Tajny związek: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (28) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q276548
m drobne redakcyjne
Linia 27:
Głównymi obszarami występowania tego typu organizacji były [[Afryka]] zachodnia i [[Melanezja]]. W Nowym Świecie istniały one przeważnie w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]], głównie na wybrzeżu Pacyfiku.
 
W Afryce tajne stowarzyszenia pełniły głównie funkcje policyjne i sądownicze lub religijne. Działalność tych pierwszych sprowadzała się do wymierzania sprawiedliwości i polowań na czarownice. Zajmowały się tym takie związki, jak jorubańskie Oro i Ogboni, [[Mmo]] u [[Ibo|Ibów]]. Niektóre z tych związków, np. związki Poro i Simo, nabrały charakteru organizacji ponadplemiennych, a poleceń ich przywódców nie ośmielał się nie wykonać nawet władca. Należy w tym miejscu wspomnieć o związkach tzw. ludzi-lampartów, działających niemal w całej Afryce zachodniej, czy o związku ludzi-lwów u ludu Sara z [[Czad]]u, których członkowie, często przebrani za zwierzęta, napadali i terroryzowali miejscową ludność. Związki o charakterze religijnym, jak np. [[Zangbeto]] u [[Aszanti]], [[Egunggun]] u [[Jorubowie|Jorubów]], [[Hjondo]] u ludu [[Sara (grupa etniczna)|Sara]], [[Bagre]] u ludów [[Lodagaa]], [[Lobi]] i [[Dagari]] zajmowały się głównie inicjacją młodzieży i kultem religijnym, część z nich z czasem nabrała charakteru bractw religijnych. Na terenie Afryki środkowej istniały także związki kobiece, takie jak [[Ko Kume]], [[Ndżo-Kholo]] i [[Miamba]] w [[Kamerun]]ie, [[Lisimbu]] u ludu [[Kuta]] czy [[Nyembe]] w [[Gabon]]ie.
 
W [[Melanezja|Melanezji]] tajne związki były zjawiskiem niemal powszechnym. Część z nich, jak np. związek [[Sukwe]] z [[Wyspy Banksa|Wysp Banksa]] przekształciła się w kluby męskie, do których mógł należeć każdy dorosły mężczyzna, lecz dostęp do najwyższych stopni wymagał wielkich opłat<ref>zob. Wach J., "Socjologia religii", s.135.</ref>. Inne zaś, jak związek [[Duk-Duk]] z [[Nowa Brytania|Nowej Brytanii]], pełniły funkcje policyjne, choć nieraz także terroryzowały miejscową ludność.