Wersja z 16:46, 13 mar 2013 edytuj Addbot (dyskusja \| edycje) 748 218 edycji m Bot: Przenoszę 19 linków interwiki do Wikidata, znajdziesz je teraz w zasobie d:q372431 ← poprzednia edycja		Wersja z 20:18, 27 mar 2014 edytuj anuluj edycję Cancre (dyskusja \| edycje) Redaktorzy, Administratorzy 34 334 edycje hasło napisane od nowa, c.d.n. następna edycja →
Linia 1: {{WEdycji\|Cancre}} ~~[[Plik:Calotype-adamson.jpg\|thumb\|200px\|Odbitka wykonana techniką kalotypii przez [[Robert Adamson (fotograf)\|Roberta Adamsona.]]]]~~ [[Plik:GeorgeWilsonBridgesCalotype.jpg\|thumb\|[[George Wilson Bridges]], ''Świątynia Jupitera'', kalotyp, 1848]] '''Kalotypia''' (również znana jako '''talbotypia''' od nazwiska wynalazcy, anglika [[William Fox Talbot\|W.H.F. Talbota]]) — [[fotografia\|fotograficzna]] technika negatywowo-pozytywowa, wynaleziona w [[1839]] r. '''Kalotypia''' (również znana jako '''talbotypia''') — pierwsza [[fotografia\|fotograficzna]] technika negatywowa, opatentowana przez jej wynalazcę, [[William Fox Talbot\|Williama Foxa Talbota]] w 1841 roku. == Historia == Materiałem światłoczułym był [[papier]] nasycony [[azotan srebra\|azotanem srebra]] i — po wysuszeniu — kąpany w roztworze [[chlorek sodu\|chlorku]] lub [[bromek sodu\|bromku sodu]]. Naświetlony [[negatyw]] wywołuje się w roztworze [[kwas galusowy\|kwasu galusowego]] i utrwala w roztworze [[tiosiarczan sodu\|tiosiarczanu sodu]]. Następnie należy go wypłukać i wysuszyć. Dla uzyskania przezroczystości podłoża negatyw woskuje się. [[Pozytyw]] uzyskuje się przez kopiowanie na podobnie przygotowanym materiale światłoczułym. Zawartość srebra w kalotypach pozwala na uzyskanie odbitek o bogatszej tonacji niż [[cyjanotypia\|cyjanotypy]]. Proces ten porzucono, ponieważ na przełomie XIX i XX w. nie potrafiono skutecznie usuwać pozostałości chemii z papieru, które z czasem prowadziły do zniszczenia obrazu. Dzisiejsze bezkwasowe papiery oraz wykorzystanie utrwalacza Hypo pozwalają na uzyskanie stosunkowo trwałego obrazu. Metoda ta wymaga wykorzystania odbitek drogą stykową. Do wykonywania odbitek nadają się negatywy kontrastowe. Jak sam Talbot pisał w swojej książce ''The pencil of nature'', idea fotografii miała się narodzić podczas jego pobytu nad [[Jezioro Como\|jeziorem Como]], gdzie przy pomocy urządzenia [[camera lucida]] bez powodzenia usiłował narysować pejzaże. Miał pomyśleć wówczas o wynalazku, dzięki któremu widoki te mogłyby same utrwalić się na papierze. W 1834 roku, po powrocie do Anglii, rozpoczął eksperymenty z papierem pokrytym samym [[azotan srebra\|azotanem srebra]] lub azotanem srebra i [[chlorek sodu\|chlorkiem sodu]]. Na tak uczulony papier kładł rośliny i wystawiał na słońce, pod wpływem którego nieosłonięte partie ciemniały, pozostawiając negatywowe odbicie położonych obiektów. Tak uzyskane obrazy nazwał ''photogenic drawing'' (''fotogeniczne rysowanie''). Wkrótce rozpoczął eksperymenty z utrwalaniem widoków przy pomocy [[camera obscura]]. Na początku 1839 roku z Francji dotarła wieść o wynalezionym przez [[Louis Daguerre\|Louis Daguerre'a]] procesie fotograficznym, jednak nie zostały upublicznione żadne szczegóły na jego temat. Talbot, obawiając się, że Daguerre wynalazł identyczną technikę, jeszcze w styczniu tego roku zaprezentował swoje dotychczasowe prace w [[Royal Institution]] i [[Royal Society in London]]. {{Commonscat\|Calotypes}}▼ Talbot kontynuował swoje eksperymenty, chcąc zwiększyć czułość papieru, tak aby można było go naświetlać w aparacie. Pracował także nad metodami utrwalania obrazu i za radą [[John Herschel\|Johna Herschela]] jako utrwalacza zaczął używać [[tiosiarczan sodu\|tiosiarczanu sodu]]. Istotne było odkrycie w 1840 roku zjawiska [[obraz utajony\|obrazu utajonego]], dzięki któremu czas naświetlania mógł być skrócony z godzin lub minut do sekund. W rezultacie tych ulepszeń Talbot opracował technikę kalotypii, wywodzącą się z ''fotogenicznego rysowania'', w której na papierze umieszczonym w prostym aparacie otrzymywał negatywowy obraz. Z niego mógł następnie wykonać wiele pozytywów ([[odbitka fotograficzna\|odbitek]]). W 1841 roku opatentował proces kalotypii, odwrotnie niż Daguerre, który zezwolił na swobodne korzystanie ze swojego wynalazku. ~~== Linki zewnętrzne ==~~ * {{cytuj stronę \|url=http://www.ciemnia.net/index.php?idg=warsztat&spec=kalotypia \|tytuł=''Kalotypia (talbotypia)'' \|data dostępu=3 maja 2009 \|autor=Tomasz L. Czarnecki}} == Bibliografia == ▲{{Commonscat\|Calotypes}} * Roger Watson, ''William Fox Talbot'' [w:] ''Encyclopedia of nineteenth-century photography'', red. John Hannavy, New York 2008, ISBN 0-415-97235-3, s. 1376-1379. [[Kategoria:Techniki fotograficzne]]

Kalotypia: Różnice pomiędzy wersjami