Rumuni: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
.
ort.
Linia 43:
Główna część terytorium historycznej Mołdawii znajduje się obecnie w Rumunii. Na obszarze tym tożsamość narodowa Mołdawian niemal zupełnie uległa rumuńskiej. Przy czym różnice istniejące między Mołdawianami a Rumunami nie są wyraźne. Wielu ludzi określa siebie (autoidentyfikuje etnicznie) jako Mołdawianie i Rumuni jednocześnie. Mołdawianie różnią się od Rumunów tradycją własnej państwowości, bogatszym rosyjskim dziedzictwem kulturowym oraz niektórymi cechami językowymi: akcentem, większą archaicznością gramatyki i słownictwa, oraz większym zasobem słów pochodzenia słowiańskiego. W Mołdawii do [[1991]] r., a w Naddniestrzu do dzisiaj używa się do zapisywania języka [[grażdanka|grażdankę]], w Rumunii - [[alfabet łaciński]]. Część Mołdawian mówi po [[język rosyjski|rosyjsku]] i [[język ukraiński|ukraińsku]]. Mołdawian łączy z Rumunami częściowa [[etnogeneza]], więcej niż 150 lat historii państwowości, język i [[prawosławie]].
 
Problem uznania Mołdawian za odrębny naród (i zarazem mołdawskiego jako osobnego języka) zwłaszcza w Rumunii i Mołdawii wzbudza wiele emocji. Przed powstaniem [[Mołdawska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka|Mołdawskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej]] w [[1924]] r., mołdawska świadomość narodowa niemal całkowicie uległa rumuńskiej ideologii narodowej. Obywatele historycznego obszaru państwa mołdawskiego w znacznej mierze identyfikowali się jako Rumuni. W [[1940]] r. [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] przyłączył do swego terytorium ziemie leżące pomiędzy Dniestrem a Prutem, czyli tzw. [[Besarabia|Besarabię]] (z grubsza terytorium dzisiejszej Mołdawii), która była w latach [[1918]]-[[1919]] odłączona od Rosji i wcielona do RumuniRumunii. Władze rumuńskie, po tym jak Besarabia została przyłączona do Rumunii przeprowadzały planową rumunizację zyskanych obszarów<ref>Treptow, Kurt W. (red.): ''A History of Romania'' Iaşi, The Center for Romanian Studies 1997</ref>. W celu przerwania więzi łączących Besarabię z Rumunią ZSRR "sztucznie wzbudzał" tożsamość narodową Mołdawian na terenie całego Związku Radzieckiego. Po rozwiązaniu ZSRR w [[1991]] r. w Rumunii oczekiwano, że Mołdawianie powrócą do rumuńskiej tożsamości narodowej; do tego wszak nie doszło - Rumuni są w dzisiejszej Rep. Mołdawskiej mniejszością narodową (2% [[2004]]), przy czym sami Mołdawianie stanowią
75,8% populacji kraju.