Viracocha (Sapa Inca): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (17) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q377964
-warto wspomnieć że (wp:pov), WP:SK
Linia 1:
{{źródła|data=2013-07}}
{{Inne znaczenia| '''władcy Inków'''|[[Wirakocza|bóg Wirakocza]]}}
 
[[GrafikaPlik:Inca viracocha inca.jpg|170px|thumb|Viracocha według [[Felipe Huaman Poma de Ayala|Felipe Huamana Pomy de Ayali]]]]
 
'''Viracocha''' ([[język ajmara|ajm.]] - [[imię teoforyczne]], zm. ok. [[1440]] r.) na wpół [[legenda]]rny [[władcy Inków|król Inków]] i ósmy [[Sapa Inca]] od ok. [[1410]] do [[1438]] roku, z dynastii [[Hanan]], młodej linii królewskiego rodu [[Inkowie|Inków]], prawdopodobnie syn króla [[Yahuar Huacac|Yahuara Huacaca]].
 
Viracocha urodził się jako Cusi (inne źródła, identyfukując Cusiego z królem Pachacutekiem, podają również wersje Hatun Tupac oraz Ripac). Będąc najstarszym synem króla [[Yahuar Huacac|Yahuara Huacaca]] i jego głównej małżonki, królowej Ipaucomy, uznawany był za prawowitego następcę [[tron]]u, jednakże w okresie dorastania wyszło na jaw, że twarz księcia porasta niespotykany u [[Inkowie|Inków]] zarost. Podważało to wiarygodność jego pochodzenia, ponieważ mogło świadczyć o tym, że królowa dopuściła się zdrady. Zarost na twarzy charakteryzuje bowiem członków sąsiednich plemion, natomiast u [[Inkowie|Inków]] występuje niezwykle rzadko. Wróżbici orzekli wówczas, że zarost syna jest karą jaką zesłał bóg piorunów i burz, [[Ilapa]] na króla [[Yahuar Huacac|Yahuara]] za nieprzestrzeganie rytualnego [[post]]u podczas narodzin syna.
Linia 11 ⟶ 12:
Po trzech latach Cusi powrócił do stolicy i oznajmił ojcu, że przeżył [[objawienie]], podczas którego bóg-stwórca, [[Wirakocza]], oznajmił mu, iż plemię [[Chanca]] zamierza podnieść bunt przeciwko dominacji [[Inkwie|Inków]]. Informacja wydawała się nieprawdopodobna, toteż [[Yahuar Huacac]] nie potraktował jej poważnie, uznając syna za obłąkanego.
 
Wkrótce jednak proroctwo spełniło się, [[Chanca]] podnieśli bunt, a ich wielotysięczna armia podeszła pod [[Cuzco]]. Zatrwożony [[Yahuar Huacac|Yahuar]] opuścił stolicę pozostawiając ją własnemu losowi. Wtedy też dowództwo nad armią [[Inkwie|Inków]] objął Cusi i wespół z plemieniem [[Ajmara|Ajmarów]] odniósł nad [[Chanca]] wielkie zwycięstwo. [[Inkowie]] postanowili wówczas przekazać koronę Cusiemu, tym samym pozbawiając [[tron]]u [[Yahuar Huacac|Yahuara Huacaca]]. Nowy monarcha przyjął imię na cześć swojego boskiego opiekuna (warto jednak wspomnieć, że [[legenda]] ta występuje również w innej wersji; władcą, który tchórzliwie zbiegł ze stolicy, miał być sam Viracocha, natomiast zwycięzcą [[Chanca]] jego syn - [[Pachacutec]]).
 
Z historycznego punktu widzenia decyzja o przyjęciu imienia boga [[Wirakocza]] mogła być podyktowana chęcią pozyskania sobie przychylności licznego wówczas w państwie Inków plemienia [[Ajmara|Ajmarów]], od którego wywodził się kult [[Wirakocza|Wirakoczy]], jak również rosnącą rolą tego boga, również w [[panteon]]ie [[Inkowie|Inków]]. Nie bez znaczenie był również fakt, że [[Wirakocza]] wyobrażany był jako brodaty starzec.
Linia 23 ⟶ 24:
poprzednik='''[[Yahuar Huacac]]'''|
lata=|
funkcja='''[[Władcy Inków|Sapa Inca]]''' <br />ok. [[1410]] - ok. [[1438]]|
następca='''[[Pachacutec]]'''}}