Antologia palatyńska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ałiku (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Ałiku (dyskusja | edycje)
Dalsze losy
Linia 6:
 
== Charakterystyka zbioru ==
Podstawę ''Antologii palatyńskiej'' stanowią wcześniejsze zbiory epigramów Meleagra z Gadary, Filipa z Tesaloniki, Stratona z Sardes, [[Agatiasz Scholastyk|Agatiasza z Myriny]]. Zbiór zawiera około 3700 epigramów, liczących sobie łącznie 32 000 wersów, które wyszły spod pióra prawie 320 autorów starożytnych i średniowiecznych poczynając od V wieku przed Chrystusem. Idąc za wzorem Agatiasza Kefalas ułożył swoją antologię tematycznie. Księga I zawiera epigramy chrześcijańskie, II - – epigramy Chrystodora z Koptos, III – inskrypcje ze świątyni w Kyzyku, księga IV – epigramy wstępne do zachowancych antologii, V – erotyczne, VI – wotywne, VII – nagorbkowe, VIII – Grzegorza z Nazjanzu, IX – popisowe, X – zachęcające, XI – biesiadne i żartobliwe, XII – chłopcolubne Stratona z Sardes, XIII – różne, XIV – arytmetyczne, wróżbiarskie i zagadki, XV – mieszane autorstwa Teofana, Aretasa, Ignacego Diakona, Konstantyna Rodiosa. Pomimo przyjętego przez Kefalasa kryterium rzeczowego nie do końca udało mu się przezwyciężyć wcześniejsze podziały i fakt pochodzenia utworów z różnych źródeł. Niewątpliwie natomiast ''Antologia'' poprzez wybór epigramów dobrze świadczy o smaku literackim Kefalasa i jej późniejszego redaktora{{r|Jurewicz219}}.
 
== Dalsze losy ==
Rękopis zbioru (''Codex Palatinus Graecus 23'') odkrył w 1606 roku filolog francuski Claude Saumaise (Salmasius) w Bibliotece Palatyńskiej w [[Heidelberg]]u. Od nazwy biblioteki pochodzi nazwa zbioru: ''Antologia grecka palatyńska'' (''Anthologia Graeca Palatina''), albo krócej ''Antologia palatyńska''(''Anthologia Palatina''){{r|Jurewicz218}}.
 
Podczas [[Wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]] [[Maksymilian Bawarski]] podarował ten kodeks papieżowi [[Grzegorz XV|Grzegorzowi XV]]. Z [[Biblioteka Watykańska|Biblioteki Watykańskiej]] zabrali go po zajęciu Rzymu Francuzi. Dla ułatwienia sobie transportu rozerwali go na dwie części. Po [[Pokój paryski (1814)|pokoju paryskim]], w 1816 roku, pierwsza część (księgi I - XII) powróciła do Heidelbergu, druga natomiast, przez przeoczenie, pozostała w Bibliotece Narodowej w Paryżu{{r|Sinko307}}.
Podstawę ''Antologii palatyńskiej'' stanowią wcześniejsze zbiory epigramów Meleagra z Gadary, Filipa z Tesaloniki, Stratona z Sardes, [[Agatiasz Scholastyk|Agatiasza z Myriny]]. Zbiór zawiera około 3700 epigramów, liczących sobie łącznie 32 000 wersów, które wyszły spod pióra prawie 320 autorów starożytnych i średniowiecznych poczynając od V wieku przed Chrystusem. Idąc za wzorem Agatiasza Kefalas ułożył swoją antologię tematycznie. Księga I zawiera epigramy chrześcijańskie, II - – epigramy Chrystodora z Koptos, III – inskrypcje ze świątyni w Kyzyku, księga IV – epigramy wstępne do zachowancych antologii, V – erotyczne, VI – wotywne, VII – nagorbkowe, VIII – Grzegorza z Nazjanzu, IX – popisowe, X – zachęcające, XI – biesiadne i żartobliwe, XII – chłopcolubne Stratona z Sardes, XIII – różne, XIV – arytmetyczne, wróżbiarskie i zagadki, XV – mieszane autorstwa Teofana, Aretasa, Ignacego Diakona, Konstantyna Rodiosa. Pomimo przyjętego przez Kefalasa kryterium rzeczowego nie do końca udało mu się przezwyciężyć wcześniejsze podziały i fakt pochodzenia utworów z różnych źródeł. Niewątpliwie natomiast ''Antologia'' poprzez wybór epigramów dobrze świadczy o smaku literackim Kefalasa i jej późniejszego redaktora{{r|Jurewicz219}}.
 
Pierwsze wydanie ''Antologii palatyńskiej'' ukazało się w latach 1772-1776 w [[Straßburg|Strassburgu]] staraniem Filipa Bruncka. Brunck wydał ''Antologię'' w trzech tomach w porządku chronologicznym autorów. Ten sam układ zachował F. Jacobs w trzynastotomowym wydaniu z lat 1794-1810. Z późniejszych wydań dużą popularność zdobyło sobie paryskie opracowanie Dübnera opublikowane w wydawnictwie Didota w 1890 roku z przekładem łacińskim. Pierwsze wydanie z pełnym aparatem krytycznym wyszło w [[Lipsk]]u w 1894 i jest dziełem Hugona Stadtmüllera{{r|Sinko308}}.
 
== Polskie przekłady Antologii Palatyńskiej ==
Linia 22 ⟶ 27:
<ref name="Jurewicz218">{{Cytuj książkę |nazwisko= Jurewicz |imię=O.|autor link=Oktawiusz Jurewicz |tytuł= Historia literatury bizantyńskiej| strony=218}}</ref>
<ref name="Jurewicz219">{{Cytuj książkę |nazwisko= Jurewicz |imię=O.|autor link=Oktawiusz Jurewicz |tytuł= Historia literatury bizantyńskiej| strony=219}}</ref>
<ref name="Sinko307">{{Cytuj książkę |nazwisko= Sinko |imię=T.|autor link=Tadeusz Sinko |tytuł= Zarys historii literatury greckiej|tom=2 |strony=307}}</ref>
<ref name="Sinko308">{{Cytuj książkę |nazwisko= Sinko |imię=T.|autor link=Tadeusz Sinko |tytuł= Zarys historii literatury greckiej|tom=2 |strony=308}}</ref>
}}