Pietyzm: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Rozszerzenie danych, dodanie kategorii, redakcyjne |
|||
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2011-12 }}
[[Plik:Philipp Jacob Spener.jpg|right|thumb|Philipp Jacob Spener - teolog, jeden z twórców pietyzmu]]
'''Pietyzm''' ([[język niemiecki|niem]]. ''Pietismus'') – nurt religijny w [[luteranizm]]ie z [[XVII wiek|XVII]] i [[XVIII wiek|XVIII]] wieku kładący nacisk na
== Ideologia ==
Pietyści kładli nacisk na rozbudzenie uczuć religijnych poprzez modlitwę, studiowanie [[Biblia|Biblii]] oraz podkreślali konieczność skutkującego widoczną przemianą moralną [[Nawrócenie|nawrócenia]]. Ich zadaniem było krzewienie idei pierwotnego Kościoła, religii żywej, pobożności i edukacji warstw najuboższych.
Do tych wartości odwołał się [[Filip Jakub Spener|Philipp Jakob Spener]] w swojej pracy ''Pobożne życzenia'' wydanej w [[1675]]. Praca ta ma także ścisły związek z nauczaniem Marcina Lutra o [[powszechne kapłaństwo wszystkich wierzących|powszechnym kapłaństwie wiernych]]. Spener założył nad Menem szkołę, w której modlitwę i czytanie Biblii odbywano wspólnie. Jego kontynuatorem był [[August Hermann Francke]], który przygotował zespół szkół w Halle. Placówki te łączyły surową dyscyplinę i nowoczesny sposób nauczania. Oprócz nich powstały także bezpłatne szkoły dla ubogiej młodzieży i po raz pierwszy seminaria dla nauczycieli.
== Oddziaływanie ==
Pietyści znaleźli także swoich naśladowców w Szwecji, Danii, Norwegii, Szwajcarii i
Pietyzm ułatwił powstanie [[metodyzm|metodystów]] oraz reaktywację kościoła [[Bracia czescy|czeskich braci]] pod nazwą [[bracia morawscy]] lub łac. ''Unitas fratrum''. Miał istotny wpływ na powstanie [[Ewangelikalizm|ewangelikalizmu]]<ref>Mark A. Noll, ''The Rise of Evangelicalism. The Age of Edwards, Whitefield and the Wesleys'', Downers Grove Ill. s. 60-65 ISBN 978-0-83083891-2.</ref>.
== Pietyzm a polityka ==
Linia 17 ⟶ 18:
== Pietyzm śląski ==
Jeden z ważnych ośrodków pietyzmu powstał w [[1709]] w [[Cieszyn]]ie, gdzie do czołowych teologów należeli [[Jan Muthmann]] (autor pierwszej polskiej książki na [[Śląsk Cieszyński|Śląsku Cieszyńskim]]), [[Johann Adam Steinmetz]], [[Jan Liberda (teolog)|Jan Liberda]] i inni.
== Zobacz też ==
*[[Gromadkarze]]
*[[Społeczność Chrześcijańska]]
{{Przypisy}}
[[Kategoria:Pietyzm|*]]
[[Kategoria:Historia protestantyzmu]]
[[Kategoria:Historia protestantyzmu w Polsce]]
[[Kategoria:Teologia protestancka]]
| |||