Szyszynka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uduwodniony proces wydzielania DMT z szyszynki
Kenraiz (dyskusja | edycje)
m prośba o źródło, drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Illu pituitary pineal glands.jpg|thumb|300px|[[język angielski|ang.]] ''Pineal gland'' - szyszynka.]]
'''Szyszynka''' ([[łacina|łac.]] ''Corpus pineale'', syn. ''glandula pinealis'', syn. ''epiphysis cerebri'') - jeden z [[gruczoł|gruczołów wydzielania wewnętrznego]], leżący pomiędzy wzgórkami górnymi [[blaszka pokrywy|blaszki pokrywy]]. Gruczoł znajduje się w zagłębieniu, pod [[blaszka czworacza|blaszką czworaczą]], kontaktując się z [[kresomózgowie]]m szypułą szyszynki. Ma stosunkowo niewielkie rozmiary - długość 5–8 mm, a szerokość 3–5 mm.
 
Powstała z [[międzymózgowie|międzymózgowia]] już u niektórych [[bezżuchwowce|bezżuchwowców]] zastępując w całości zadania [[oko ciemieniowe|oka ciemieniowego]].
 
Komórki szyszynki - [[pinealocytpinealocyty]]y - produkują tzw.'' hormon snu'', czyli [[melatonina|melatoninę]]. Melatonina i jej pochodne metabolity są wydzielane do płynu mózgowo - rdzeniowego i do krwi. Jego wydzielanie jest ściśle związane z bodźcami świetlnymi - ich obecność hamuje produkcję tego hormonu. U ssaków wywiera także hamujący wpływ na wydzielanie hormonów gonadotropowych, zapobiegając przedwczesnemu dojrzewaniu płciowemu. Czynność wydzielnicza szyszynki przebiega zgodnie z dobowym rytmem zmian oświetlenia i zapewne wpływa na rytmiczność różnych funkcji fizjologicznych{{fakt|data=2010-03}}.
U ryb, płazów oraz gadów impulsy docierają do szyszynki bezpośrednio przez kości czaszki, które częściowo przepuszczają światło. U ssaków wydzielanie szyszynki kontrolowane jest przez impulsy wysyłane przez siatkówkę oka. Impulsy te są przekazywane przez tylną część podwzgórza, pień mózgu i rdzeń kręgowy do zwoju szyjnego górnego. Neurony tego zwoju kontrolują wydzielanie hormonu przez szyszynkę.
 
Zaburzenia w pracy tego gruczołu powodują zachwianie rytmu dobowego oraz w dłuższym okresie zaburzenia w rozwoju [[gonada|gonad]].
 
Komórki szyszynki wydzielają również silną psychodeliczną substancje psychoaktywną o nazwie [[Dimetylotryptamina|dimetylotryptamina]]{{fakt}}.
 
== Bibliografia ==