HDL]]
'''Lipoproteina wysokiej gęstości''', '''HDL''' (od ang. '''H'''igh '''D'''ensity '''L'''ipoprotein)– frakcja [[Lipoproteina|lipoproteiny]] [[osocze krwi|osocza krwi]] o wysokiej gęstości.
<br />Można ją wydzielić w wyniku ultrawirowania [[surowica (hematologia)|
== Znaczenie biologiczne ==
HDL, obok [[Lipoproteina niskiej gęstości|lipoproteiny LDL]], jest główną lipoproteiną transportującą cholesterol we krwi. W klinicznch oraz epidemiologicznych badaniach naukowych wykazano odwrotnie proporcjonalną korelację między osoczowym stężeniem HDL a zapadalnością na schorzenia układu krążenia. Wpływ ten zależny jest od działania lipoproteiny HDL (w tym jej składowej apo-AI), na wsteczny transport cholesterolu (RCT - ang. ''Reverse Cholesterol Transport'') oraz innych lipidów z tkanek do [[wątroba|wątroby]], gdzie są metabolizowane. <ref name="trends">{{Cytuj pismo | nazwisko = Gordon | imię = Scott M. | autor = | autor link = | nazwisko2 = Hofmann | imię2 = Susanna | autor2 = | autor link2 = | nazwisko3 = Askew | imię3 = David S. | autor3 = | autor link3 = | nazwisko4 = Davidson | imię4 = W. Sean | autor4 = | autor link4 = | nazwisko5 = | imię5 = | autor5 = | autor link5 = | tytuł = High density lipoprotein: it's not just about lipid transport anymore | url = | czasopismo = Trends in Endocrinology & Metabolism | adres czasopisma = | oznaczenie = | wolumin = 22 | wydanie = 1 | strony = 9–15 | data = | rok = 2011 | miesiąc = | odpowiedzialność = | wydawca = | miejsce = | issn = 10432760 | doi = 10.1016/j.tem.2010.10.001 | doietykieta = | pmid = | oclc = | bibcode = | id = | cytat = | język = en | data dostępu = }}</ref>.
Jej działanie polega
Badanie krwi podaje zazwyczaj poziom HDL-C, tj. ilość cholesterolu w cząstkach HDL (prawidłowa wartość >50 mg/dl). Jest on często zestawiany z poziomem LDL-C, tj. ilością cholesterolu zawartego w cząstkach [[Lipoproteina niskiej gęstości|LDL]], tzw. ''zły cholesterol''. Cząstki HDL są zdolne do usuwania cholesterolu ze złogów tłuszczu ścian tętnic (zobacz: [[miażdżyca]]) i odtransportowania z powrotem do wątroby dla odzyskania i powtórnego użycia, co jest główną przyczyną określania cholesterolu przenoszonego przez cząstki HDL (HDL-C) mianem ''dobry cholesterol''.▼
== Wiadomości ogólne ==
Linia 24 ⟶ 25:
* redukcję masy ciała,
* zwiększenie spożycia cis-nienasyconych kwasów tłuszczowych<ref name="pmid12716665">{{Cytuj pismo | autor=Mensink RP., Zock PL., Kester AD., Katan MB | tytuł=Effects of dietary fatty acids and carbohydrates on the ratio of serum total to HDL cholesterol and on serum lipids and apolipoproteins: a meta-analysis of 60 controlled trials. | rok=2003 | czasopismo=The American journal of clinical nutrition | doi= | wydanie=77 | numer=5 | miesiąc=maj | pmid= 12716665 | strony=1146–55}}</ref> i zmniejszenie spożycia [[Tłuszcze trans|tłuszczów trans]].
== Diagnostyka laboratoryjna ==
▲Badanie surowicy krwi podaje zazwyczaj poziom HDL-C, tj. ilość cholesterolu w cząstkach HDL (prawidłowa wartość >50 mg/dl). Jest on często zestawiany z poziomem LDL-C, tj. ilością cholesterolu zawartego w cząstkach [[Lipoproteina niskiej gęstości|LDL]], tzw. ''zły
== Zobacz też ==
* [[
* [[
* [[IDL (medycyna)|Lipoproteina pośredniej gęstości]] (IDL)
* [[
{{Przypisy}}
| |||