Jan Ostroróg (1436–1501): Różnice pomiędzy wersjami

'''Jan Ostroróg''' herbu [[Nałęcz (herb szlachecki)|Nałęcz]] (ur. [[1436]] –, zm. [[1501]] w [[Grodzisk Wielkopolski|Grodzisku Wielkopolskim]]) herbu [[Nałęcz (herb szlachecki)|Nałęcz]],– [[Wojewodowie poznańscy i wielkopolscy|wojewoda poznański]], twórca i publicysta polityczny. Doradca królów [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierza Jagiellończyka]] i [[Jan I Olbracht|Jana Olbrachta]]. Syn [[Stanisław Ostroróg (wojewoda poznański)|Stanisława]].

Wykształcony na uniwersytetach w [[Erfurt|Erfurcie]] i [[Bolonia|Bolonii]] w [[1459]], otrzymał tytuł doktora obojga praw. Wrócił ze studiów do Polski w 1462 r. Był patriotą i rzecznikiem suwerenności Polski. Zdecydowany przeciwnik wpływów niemieckich. W swoim programie umieszczonym w dziele ''[[Memoriał o urządzeniu Rzeczypospolitej|Monumentum pro rei-publicae ordinatione]]'' (Memoriał w sprawie uporządkowania Rzeczypospolitej) pisanym około r. 1477 (pełne wydanie dopiero w 1831) żądał na ówczesne czasy rewolucyjnych praw: zakazu wygłaszania kazań w języku niemieckim oraz wprowadzenia tylko języka polskiego do urzędów. Prawa wgzdaniem Ostroroga powinny być równe dla wszystkich, atakował zwracanie się miast polskich o porady prawne do miast matek (głównie [[Magdeburg]]a i [[Lubeka|Lubeki]]) i posługiwanie się [[prawo niemieckie|prawem niemieckim]]. Za prawo najwyższe uważa ustawy stanowione przez senat rzymski. Od równości wobec prawa nie powinno być żadnych wyjątków. Swój program uzupełniał o zniesienie dziedziczności urzędów, zniesienie tortur, oraz obowiązek powszechnej służby wojskowej, ten ostatni warunek pojawił się ponownie dopiero podczas wielkiej rewolucji. Ponad to wyprzedził [[Niccolò Machiavelli|Macchiavellego]], stawiając warunek pełnego skarbu jako podstawy państwowości, ale pełnego z dobrego gospodarstwa a nie ze zdzierstwa.{{styl}}

=== Zobacz też ===

== Bibliografia ==