Wikipedia

Bilateralny system pokrewieństwa: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
mNie podano opisu zmian
m drobne redakcyjne
Linia 4:
 
== Terminy ==
Obok terminu bilateralny używany jest także termin multilinearny (dla podkreślenia różnicy względem unilinearnego), kognatyczny lub nieunilinearny, który ma swoich przeciwników i zwolenników. Termin „bilateralny” nie jest tożsamy z bilinearnością<ref>Szynkiewicz C., Pokrewieństwo: Studium etnologiczne, str. 257</ref> zakładającą rozgałęzienie przez ojca i matkę prowadząc je cały czas według schematu-jedna linia zawsze przez ojca, druga przez matkę (system podwójny. Bilateralność daje swobodę wyboru- przez ojca lub matkę i jest zróżnicowany wewnętrznie.
 
== Historia terminologii systemów pokrewieństwa ==
Morgan (1818-1881) przeprowadził pierwsze badanie dotyczące terminologii pokrewieństw, jego ankieta zawierała pytania o wszystkie możliwe relacje genealogiczne. Jednak tylko niektóre odpowiedzi były prawidłowe, czyli rzeczywiście istniejące. Problem polegał na tym, że założenie o uniwersalności siatki genealogicznej nie pasowało do wszystkich ludów. Tym błędem kierowało się wielu badaczy. Następnie powszechnie przyjęto genealogiczną rejestrację terminów Riversa polegającą na odtwarzaniu kręgu krewnych informatora oraz o pytanie go o terminy jakich używa mówiąc o konkretnych osobach.
Durkheim (francuska szkoła socjologiczna) z kolei twierdził, że Morgan popełnił błąd podporządkowując pokrewieństwu aspekt społeczny, twierdził, że pokrewieństwo a związki krwi to dwie różne sprawy, wskazując np. na status dziecka nieślubnego, czy na zjawisko usynowienia. Malinowski był twórcą tezy o psychologicznym mechanizmie rozszerzania relacji wewnątrzrodzinnych-dziecko stopniowo poszerzające horyzont krewnych. Jednak według Leacha nie dostrzegał on wyraźnych związków między nazewnictwem krewnych, a ich ugrupowaniami, a sam twierdził, że pokrewieństwo jest elastycznym idiomem.
Według ewolucjonistów system bilateralny ten był ostatnim elementem sekwencji rozwojowej, którą zapoczątkował matrylinearny system pokrewieństwa i wyłonił się z systemu matrylinearnego. Natomiast wielu badaczy amerykańskich oraz przedstawicieli szkoły kulturowo-historycznej zakładało jego pierwotność.
Linia 14:
Podtypy nieunilinearnego systemu pokrewieństwa są:
# Pozbawiony grup pochodzeniowych, cechujący się istnieniem kręgów krewniaczych- zwany bilateralnym. Prowadzi związki w dowolnych kierunkach, lecz urywa się w określonym lub mniej określonym miejscu na kilku lub kilkunastu liniach genealogicznych. Uwzględnia związki kobiet i mężczyzn oraz powinowackie, przewiduje wielu przodków, w związku z czym nie może tworzyć grup pochodzeniowych. Arystokracja europejska lub szlachta polska ( nie da się powiązać wszystkich rodzin odpowiednimi więzami). Posługują się konkretną ideologią pochodzeniową (herb, nazwisko). Związki między nimi (domniemane czy rzeczywiste) można traktować bilateralnie.
# Charakteryzujący się występowaniem nieunilinearnych grup pochodzeniowych- nazywany systemem ambilateralnym , multilineranym lub kognatycznym. Uznaje tylko ograniczone powiązania powinowackie i wywodzi wszystkie więzi za pośrednictwem obu płci. Grupa ta różni się od bilateralnej tym, że zakłada istnienie tylko jednego przodka czym przypomina grupy pochodzeniowe. Przynależność do grupy definiuje się urodzeniem, ale nie jest to obowiązkowe, gdyż jednostka może należeć do do takiej samej grupy matki, ojca, dziadka czy babki. Pokrewieństwo ambilateralne odnaleźć można wśród klanów szkockich. Pochodzą one od jednego przodka włączając potomków zarówno ze strony mężczyzn jak i kobiet. Podobną organizacją charakteryzowała się szlachta hiszpańska, która przeznaczała specjalne miejsce na tradycje pochodzeniowe w linii kobiecej.
 
Oba typy bazują na równouprawnieniu płci przy wytyczaniu genealogicznego zakresu krewnych.
Linia 29:
W przeciwieństwie do tego systemu system unilinearny narzucał podejście odpersonalizowane, punktem którego wyjścia były trwałe, wbudowane w społeczeństwo grupy pochodzeniowe regulujące prawa i obowiązki wiążące poszczególne jednostki.
 
Altruizm Krewniaczy – jest to jedna z podstawowych , wspólnych cech obu systemów pokrewieństwa, zasada dyspozycyjności, która powoduje, że krewni są idealnymi kandydatami do współpracy. Pokrewieństwo działa na zasadzie wzajemności, za którą stoi zinternalizowany przymus, normatywne reguły oraz nakaz moralny. Zobowiązania mogą być efektywne zarówno w grupowej jak i w zindywidualizowanej wersji pokrewieństwa
 
{{Przypisy}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Bilateralny_system_pokrewieństwa”