Odwłok: Różnice pomiędzy wersjami

{{Inne znaczenia|słowa ''Abdomenabdomen'' jako części ciała stawonogów|[[abdomen|jego inne znaczenie]]}}

[[Plik:Chrysoperla_carnea_2_zlotook_pospolityChrysoperla carnea 2 zlotook pospolity.jpg|thumb|250px|Odwłok [[ZłotookChrysoperla drapieżnycarnea|złotooka]] jest dobrze widoczny przez błoniaste skrzydła; widać segmentację]]

'''Odwłok''' (''[[abdomen]]'', ''urosoma'') -– trzecia, tylna część ciała [[Stawonogi|stawonoga]], połączona z tułowiem lub [[głowotułów|głowotułowiem]]. Odwłok pokryty jest oskórkiem, ale znacznie delikatniejszym niż okrywy głowy czy głowotułowia. Na odwłoku mogą występować [[odnóża kroczne]]; u form bardziej wyspecjalizowanych są one często przekształcone w [[kądziołki przędne]] ([[pająki]]) czy najrozmaitsze [[narząd kopulacyjny|narządy kopulacyjne]].

U dużej części [[Owady uskrzydlone|owadów uskrzydlonych]] odwłok zachowuje wyraźne ślady segmentacji, choć poszczególne segmenty mogą się zrastać lub ulegać jakimś modyfikacjom. Najsilniej zmodyfikowany jest zazwyczaj ostatni segment odwłoka -– telson. Na 7, 8 lub 9 segmencie znajduje się ujście parzystych (u jętek) lub nieparzystych narządów rozrodczych. Brak odnóży lokomocyjnych, choć mogą występować w stadium larwalnym. Często na odwłoku zlokalizowane są różne [[przydatki płciowe]] -– zwykle w bezpośredniej bliskości otworu płciowego. Czasem jest to [[pokładełko]] właściwe ([[prostoskrzydłe]], [[rośliniarki]] i inne), czasem teleskopowe ([[motyle]], [[chrząszcze]], [[muchówki]]). U samic [[żądłówkaŻądłówki|żądłówek]] pokładełko właściwe przekształciło się w [[żądło]]. U samców [[pasikonikTettigonia|pasikoników]]ów wyewoluowały [[klaspers]]y, służące do przytrzymywania samicy w czasie kopulacji, oraz [[narząd kopulacyjny]] w postaci osadzonego między nimi [[Narząd kopulacyjny|prącia]]. U jętek i skorków prącie jest parzyste; u wszystkich owadów narządy kopulacyjne mają dość zróżnicowany wygląd i zwykle skomplikowaną budowę. U jętek na telsonie występuje długa nić odwłokowa, mająca znaczenie aerodynamiczne.