|
Pisarze ([[Soferowie|soferim]]) zajmujący się skrupulatnym przepisywaniem świętego tekstu Biblii dokonywali przeróbek tekstu o charakterze [[teologia|teologiczno]]-interpretacyjnym. Nie miały one nic wspólnego z [[krytyka tekstu|krytyką tekstu]]. Korygowano fragmenty mogące sugerować [[bałwochwalstwo|bałwochwalczy]] sens lub uwłaczające majestatowi [[Jahwe|Boga]], np. sugerujące jego [[antropomorfizacja|antropomorficzny]] charakter. Większość poprawek została przyjęta przez współczesnych [[egzegeza|egzegetów]].
Ze względu na kontrowersje wokół samego pojęcia "tikunej„tikunej soferim"soferim”, różnie rozumianego przez badaczy, podaje się różną ilość dokonanych przez skrybów poprawek. Według kodeksu ''Babylonicus Petropolitanus'' dokonano 18 poprawek<ref name = Würtwein>Ernst Würtwein, ''Der Text des Alten Testaments'', Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 1988, s. 21 </ref><ref>Christian D. Ginsburg, [http://bible.zoxt.net/ginz/_0401.htm ''Introduction to the Massoretico-Critical Edition of the Hebrew Bible Ginsburga''], s. 347</ref>. [[masoreci|Masoreckie]] [[manuskrypt]]y różnią się między sobą pod względem ilości zaznaczonych w nich "poprawek„poprawek pisarzy"pisarzy”. W niektórych zaznacza się tylko część z nich, inne (np. [[kodeks z Aleppo]]) zupełnie je pomijają<ref>Page H. Kelley, Daniel Stephen Mynatt, Timothy G. Crawford, ''The Masorah of Biblia Hebraica Stuttgartensia: Introduction and Annotated Glossary'', Cambridge 1998, str. 38.</ref>.
Określenie "poprawki„poprawki skrybów"skrybów” można rozumieć bardzo ogólnie – jako wszelkie poprawki naniesione przez [[sofer]]ów (przepisywaczy [[Tora|Tory]]) na przestrzeni wieków. Stąd bierze się wiele nieporozumień związanych z definicją pojęcia. Przyjęto jednak stosować miano "tikunej„tikunej soferim"soferim” w rozumieniu tych osiemnastu poprawek, które sami soferim nazwali "poprawkami"„poprawkami” (w odróżnieniu np. od ośmiu wcześniejszych uwag określanych przez nich jako "kinot"„kinot” – "eufemizmy"„eufemizmy”)<ref>Alan J. Hauser, Duane F. Watson (red.), ''A History of Biblical Interpretation: The Medieval Through the Reformation Periods'', Wm. B. Eerdmans Publishing, 2009, ISBN 978-0-8028-4274-9, t. 2, str. 213.</ref>.
== Lista tikunej soferim ==
:* [[Księga Rodzaju]] 18,22
:: "„''a Jahwe nadal stał przed Abrahamem''"” przerobiono na "„''a Abraham nadal stał przed Jahwe''"”<ref>Yoseph Shechter, ''לקסיקון אוצר התלמוד'' (''A Lexicon of the Talmud''), Dvir, Lod 2001, str. 388.</ref>
:* [[Księga Liczb]] 11,15
:* [[1 Księga Samuela]] 3,13
:: przekleństwo wobec "„''Boga''"” przerobiono na przekleństwo wobec "„''nich''"” (synów Helego)<ref>L. Koehler, W. Baumgartner, ''Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu'', VOCATIO 2008, t. 2, s. 169.</ref>
:* [[2 Księga Samuela]] 4,12
:: imię "„''Isz-Baal''"” ("„''człowiek Baala''"”) przerobiono na "„''Isz-boszet''"” ("„''człowiek hańby''"”); jedynie w [[1 Księga Kronik|1 Księdze Kronik]] 8,33 i 9,39 pozostało "Isz„Isz-Baal"Baal”
:* 2 Księga Samuela 20,1
:* [[Księga Ezechiela]] 8,17
:: "„''mój nos''"” przerobiono na "„''ich nos''"”<ref>L. Koehler, W. Baumgartner, ''Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu'', VOCATIO 2008, t. 1, s. 259.</ref>
:* [[Księga Ozeasza]] 4,7
:* [[Księga Habakuka]] 1,12
:: "„''Ty [Boże] nie umrzesz''"” przerobiono na "„''my nie umrzemy''"”
:* [[Księga Zachariasza]] 2,12<ref>L. Koehler, W. Baumgartner, ''Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu'', VOCATIO 2008, t. 1, s. 764.</ref>
:: "„''mego oka''"” zmieniono na "„''jego oka''"”<ref>''Księgi Proroków Mniejszych, Zachariasza'', t. XII - 2, Pallotinum, Poznań 1968, s. 325.</ref><ref>''Prorocy, Przekład interlinearny'', VOCATIO, Warszawa 2008.</ref>
:* [[Księga Malachiasza]] 1,13
:* Księga Hioba 32,3
::"„''obwiniać Boga''"” zmieniono na "„''obwiniać Joba''"”<ref>L. Koehler, W. Baumgartner, ''Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu'', VOCATIO 2008, t. 1, s. 39.</ref>
:* [[Lamentacje Jeremiasza]] 3,20
:* [[Księga Malachiasza]] 1,12
:„''"mnie bezcześcicie"''” zamieniono na „''"bezcześcicie je"''”
:* Księga Malachiasza 3,9
:„''"przeklinacie mnie"''” zmieniono na „''"przekleństwo na was"''”
Nowsze badania wykazały, że również w 1 Sm 3,13; Zch 2,12; Hi 7,20 dokonano poprawek<ref name = Würtwein/>. Na podobnej zasadzie w 1 Królewskiej 21,10.13 eufemizmem „błogosławić Boga”, zastąpiono niedopuszczalne wyrażenie „przeklinać Boga”<ref>{{cytuj stronę | url =http://biblista.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=3361:kilka-sow-o-krytyce-tekstu-i-zwojach-znad-morza-martwego&catid=300&Itemid=81 | tytuł =Kilka słów o krytyce tekstu i Zwojach znad Morza Martwego. | data dostępu = 2013-03-27 | opublikowany =biblista.pl }}</ref>.
== Zobacz też ==
* [[Sofer]]
* [[Biblia]]
| 