Gwiazdozbiór Sekstantu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków, drobne merytoryczne
poprawa linków do przek., WP:SK, drobne merytoryczne (za programem Stellarium)
Linia 19:
| zdjęcie =
}}
'''Sekstant''' (Sekstans, [[łacina|łac.]] ''Sextans'', [[dopełniacz (przypadek)|dop.]] ''Sextantis'', skrót ''Sex'') – słabo widoczny [[gwiazdozbiór]] usytuowany w rejonie [[równik niebieski|równika niebieskiego]]. W Polsce widoczny zimą i wiosną. Liczba gwiazd widoczna [[Gołe oko|nieuzbrojonym okiem]] : około 25.
 
Został wprowadzony przez gdańskiego [[astronom]]a [[Jan Heweliusz|Jana Heweliusza]] w 1687 roku, opublikowany w 1690 roku, w pośmiertnie wydanym atlasie ''Firmamentum Sobiescianum''; poświęcony muzie astronomii, pod pierwotną nazwą Sekstans Uranii. Wyobraża jeden z XVII-wiecznych instrumentów do pomiaru pozycji gwiazd i planet, którego egzemplarz spłonął w pożarze obserwatorium Heweliusza. Od czasów Heweliusza konstelacja nie podlegała znaczącym zmianom poza skróceniem nazwy do ''Sextans''.<ref>{{Cytuj książkę|tytuł=Tablice astronomiczne|wydawca=PPU „PARK” Sp. z o.o.|miejsce=Bielsko-Biała|rok=2002| strony=163|isbn=83-7266-156-1|}}</ref>.
 
== Wybrane obiekty ==
* Najjaśniejsza gwiazda alfa Sextantis (α Sex) ma zaledwie jasność 4,48{{magnitudo}}, pozostałe są słabsze niż 5<sup>m</sup>. Gwiazda jest zwykłym [[Olbrzym (astronomiagwiazda)|olbrzymem]] typu A]], znajdującegoznajdującym się w odległości 286 lat świetlnych. Ten biały olbrzym ma masę 3 razy większą od masy Słońca i jest od niego 120 razy jaśniejszy.
* Dwie niezwiązane ze sobą gwiazdy – 17 i 18 Sextantis – tworzą podwójną parę optyczną, dobrze widoczną przez lornetkę.<ref>{{Cytuj książkę|tytuł=Encyklopedia Wszechświat|wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN SA|miejsce=Warszawa|rok=2006|isbn=978-83-01-14848-5|strony=380}}</ref>.
* Gamma (γ) Sektantu to interesująca [[gwiazda podwójna]]. Jest to para podobnych gwiazd typu A, krążących wokół siebie z okresem 77 lat. Gwiazdy są oddalone o około 260 lat świetlnych. Przy maksymalnym rozdzieleniu - które zdarza się 2-3 razy na stulecie, a ostatnio miało miejsce w 1996 roku - daje się zaobserwować oddzielnie za pomocą 25-centymetrowego teleskopu.
* W Sekstansie znajduje się [[galaktyka soczewkowata]] [[NGC 3115]] o jasności 10,1<sup>m</sup>. Została odkryta przez [[William Herschel|Williama Herschela]] w 1787 roku. Jest to stara galaktyka (prawie nie posiadająca gazu), wielokrotnie większa od [[Droga Mleczna|naszej]] i odległa o około 32 mln [[rok świetlny|lat świetlnych]]. W 15-centymetrowym teleskopie wygląda jak małe wrzeciono z bardzo jasnym jądrem. Na podstawie obserwacji [[Teleskop kosmiczny Chandra|teleskopu Chandra]] wywnioskowano, że w centrum NGC 3115 znajduje się [[supermasywna czarna dziura]] o masie dwóch miliardów [[Masa Słońca|mas Słońca]]<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=Złoczewski|imię=Kamil|tytuł=Kosmos. Tajemnice Wszechświata.|wydawca=Amermedia Sp. z o.o.|miejsce=Poznań|rok=2013|wolumin=63|isbn=978-83-252-1916-1|strony=23}}</ref>.
* Inne ciekawe obiekty to para galaktyk [[NGC 3166]], [[NGC 3169]] oraz [[galaktyka spiralna]] [[NGC 3044]].
 
 
== Zobacz też ==