Antoni Giełgud (1792–1831): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Stefs (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, poprawa linków, int., lit.
Stefs (dyskusja | edycje)
ilustracja, drobne redakcyjne
Linia 6:
|rodzaj wojsk = lądowe
|zwycięstwa =
|grafika = POL COA Giełgud.svg
|opis grafiki =[[herb]] [[Giełgud (herb szlachecki)|Giełgud]]
|stopień grafika =
|stopień = [[generał]]
Linia 13:
|miejsce urodzenia =
|data śmierci = [[13 lipca]] [[1831]]
|miejsce śmierci = Schnaugsten (Šnaukštai)
|lata służby = 1812-1831
|siły zbrojne = [[Armia Księstwa Warszawskiego]]
Linia 25:
|commons =
}}
 
'''Antoni Giełgud''' herbu [[Giełgud (herb szlachecki)|Giełgud]] (ur. [[1792]], zm. [[13 lipca]] [[1831]] koło wsi Schnaugsten/Šnaukštai koło Kłajpedy) – [[generałowie polscy|generał polski]], generał brygady [[królestwo Kongresowe|Królestwa Kongresowego]]<ref>Rocznik Woyskowy Królestwa Polskiego. Na rok 1830, s. 8.</ref>, brał udział w [[wojny napoleońskie|kampanii 1812]] oraz w [[Powstanie listopadowe|Powstaniu listopadowym]].
 
Linia 32 ⟶ 33:
W czasie Powstania listopadowego początkowo pełnił służbę generała 1 brygady 1 dywizji piechoty generała Jana Krukowieckiego. Po tym gdy odznaczył się w [[Bitwa pod Wawrem|bitwie pod Wawrem]] dowodząc trzema batalionami 5 pułku piechoty liniowej oraz kilka dni później w [[Bitwa pod Białołęką|bitwie pod Białołęką]] wiążąc rosyjskie oddziały gen. [[Fabian Gottlieb von der Osten-Sacken|Sackena]] mianowany został dowódcą 2 Dywizji Piechoty.
 
Osłaniał główne siły polskie od wschodu podczas [[Bitwa pod Ostrołęką (1831)|bitwy pod Ostrołęką]], jednak po przegranej i odcięciu od pozostałych wojsk polskich, został skierowany na [[Litwa|Litwę]] w celu podtrzymania [[Powstanie listopadowe na ziemiach zabranych|powstania]] w tym regionie. [[29 maja]] stoczył zwycięską [[bitwa pod Rajgrodem|bitwę pod Rajgrodem]], otwierając sobie tym samym drogę na [[Wilno]]. Na Litwie połączył swoją [[2 Dywizja Piechoty (powstanie listopadowe)|2 Dywizją Piechoty]] z wysłanym wcześniej, małym korpusem gen. [[Dezydery Chłapowski|Dezyderego Chłapowskiego]]. Giełgud podjął próbę zdobycia Wilna, jednak 19 czerwca przegrał z Rosjanami [[Bitwa pod Ponarami|bitwę pod Ponarami]] tracąc 2 tys. żołnierzy, po czym był zmuszony przebijać się przez Kowno na Żmudź w kierunku portu w Połądze skąd miało nadejść brytyjskie zaopatrzenie.
{{główny artykuł|Bitwa pod Ponarami}}
 
W dniu 8 lipca 1831 roku Giełgud zaatakował niewielki rosyjski garnizon w [[Szawle|Szawlach]], ale atak się nie powiódł. Po tej porażce Giełgud 9 lipca podzielił polskie oddziały na trzy operujące oddzielnie korpusy - była to grupa Chłapowskiego (3600 żołnierzy), Dembińskiego (4000 żołnierzy), Rohlanda (5200 żołnierzy). W połowie lipca korpus gen. Chłapowskiego (dowodzony przez gen. Giełguda) i korpus gen. [[Franciszek Rohland|Franciszka Rohlanda]] zmuszone zostały przez Rosjan do przekroczenia granicy [[Królestwo Prus|Królestwa Prus]], co oznaczało, że wojska powstańcze utraciły 15 000 żołnierzy regularnej polskiej armii z pełnym uzbrojeniem i wyposażeniem.