Wojna golubska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK, usunięcie zbędnych linków do dat
Linia 1:
[[Plik:Golub4.jpg|thumb|[[Zamek w Golubiu]]]]
'''Wojna golubska (gołubska)''' – [[wojna]] stoczona w [[1422]] roku pomiędzy [[Korona Królestwa Polskiego|Koroną Królestwa Polskiego]] i [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwem Litewskim]] a [[zakon krzyżacki|zakonem krzyżackim]].
 
== Tło międzynarodowe ==
W obliczu wybuchu [[wojny husyckie|wojen husyckich]] w [[Czechy|Czechach]] król [[Zygmunt Luksemburski]] ogłosił [[6 grudnia]] [[1420]] roku we [[Wrocław]]iu zupełnie niekorzystny dla strony polskiej wyrok w sporze polsko-krzyżackim. Rozłam pomiędzy królem Zygmuntem a [[Władysław II Jagiełło|Władysławem Jagiełłą]] przypieczętowała interwencja wojska [[Zygmunt Korybutowicz|Zygmunta Korybutowicza]] po stronie husytów czeskich. Wobec słabnącej pozycji Zygmunta Luksemburskiego Jagielle udało się zawrzeć z [[Władcy Brandenburgii|margrabią Brandenburgii]] [[Fryderyk I (elektor Brandenburgii)|Fryderykiem I Hohenzollernem]] [[sojusz zaczepno-odporny]] podpisany [[8 kwietnia]] [[1421]] w [[Kraków|Krakowie]], skierowany przeciwko zakonowi krzyżackiemu. Dzięki mediacji brandenbursko-papieskiej rozejm pomiędzy Polską i zakonem przedłużono do końca 1422 roku.
 
W obliczu wybuchu [[wojny husyckie|wojen husyckich]] w [[Czechy|Czechach]] król [[Zygmunt Luksemburski]] ogłosił [[6 grudnia]] [[1420]] roku we [[Wrocław]]iu zupełnie niekorzystny dla strony polskiej wyrok w sporze polsko-krzyżackim. Rozłam pomiędzy królem Zygmuntem a [[Władysław II Jagiełło|Władysławem Jagiełłą]] przypieczętowała interwencja wojska [[Zygmunt Korybutowicz|Zygmunta Korybutowicza]] po stronie husytów czeskich. Wobec słabnącej pozycji Zygmunta Luksemburskiego Jagielle udało się zawrzeć z [[Władcy Brandenburgii|margrabią Brandenburgii]] [[Fryderyk I (elektor Brandenburgii)|Fryderykiem I Hohenzollernem]] [[sojusz zaczepno-odporny]] podpisany [[8 kwietnia]] [[1421]] w [[Kraków|Krakowie]], skierowany przeciwko zakonowi krzyżackiemu. Dzięki mediacji brandenbursko-papieskiej rozejm pomiędzy Polską i zakonem przedłużono do końca 1422 roku.
 
== Wojna ==
Zygmunt Luksemburski, obawiając się otwartej interwencji zbrojnej Jagiełły i [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]] w Czechach pchnął do wojny z Polską nowego wielkiego mistrza krzyżackiego [[Paul Bellitzer von Russdorff|Paula Bellitzera von Russdorff]].
 
[[17 lipca]] wypowiedziano wojnę i skoncentrowano wojska polsko-litewskie w rejonie [[Czerwińsk nad Wisłą|Czerwińska nad Wisłą]] wkroczyły na ziemie zakonne. Przed wyruszeniem w pole Jagiełło wydał dla zgromadzonej w Czerwińsku szlachty tzw. [[przywilej czerwiński]]. Wojska spod Czerwińska ruszyły w głąb państwa zakonnego w dniu 25 lipca. Krzyżacy unikali większych starć w polu i wycofali się do zamków za linię [[Drwęca|Drwęcy]], w czasie gdy siły polskie rozpoczęły pustoszenie kraju. W dniu 20 sierpnia rozpoczęto oblężenie miasta [[Golub]], które szybko zdobyto, a w dniu 26 sierpnia po drugim szturmie zdobyto [[Zamek w Golubiu]]<ref>[[Mieczysław Haftka]] "Zamki„Zamki Krzyżackie w Polsce - Szkice z Dziejów"Dziejów”, Muzeum Zamkowe w Malborku, 1999, s. 117, ISBN 83-86-206-27-6.</ref>. Zdobyto także [[Bratian]] i Zabrzeźno.
Zygmunt Luksemburski, obawiając się otwartej interwencji zbrojnej Jagiełły i [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]] w Czechach pchnął do wojny z Polską nowego wielkiego mistrza krzyżackiego [[Paul Bellitzer von Russdorff|Paula Bellitzera von Russdorff]].
[[17 lipca]] wypowiedziano wojnę i skoncentrowano wojska polsko-litewskie w rejonie [[Czerwińsk nad Wisłą|Czerwińska nad Wisłą]] wkroczyły na ziemie zakonne. Przed wyruszeniem w pole Jagiełło wydał dla zgromadzonej w Czerwińsku szlachty tzw. [[przywilej czerwiński]]. Wojska spod Czerwińska ruszyły w głąb państwa zakonnego w dniu 25 lipca. Krzyżacy unikali większych starć w polu i wycofali się do zamków za linię [[Drwęca|Drwęcy]], w czasie gdy siły polskie rozpoczęły pustoszenie kraju. W dniu 20 sierpnia rozpoczęto oblężenie miasta [[Golub]], które szybko zdobyto, a w dniu 26 sierpnia po drugim szturmie zdobyto [[Zamek w Golubiu]]<ref>[[Mieczysław Haftka]] "Zamki Krzyżackie w Polsce - Szkice z Dziejów", Muzeum Zamkowe w Malborku, 1999, s.117, ISBN 83-86-206-27-6</ref>. Zdobyto także [[Bratian]] i Zabrzeźno.
 
W wojnie wziął udział po stronie Jagiełły także książę [[Świdrygiełło]].
 
== Pokój nad Jeziorem Mełno ==
 
{{osobny artykuł|Pokój mełneński}}
 
Pozbawiony pomocy z [[Rzesza|Rzeszy]] i króla Zygmunta Luksemburskiego, stojąc w obliczu ruiny swej gospodarki, zakon krzyżacki zmuszony został podpisać [[27 września]] 1422 traktat pokojowy, w którym m. in. na zawsze wyrzekał się pretensji do [[Żmudź|Żmudzi]].
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* [[Henryk Łowmiański]], Polityka Jagiellonów, [[Poznań]] [[2006]]
 
* [[Roman Grodecki]], [[Stanisław Zachorowski]], [[Jan Dąbrowski (historyk)|Jan Konstanty Dąbrowski]], ''Dzieje Polski średniowiecznej'', t. II, [[Kraków]] [[1995]]
* [[Henryk Łowmiański]], Polityka Jagiellonów, [[Poznań]] [[2006]]
* [[Roman Grodecki]], [[Stanisław Zachorowski]], [[Jan Konstanty Dąbrowski]], Dzieje Polski średniowiecznej, t. II, [[Kraków]] [[1995]]
 
{{Wojny polsko-krzyżackie}}