Włodzimierska Ikona Matki Bożej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
m →‎Historia: poprawa linków
Linia 6:
Według tradycji ikona została napisana przez [[Łukasz Ewangelista|Ewangelistę Łukasza]] na desce ze stołu w Wieczerniku<ref name="cerkiew">[http://www.cerkiew.pl/index.php?id=ikony&typ=2&i_id=24&oscr=galeria_ikon.php Włodzimierska Ikona Bogurodzicy]</ref>. Jednak według badań historyków sztuki powstała znacznie później, w pierwszej połowie XII w. w [[Cesarstwo Bizantyńskie|Bizancjum]]<ref>W. Molé, ''Ikona ruska'', Warszawa 1956, Wydawnictwo "Sztuka", s. 19</ref>. Jej autor jest nieznany<ref name="gallery">''The Tretyakov Gallery in Moscow'', Aurora Art Publishers, Leningrad 1979, opis obrazu nr 1 (brak numerów stron)</ref>. Ikona jest jednym z wizerunków Matki Bożej przywiezionych na Ruś z Bizancjum w okresie, gdy schrystianizowane państwa ruskie nie posiadały jeszcze własnych ośrodków sztuki sakralnej (prawdopodobnie 1131<ref name="cerkiew"/>). Tym samym stanowiła ona jeden z wzorców dla pierwszych ruskich twórców ikon<ref name="mole20">W. Molé, ''Ikona ruska'', Warszawa 1956, Wydawnictwo "Sztuka", s. 20</ref>.
 
W pierwszych latach po przywiezieniu z Bizancjum ikona była przechowywana w pałacu książęcym w [[Wyszogród (Ukraina)|Wyszogrodzie]], zaś w 1155 została przewieziona przez księcia [[Andrzej I Bogolubski|Andrzeja I Bogolubskiego]] do [[Włodzimierz nad Klaźmą(Rosja)|Włodzimierza nad Klaźmą]]<ref name="gallery"/>. Tam umieszczono ją w [[sobór Zaśnięcia Matki Bożej we Włodzimierzu|soborze Zaśnięcia Matki Bożej]], który spłonął w 1185. Ikona przetrwała jednak pożar<ref name="cerkiew"/>. W 1237 w czasie najazdu mongolskiego na Ruś wizerunek został pozbawiony ozdób<ref name="cerkiew"/>.
 
W 1395<ref name="cerkiew"/> wizerunek znalazł się w [[Sobór Zaśnięcia NMPMatki Bożej w Moskwie|soborze Zaśnięcia Matki Bożej]] w obrębie [[Kreml moskiewski|obrębie moskiewskiego Kremla]]. Mimo kolejnych przenosin (oraz nieruskiego pochodzenia) ikona pozostawała znana i czczona pod nazwą Włodzimierskiej, z czasem zaczęła być postrzegana jako jedna ze szczególnych świętości Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i opiekunka należących do niego narodów<ref name="gallery"/>. Przypisywano jej szczególną moc ochrony Rusi przed najeźdźcami<ref name="cerkiew"/>. Przed nią dokonywane były koronacje kolejnych carów oraz intronizacje metropolitów, a następnie patriarchów Moskwy i całej Rusi<ref name="cerkiew"/>.
 
[[Plik:Vladimirskaja ikona Božiej Materi v Tret'jakovskoj.jpg|250px|right|thumb|Wnętrze cerkwi-galerii św. Mikołaja w Tołmaczach. Włodzimierska Ikona Matki Bożej wystawiona jest po lewej stronie]]
 
W 1917 ikona została przeniesiona z Kremla do [[Galeria TrietiakowskaTretiakowska|Galerii TrietiakowskiejTretiakowskiej]], gdzie była przechowywana do 1996<ref name="cerkiew"/>. W wymienionym roku trafiła do cerkwi św. Mikołaja w dzielnicy Tołmacze w Moskwie<ref name="cerkiew"/>. Świątynia ta pełni funkcje domowej cerkwi przy Galerii Trietiakowskiej – jej wyposażenie liturgiczne składa się z eksponatów galerii, a obiekt pełni równocześnie funkcję wystawienniczą i kultową<ref>[http://www.tretyakovgallery.ru/ru/museum/branch/museum_temple_sv_nikolay/ Музей-храм Святителя Николая в Толмачах]</ref>.
 
Włodzimierska Ikona Matki Bożej była wielokrotnie kopiowana<ref name="cerkiew"/>.