Trolejbus: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK, źródła/przypisy, drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
Wiggles007 (dyskusja | edycje) m Wycofano edycje użytkownika Alan ffm (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 37.190.49.117. |
||
Linia 1:
{{Źródła|data=2007-11}}
[[Plik:Sugdidi-041-2.jpg|thumb|Trolejbus '''[[ZiU-9]]''' w [[Zugdidi]]]]▼
[[Plik:
▲[[Plik:
'''Trolejbus''' (pot. ''trajtek'', ''trajluś'') –
Za pierwszy trolejbus można uznać uruchomiony w 1882 w [[Berlin]]ie [[Elektromote]]. Kolejne konstrukcje były naturalnym kompromisem pomiędzy transportem opartym na sieci elektrycznej ([[tramwaj]]ami) a zbiorową komunikacją opartą na [[autobus]]ach, wówczas napędzanych relatywnie słabymi [[Silnik o zapłonie iskrowym|silnikami benzynowymi]]. Pierwsza linia trolejbusowa z regularnymi przewozami pasażerskimi w [[Polska|Polsce]] o długości 2,2 km została uruchomiona w 1930 roku w [[Poznań|Poznaniu]]. Tamże trolejbusy przy zjeździe do [[zajezdnia|zajezdni]] korzystały z przewodu tramwajowego (jeden odbierak ślizgał się po nim, a specjalny – dolny – po szynie jako przewodzie powrotnym). W [[Dwudziestolecie międzywojenne na świecie|okresie międzywojennym]] w szeregu miast [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]] i w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] dokonywano konwersji linii tramwajowych na trolejbusowe, dzięki czemu firmy eksploatujące sieci komunikacyjne ograniczały koszty utrzymania specyficznej dla trakcji infrastruktury szynowej (jezdnie miejskie były utrzymywane przez miasta). W okresie międzywojennym powstały pierwsze trolejbusowe [[nadwozia samonośne]]. W latach 50. XX wieku rozwój [[autobus]]ów z napędem spalinowym i obniżka cen paliw ropopochodnych przyczyniła się do upadku wielu sieci trolejbusowych i zastąpieniu ich autobusami. Jednocześnie zaczęto używać do budowy trolejbusów nadwozi autobusowych (np. Chausson-Vetra) zamiast nadwozi specjalnych. Obecnie ze względu na konieczność ograniczenia szkodliwej emisji i możliwość pozyskiwania [[Energia elektryczna|energii elektrycznej]] z czystych źródeł trolejbusy przeżywają renesans.
== Trolejbusy na świecie ==
Systemy trolejbusowe istnieją praktycznie na każdym kontynencie, wykorzystywane przede wszystkim w miastach, gdzie nie ma możliwości budowy sieci tramwajowej, a istnieje potrzeba dodatkowo transportu poza
== Trolejbusy w Polsce ==
Obecnie trolejbusy jeżdżą w trzech polskich miastach: Gdyni, Lublinie oraz Tychach
=== [[Gdynia]] i [[Sopot]] ===▼
{{osobny artykuł|Trolejbusy w Gdyni}}
[[Plik:Mercedes-Benz O 405 NE at line number 25 in Gdynia 1.jpg|thumb|250px|Trolejbus linii 25 w Gdyni]]▼
▲=== Gdynia i Sopot ===
▲{{Osobny artykuł|Trolejbusy w Gdyni}}
▲[[Plik:Mercedes-Benz O 405 NE at line number 25 in Gdynia 1.jpg|thumb|Trolejbus linii 25 w Gdyni]]
W 1943 roku firma Danziger Elektrische Strassenbahnen AG (Gdańskie Tramwaje Elektryczne Spółka Akcyjna), w czasie II wojny światowej odpowiedzialna za funkcjonowanie komunikacji miejskiej na terenie okupowanej Gdyni, wybudowała i uruchomiła pierwszą linię trolejbusową na trasie Chylonia – Centrum, przedłużoną wkrótce do Orłowa. Do podjęcia tej inwestycji zmusiły gdańskie tramwaje rosnące potrzeby przewozowe na terenie miasta, którym nie można było sprostać wykorzystując tabor autobusowy ze względu na wojenny kryzys paliwowy. Wiosną 1945 roku szturm Armii Czerwonej na Gdynię złamał opór wojsk hitlerowskich, przy okazji tabor i urządzenia sieci trakcyjnej uległy podczas walk poważnym zniszczeniom. Odbudowy i uruchomienia sieci podjął się nowo powstały gdyński Miejski Zakład Komunikacji. Stało się to w marcu 1946 roku. Początkowo były to dwie linie 11 i 12, które w 1948 roku przemianowano na 21 i 22. Obie kursują do dziś, z tym że 21 została wydłużona z Orłowa do sąsiedniego miasta Sopot, gdzie do połowy lat 50 umożliwiała skomunikowanie z gdańską siecią tramwajową.
W początkach lat siedemdziesiątych na fali ówczesnej mody na rozwijanie
Po zmianach politycznych i gospodarczych 1989 roku samorząd miasta zdecydował się na utrzymanie trakcji trolejbusowej. Kolejne kadencje gdyńskich samorządowców sprzyjają rozwojowi tego środka transportu jako nowoczesnego i nieuciążliwego dla środowiska wewnątrzmiejskiego. W ostatnich latach wybudowano nowe odcinki sieci trakcyjnej oraz dwie pętle: Kacze Buki i Dąbrowa Miętowa.
Linia 22 ⟶ 25:
=== [[Lublin]] ===
{{
[[Plik:Lublin trolleybus 2.jpg|thumb|250px|Trolejbus [[Jelcz PR110E]] z 1988 roku w Lublinie]]
Pierwszy trolejbus wyjechał na ulice 21 lipca 1953 roku. Pomysłodawcy projektu zdecydowali się na uruchomienie dodatkowej sieci
=== [[Tychy]] ===
[[Plik:Trolleybus Solaris Trollino 12 TLT in Tychy, Poland.jpg|thumb|250px|Trolejbus Solaris Trollino 12 w Tychach]]
{{
Tychy, jako jedno z trzech miast w Polsce, posiada linie obsługiwane przez trolejbusy. Pierwszą eksperymentalną linię trolejbusową uruchomiono 1 października 1982 r. Tychy wybrano na miejsce eksperymentu ze względu na szerokie ulice które nadawały się do wprowadzenie komunikacji trolejbusowej. Pierwsze linie miały oznaczenia cyfrowe 1, 2, 3 potem wprowadzono oznaczenia literowe A, B, C, D, E.
Obecnie w posiadaniu [[Trolejbusy w Tychach|Tyskich Linii Trolejbusowych]] znajdują się 22 trolejbusy typu: [[Jelcz]] PR110UE, [[Jelcz]] 120MT, [[Jelcz]] PR110E, [[Jelcz]] PR120E, [[Solaris Bus & Coach|Solaris]] 12T oraz [[Solaris Bus & Coach|Solaris]] 12AC. Tychy eksploatowały w przeszłości również trolejbusy typu: [[ZiU-9|ZIU]], Škoda 14TrM (wóz z powodu kłopotów z homologacją nigdy nie wyjechał na miasto liniowo) i Jelcz PR110T.
Linia 51 ⟶ 54:
System planowany:
* [[Łódź]]- Dyrektor Zarządu Dróg i Transportu w Łodzi ogłosił plan budowy linii trolejbusowej kursującej z Wydawniczej na Zdrowie. Planowane uruchomienie trolejbusu w Łodzi to 2015 rok <ref>http://lodz.naszemiasto.pl/artykul/1778021,trolejbusem-z-wydawniczej-na-zdrowie,id,t.html#a40afd1f7e7fe80f,1,3,60
== Ciekawostki ==
Linia 66 ⟶ 69:
Na przełomie 2006 i 2007 roku Instytut Elektrotechniki z Warszawy, przy współpracy MPK Lublin zaprojektował i przebadał z pozytywnym skutkiem pierwszy w Polsce trolejbus hybrydowy. Pojazd ten wyposażony jest w napęd asynchroniczny z zabudowanym zasobnikiem superkondensatorowym oraz akumulatorowym, co pozwala na przejazd 2-3 km bez zasilania z sieci trakcyjnej. Układ został zgłoszony do Urzędu Patentowego.
Ciekawostką jest interesująca koncepcja, rozwijana przez firmę Siemens, budowy elektrycznej autostrady przyszłości „eHighway of the Future”<ref>{{
== Cechy
[[Plik:Черт Тролл.PNG|thumb|300px|Schemat trolejbusu [[Škoda 14Tr]]]]
[[Plik:Trolleybus diagram-key.svg|thumb|300px|Schemat trolejbusu [[Pullman Standard 800]]]]
Linia 90 ⟶ 93:
* Przy ruszaniu starszych trolejbusów odczuwalne jest dość uciążliwe szarpanie. Często, również w starszych modelach, gdy kierowca zdejmie nogę z przyspieszacza (pedał gazu) występuje bardzo silne szarpnięcie spowodowane odłączeniem zasilania od silnika. W trolejbusach z napędem sterowanym elektronicznie ([[IGBT]]) problemy te nie występują.
* Są ograniczone zasięgiem sieci trakcyjnej. Istnieją jednak tzw. [[duobus]]y, które mogą być napędzane silnikami Diesla lub akumulatorami, dzięki czemu mogą wjeżdżać w obszary, gdzie sieć trakcyjna z różnych przyczyn nie może zostać rozwieszona. Przeprowadzano również próby użycia [[superkondensator]]ów do zasilania trolejbusów poza siecią trakcyjną, ale eksperymentalne trolejbusy z [[Szanghaj]]u w [[Chiny|Chinach]] stoją niesprawne w zajezdni, a dalsze eksperymenty „przesunięto na czas nieokreślony”.
* Z powodu rosnącej liczby samochodów na drogach oraz dość dużego kosztu infrastruktury trolejbusowej, budowa tego typu
== Ważniejsze sieci trolejbusowe na świecie ==
{{
* '''[[Argentyna]]:''' [[Córdoba (miasto w Argentynie)|Córdoba]], [[Mendoza (miasto)|Mendoza]], [[Rosario]]
* '''[[Armenia]]''': [[Erywań]]
Linia 170 ⟶ 173:
* [[MAZ]]
* [[Irisbus]]
{{Przypisy}}▼
== Bibliografia ==
Linia 178 ⟶ 179:
== Linki zewnętrzne ==
{{
{{
* [http://trolejbusy.strefa.pl Kronika Komunikacji Trolejbusowej w Polsce]
* [http://www.molecki.pl/r00/historia/ Rejestr książek poświęconych historii komunikacji miejskiej w Polsce]
* [http://www.railfaneurope.net/pix/ru/trolleybus/pix.html Zdjęcia trolejbusów w dzisiejszej Rosji]
* [http://www.zkmgdynia.pl/ Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni, galeria trolejbusów]
* [http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20111003/LUBLIN/378240763 Dominik Smaga, Dziennik Wschodni
{{Transport miejski}}
{{Trolejbusy w Polsce}}
▲{{Przypisy}}
[[Kategoria:Trolejbusy| ]]
{{
{{
{{
|