Yerba mate: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Gatunki: przeniesione z osobnych artykułów (pozostawiono redirecty)
Maciupeq (dyskusja | edycje)
m Zmieniłem układ sercowo-naczyniowy, który jest kalką z ang., na krążenia, który jest poprawny w j. polskim.
Linia 71:
W 2008 r. opublikowano wyniki badania wpływu wodnych ekstraktów yerba mate na myszy, u których nie stwierdzono genotoksycznego wpływu yerba mate na wątrobę, nerki i pęcherz moczowy. Badanie wykazało, iż regularne przyjmowanie yerba mate poprawia odporność DNA na uszkodzenia wywołane nadtlenkiem wodoru oraz naprawę DNA po ekspozycji komórek wątroby na nadtlenek wodoru, niezależnie od dawki yerba mate<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Miranda | imię = DD. | nazwisko2 = Arçari | imię2 = DP. | nazwisko3 = Pedrazzoli | imię3 = J. | nazwisko4 = Carvalho | imię4 = Pde O. | nazwisko5 = Cerutti | imię5 = SM. | tytuł = Protective effects of mate tea (Ilex paraguariensis) on H2O2-induced DNA damage and DNA repair in mice. | czasopismo = Mutagenesis | wolumin = 23 | wydanie = 4 | strony = 261-5 | miesiąc = | rok = 2008 | doi = 10.1093/mutage/gen011 | pmid = 18308716}}</ref>.
 
Wykazano, iż yerba mate ma działanie obniżające poziom [[cholesterol]]u, ochronne wobec komórek wątroby, stymulujące ośrodkowy układ nerwowy, moczopędne i korzystne wobec układu sercowo-naczyniowegokrążenia. Stosowanie yerba mate sugeruje się w leczeniu otyłości. Yerba mate chroni DNA przed oksydacją i wywołaną [[in vitro]] [[lipoperoksydacja|lipoperoksydacją]] [[cząsteczki LDL|cząsteczek LDL]] oraz ma silne zdolności antyoksydacyjne<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Heck | imię = CI. | nazwisko2 = de Mejia | imię2 = EG. | tytuł = Yerba Mate Tea (Ilex paraguariensis): a comprehensive review on chemistry, health implications, and technological considerations. | czasopismo = J Food Sci | wolumin = 72 | wydanie = 9 | strony = R138-51 | miesiąc = Nov | rok = 2007 | doi = 10.1111/j.1750-3841.2007.00535.x | pmid = 18034743}}</ref>. W badaniu na szczurach wykazano ochronny wpływ yerba mate przed otyłością indukowaną wysokotłuszczową dietą<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Pang | imię = J. | nazwisko2 = Choi | imię2 = Y. | nazwisko3 = Park | imię3 = T. | tytuł = Ilex paraguariensis extract ameliorates obesity induced by high-fat diet: potential role of AMPK in the visceral adipose tissue. | czasopismo = Arch Biochem Biophys | wolumin = 476 | wydanie = 2 | strony = 178-85 | miesiąc = | rok = 2008 | doi = 10.1016/j.abb.2008.02.019 | pmid = 18314006}}</ref>.
 
W badaniach przeprowadzanych w krajach o znacznie większej niż przeciętna konsumpcji napoju yerba mate przygotowywanego w tradycyjny sposób picie yerba mate zostało statystycznie powiązane ze zwiększoną zapadalnością na [[rak jamy ustnej|raka jamy ustnej]], gardła, przełyku i pęcherza moczowego. Rozpoznano jednak również inne nałogi, takie jak palenie tytoniu i spożywanie alkoholu, które to nałogi są ściśle powiązane z kulturą tych regionów, jako czynniki mające znaczący wpływ na wyniki tych badań<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Vassallo | imię = A. | nazwisko2 = Correa | imię2 = P. | nazwisko3 = De Stéfani | imię3 = E. | nazwisko4 = Cendán | imię4 = M. | nazwisko5 = Zavala | imię5 = D. | tytuł = Esophageal cancer in Uruguay: a case-control study. | czasopismo = J Natl Cancer Inst | wolumin = 75 | wydanie = 6 | strony = 1005-9 | miesiąc = | rok = 1985 | doi = | pmid = 3865007}}</ref><ref name="five">{{Cytuj pismo | nazwisko = De Stefani | imię = E. | nazwisko2 = Correa | imię2 = P. | nazwisko3 = Fierro | imię3 = L. | nazwisko4 = Fontham | imię4 = E. | nazwisko5 = Chen | imię5 = V. | tytuł = Black tobacco, maté, and bladder cancer. A case-control study from Uruguay. | czasopismo = Cancer | wolumin = 67 | wydanie = 2 | strony = 536-40 | miesiąc = | rok = 1991 | doi = | pmid = 1985746}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Goldenberg | imię = D. | tytuł = Maté: a risk factor for oral and oropharyngeal cancer. | czasopismo = Oral Oncol | wolumin = 38 | wydanie = 7 | strony = 646-9 | miesiąc = | rok = 2002 | doi = | pmid = 12167417}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Sewram | imię = V. | nazwisko2 = De Stefani | imię2 = E. | nazwisko3 = Brennan | imię3 = P. | nazwisko4 = Boffetta | imię4 = P. | tytuł = Maté consumption and the risk of squamous cell esophageal cancer in Uruguay. | czasopismo = Cancer Epidemiol Biomarkers Prev | wolumin = 12 | wydanie = 6 | strony = 508-13 | miesiąc = | rok = 2003 | doi = | pmid = 12814995}}</ref>. Statystyczny związek spożycia yerba mate z podwyższonym ryzykiem raka płuc stwierdzono w badaniu na grupie urugwajskich mężczyzn, które wykazało zależność między wzrostem ryzyka zachorowania a dawką yerba mate z [[rak płuca|gruczolakorakiem płuc]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = De Stefani | imię = E. | nazwisko2 = Muñoz | imię2 = N. | nazwisko3 = Estève | imię3 = J. | nazwisko4 = Vasallo | imię4 = A. | nazwisko5 = Victora | imię5 = CG. | tytuł = Mate drinking, alcohol, tobacco, diet, and esophageal cancer in Uruguay. | czasopismo = Cancer Res | wolumin = 50 | wydanie = 2 | strony = 426-31 | miesiąc = | rok = 1990 | doi = | pmid = 2295081}}</ref>. Wiele z badań z Ameryki Południowej wykazało związek między wzrostem ryzyka zachorowania na nowotwory, a ilością wypijanego napoju, między innymi udowodniono, że spożywanie więcej niż litr yerba mate dziennie może zwiększyć ryzyko nowotworów głowy i szyi od 3 do 5 razy. Badania te wykazały również, że picie mocnej, bardzo gorącej [[herbata|herbaty]] zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworu ust, jak i fakt, że spożywanie gorących napojów – kawy, zielonej herbaty – również zwiększa to ryzyko od 2 do 4 razy. Należy zwrócić uwagę, że wiele z analizowanych populacji cechowało się jednoczesnym używaniem alkoholu i wyrobów tytoniowych, co komplikuje wpływ mate jako niezależnego czynnika ryzyka<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Goldenberg | imię = D. | nazwisko2 = Golz | imię2 = A. | nazwisko3 = Joachims | imię3 = HZ. | tytuł = The beverage maté: a risk factor for cancer of the head and neck. | czasopismo = Head Neck | wolumin = 25 | wydanie = 7 | strony = 595-601 | miesiąc = | rok = 2003 | doi = 10.1002/hed.10288 | pmid = 12808663}}</ref><ref name="ten">H{{Cytuj pismo | nazwisko = Goldenberg | imię = D. | nazwisko2 = Lee | imię2 = J. | nazwisko3 = Koch | imię3 = WM. | nazwisko4 = Kim | imię4 = MM. | nazwisko5 = Trink | imię5 = B. | tytuł = Habitual risk factors for head and neck cancer. | czasopismo = Otolaryngol Head Neck Surg | wolumin = 131 | wydanie = 6 | strony = 986-93 | miesiąc = | rok = 2004 | doi = 10.1016/j.otohns.2004.02.035 | pmid = 15577802}}</ref>. W badaniach z Argentyny i Paragwaju wykazano związek między zwiększoną zapadalnością na raka przełyku u osób używających alkoholu, tytoniu i gorącej lub bardzo gorącej (ale nie zimnej) mate<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Castelletto | imię = R. | nazwisko2 = Castellsague | imię2 = X. | nazwisko3 = Muñoz | imię3 = N. | nazwisko4 = Iscovich | imię4 = J. | nazwisko5 = Chopita | imię5 = N. | tytuł = Alcohol, tobacco, diet, mate drinking, and esophageal cancer in Argentina. | czasopismo = Cancer Epidemiol Biomarkers Prev | wolumin = 3 | wydanie = 7 | strony = 557-64 | miesiąc = | rok = | doi = | pmid = 7827585}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Rolón | imię = PA. | nazwisko2 = Castellsagué | imię2 = X. | nazwisko3 = Benz | imię3 = M. | nazwisko4 = Muñoz | imię4 = N. | tytuł = Hot and cold mate drinking and esophageal cancer in Paraguay. | czasopismo = Cancer Epidemiol Biomarkers Prev | wolumin = 4 | wydanie = 6 | strony = 595-605 | miesiąc = | rok = 1995 | doi = | pmid = 8547825}}</ref>. Fakt ten może zostać wytłumaczony wpływem temperatury napoju na ułatwione wchłanianie [[czynniki kancerogenne|czynników kancerogennych]] zawartych w [[dym tytoniowy|dymie tytoniowym]].