Mehmet Talaat: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
|||
Linia 11:
|data śmierci = [[15 marca]] [[1921]]
|miejsce śmierci = {{Państwo|DEU}} [[Berlin]]
|przyczyna śmierci = zabójstwo
|miejsce spoczynku = {{Państwo|TUR}} [[Stambuł]]
|zawód = urzędnik pocztowy, polityk
|odznaczenia =
Linia 20:
|www =
}}
'''Mehmet Talaat''' (częściej '''Talaat Pasza''') (tr. ''Mehmed Talât Paşa'') ([[1874]]–[[1921]]), polityk [[Turcja|turecki]] związany z ruchem [[młodoturcy|młodoturków]], dwukrotny minister spraw wewnętrznych i [[wielki wezyr]] [[Imperium osmańskie|Imperium osmańskiego]] od [[1917]] do [[1918]].
Urodzony w [[Kyrdżali]] (tr. ''Kırcaali'') w [[wilajet|wilajecie]] Edirne, leżącym w europejskiej części Imperium Osmańskiego. Był synem urzędnika Porty. Ukończył szkołę wyższą w Edirne ([[Adrianopol]]). Rozpoczął pracę w firmie telegraficznej, jednak szybko został aresztowany za udział w tajnych sprzysiężeniach. Uwolniony po 2 latach został mianowany kierownikiem poczty i telegrafów w [[Saloniki|Salonikach]]. Zwolniony w [[1908]] z powodów politycznych za członkostwo w młodotureckiej organizacji [[Komitet Jedności i Postępu]]. Po rewolucji młodotureckiej w tym samym roku, został deputowanym Edirne w parlamencie, a rok później ministrem spraw wewnętrznych, ministrem poczty i wreszcie sekretarzem generalnym swej partii w [[1912]]. Po śmierci wielkiego wezyra [[Mahmud Szevket|Mahmuda Szevketa]] w lipcu [[1913]], Talaat Pasza po raz drugi został ministrem spraw wewnętrznych.
Przed [[I wojna światowa|I wojną światową]] początkowo opowiadał się po stronie [[Ententa|Ententy]], jednak dał się przekonać [[İsmail Enver|Enwerowi Paszy]] i ostatecznie Turcja opowiedziała się po stronie [[Państwa centralne|państw centralnych]]. Wraz z Enwerem Paszą i [[Ahmed Dżemal|Dżemalem Paszą]] tworzył młodoturecki [[triumwirat]] rządzący krajem w czasie wojny. Był głównym odpowiedzialnym za dokonanie [[Ludobójstwo Ormian|rzezi Ormian]] w latach [[1915]]-[[1916|16]].
4 lutego [[1917]] został [[wielki wezyr|wielkim wezyrem]], a urząd ten sprawował do 8 października [[1918]]. W styczniu 1918 reprezentował Imperium Osmańskie podczas rokowań pokojowych w [[Brześć|Brześciu]] zakończonych zawarciem [[Traktat brzeski|traktatów pokojowych]] pomiędzy [[Państwa Centralne|Państwami Centralnymi]] a [[Ukraińska Republika Ludowa|Ukraińską Republiką Ludową]] (9 lutego 1918- por. [[Traktat brzeski (9 lutego 1918)]]) i [[RFSRR|Rosją sowiecką]] ( 3 marca 1918). W obliczu klęski [[państwa centralne|państw centralnych]] podał się do dymisji 14 października [[1918]] i wraz z pozostałymi przywódcami Komitetu Jedności i Postępu w nocy z 1 na 2 listopada uciekł do [[Niemcy|Niemiec]].
W kwietniu [[1919]] nowy rząd zorganizował proces przeciw przywódcom młodotureckim, oskarżanym m.in. za eksterminację Ormian. Wyroki śmierci wymierzono tylko zaocznie. 15 marca [[1921]] Talaat został zamordowany w [[Berlin]]ie przez [[Saghomon Tehlirian|Saghomona Tehliriana]], ormiańskiego zamachowca, co było częścią tzw. [[Operacja Nemezis|Operacji Nemezis]]. Jego zabójca został potem uniewinniony przez sąd niemiecki w czerwcu [[1921]]. W [[1943]] grób Talaata przeniesiono z [[Berlin|Berlina]] do
==== Zobacz też ====
Linia 44:
[[Kategoria:Zmarli w 1921]]
[[Kategoria:Postacie historii najnowszej]]
[[Kategoria:Wielcy Wezyrowie
| |||