Etnologia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Joanna Kośmider (dyskusja | edycje)
m szablon 'Dopracować|podać źródła'
drobne techniczne
Linia 1:
{{Dopracować|podać źródła informacji|data=2014-02}}
'''Etnologia''' – jedna z dyscyplin, obok [[etnografia|etnografii]], [[antropologia kulturowa|antropologii kulturowej]] i [[antropologia społeczna|antropologii społecznej]], wchodzących w zakres [[Antropologia|antropologii]] - nauki o człowieku i jego [[Kultura|kulturze]]. PowyższeTerminy terminyte często traktowane są jako synonimy tej samej dziedziny badań. ''Etnologia'' jest terminem używanym przez przedstawicieli europejskiej i kontynentalnej nauki o człowieku i odpowiada niemieckiemu terminowi ''Völkerkunde'' (badania ludów pierwotnych). Etnologia klasyfikuje ludy na podstawie cech środowiskowych i kulturowych oraz opisuje poszczególne kultury.
 
== Etnologia w Polsce ==
Początki [[Polska|polskiej]] etnologii tkwią w myśli i praktyce działaczy [[Oświecenie w Polsce|oświecenia]] z przełomu [[XVIII wiek|XVIII]] i [[XIX wiek|XIX w.]] ([[Hugo Kołłątaj]], [[Joachim Lelewel]]) postulujących gromadzenie danych o kulturze ludowej jako podstawie rekonstrukcji dziejów narodu. Romantyczna [[idea]] głosząca, że w kulturze ludowej tkwią naturalne i bezcenne pierwiastki kultury narodowej, inspirowała zbieranie [[folklor]]u i dokumentowanie chłopskich obyczajów ([[Zorian Dołęga-Chodakowski]]). W połowie XIX wieku wyjątkowo cenne były prace [[Oskar Kolberg|Oskara Kolberga]] zmierzające do systematycznego etnograficznego opisu większości regionów kraju, a także teoretyczne refleksje [[Ryszard Berwiński|Ryszarda Berwińskiego]] nad [[kultura ludowa|kulturą ludową]] oraz pierwsze uniwersyteckie wykłady z etnologii prowadzone przez [[Wincenty Pol|Wincentego Pola]] w [[Kraków|Krakowie]]. Od lat 70. XIX w., wraz z upowszechnieniem idei [[pozytywizm]]u, nastąpiła dalsza autonomizacja etnologii. Powstały fachowe czasopisma ("Wisła", "Lud"), kolekcje, muzea i towarzystwa, ukazywały się publikacje, kształtował się regionalny ruch amatorskiego ludoznawstwa; obok wybitnych badaczy terenowych ([[Zygmunt Gloger]], [[Izydor Kopernicki]], [[Seweryn Udziela (etnograf)|Seweryn Udziela]]) swą obecność zaznaczyli teoretycy kultury ([[Jan Aleksander Karłowicz|Jan Karłowicz]], [[Ludwik Krzywicki]]). Nadal głównym przedmiotem etnologii była kultura ludowa, zwłaszcza folklor ludności ziem byłej [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]]. Istniało także zainteresowanie kulturą ludów pozaeuropejskich, przede wszystkim u podróżników, emigrantów i zesłańców ([[Jan Kubary]] – [[Oceania]], [[Bronisław Piłsudski]] i [[Wacław Sieroszewski]] – [[Daleki Wschód|Azja Wschodnia]], [[Ignacy Domeyko]] i [[Józef Siemiradzki]] – [[Ameryka Południowa]], [[Stefan Szolc-Rogoziński]] – [[Afryka]]).
 
== Ośrodki naukowe ==
W Polsce działa kilka ośrodków badawczo-naukowych i akademickich zajmujących się szczegółowo etnologią, jako odrębną dziedziną wiedzy. Mimo to w kształceniu akademickim nauczanie etnologii prowadzone jest zazwyczaj w ścisłym powiązaniu z antropologią kulturową:
 
* [[Cieszyn]] – [[Uniwersytet Śląski]] (prof. dr hab.[[Halina Rusek]], prof. [[Rastislava Stolićna]])
* [[Kraków]] – [[Uniwersytet Jagielloński]] (prof. [[Zbigniew Libera (antropolog)|Zbigniew Libera]], prof. [[Halina Florkowska-Francic]], prof. [[Piotr Kowalski (folklorysta)|Piotr Kowalski]], prof. [[Jan Święch]])
* [[Poznań]] – [[Uniwersytet im. Adama Mickiewicza]] (prof. [[Michał Buchowski]], prof. [[Aleksander Posern-Zieliński]])
* [[Wrocław]] – [[Uniwersytet Wrocławski]] (dr hab. Eugeniusz Kłosek, prof Wojciech Malinowski, prof. dr hab. Tomasz Paluch, dr hab. Bogumiła Płonka-Syroka, dr hab. Antoni Gerlich))
* [[Warszawa]] – [[Uniwersytet Warszawski]] (prof. [[Włodzimierz Mędrzecki]], prof. [[Lech Mróz|Lechosław Mróz]], prof. dr hab. [[Marian Pokropek]], [[Zofia Sokolewicz]], [[Anna Zadrożyńska]], [[Jerzy Sławomir Wasilewski|Jerzy Wasilewski]], [[Anna Wieczorkiewicz]], [[Magdalena Zowczak]])
* [[Łódź]] – [[Uniwersytet Łódzki]] (dr hab. prof. UŁ Władysław Baranowski, dr hab. prof. UŁ Katarzyna Kaniowska, dr hab. prof. UŁ Grażyna Ewa Karpińska, prof. dr hab. Violetta Krawczyk-Wasilewska, dr hab. prof. UŁ Andrzej Lech, dr hab. prof. UŁ Ewa Nowina-Sroczyńska, dr hab. prof. UŁ Andrzej Paweł Wejland)
* [[Lublin]] – [[Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie|Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej]]
* [[Szczecin]] – [[Uniwersytet Szczeciński]] (dr hab. profesor US Karol Piasecki, dr hab. profesor US Sergey Segeda)
* [[Gdańsk]] – [[Uniwersytet Gdański]] (prof. dr hab. [[Józef Borzyszkowski]], dr hab. prof. UG Wojciech Bęben, dr hab. prof. UG Andrzej Kowalski, dr hab. prof. UG Anna Kwaśniewska)
* [[Toruń]] - [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika]]
 
== Linki zewnętrzne ==