Gendun Drup: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
Linia 18:
}}
[[Plik:Tashilhunpo11.jpg|thumb|Klasztor Taszilunpo]]
'''Gendun Drup''' ([[Język tybetański|tyb.]] དགེ་འདུན་གྲུབ།, [[Transliteracja Wyliego| Wylie]] ''Dge-'dun grub''; ur. jako '''Pema Dordże''' w 1391 w Gyurmey Rupa, zm. 1474 lub 1475 w klasztorze [[Taszilunpo]]<ref name="DL">{{Cytuj stronę | url = http://www.dalailama.com/biography/the-dalai-lamas#1 | tytuł = The First Dalai Lama, Gedun Drupa | praca = The Dalai Lamas | opublikowany = dalailama.com | język = en | data dostępu = 2014-01-16}}</ref>) – w swoim czasie jeden z najważniejszych [[Lama (religioznawstwo)|lamów]] tradycji [[gelug]] [[Buddyzm tybetański|buddyzmu tybetańskiego]]., Uczeńuczeń jej założyciela i jednocześnie wielkiego religijnego reformatora [[Congkhapa|Congkhapy]],. budowniczyBudowniczy i opat klasztoru Taszilunpo w [[Xigazê]] (Shigatse). Nie sprawował funkcji politycznych, uznany później za pierwszego w linii reinkarnujących się [[Dalajlama|dalajlamów]]. Nie sprawował funkcji politycznych.
 
Zgodnie z doktryną [[Buddyzm tybetański|buddyzmu tybetańskiego]] emanacja [[Awalokiteśwara|Awalokiteśwary]] ([[Język tybetański|tyb.]] ''Czenreziga''), [[Bodhisattwa|bodhisattwy]] współczucia.
Linia 25:
Jego rodzicami byli koczowniczy hodowcy bydła Gonpo Dordże i Jomo Namkha Kyi. ''Gendun Drup'' przyszedł na świat w roku 1391 jako Pema Dordże w Gyurmey Rupa, w tybetańskim regionie [[Ü-Tsang]], nieopodal [[Sakja (klasztor)|klasztoru Sakja]]{{r|"DL"}}.
 
W wieku 14 lat rozpoczął nowicjat w klasztorze Narthang, a pieczę nad nim objął opat Kenczen Drupa Szerab{{r|"DL"}}. W 1410 jako 18-latek został uczniem nauczyciela i reformatora Congkhapy (uznawanego czasami za jego wuja)<ref name="TandIH">{{Cytuj książkę | nazwisko = H.E.Richardson | tytuł = Tibet and Its History | wydawca = Shambala | miejsce = Boulder Kol., Londyn | data = 1984 | strony = 40 | isbn = 978-0-394-54072-6}}</ref>. ''Gendun Drup'' był jednym z głównych spadkobierców i ''de facto'' twórcą szkoły opartej o jego nauczanie (późniejsza szkoła [[gelug]])., Stałaktóra sięstała onasię z czasem jedną z dominujących tradycji (linii przekazu) buddyzmu tybetańskiego<ref name="ACHofT">{{Cytuj książkę | nazwisko = D.Snellgrove, H.E.Richardson | tytuł = A Cultural History of Tibet | wydawca = Frederick A. Praeger, Publishers | miejsce = Nowy Jork, Waszyngton | data = 1968 | strony = 182}}</ref>.
 
W 1445 przy wsparciu możnych protektorów rozpoczął budowę klasztoru Taszilunpo niedaleko Szigatse, zakończoną ok. roku 1453. Jego opatem był aż do śmierci w 1474/5{{r|"HofT"}}{{r|"TandIH"}}.
 
== Reinkarnacja ==
Najprawdopodobniej będąc świadomym prestiżu jaki starszym szkołom przynosiła tradycja reinkarnujących się lamów (np. w [[karma kagju]]), mógł ją zaadoptować na potrzeby gelugpów. W jakiś czas po śmierci ''Gendun Drupy'', jego kolejna inkarnacja została rozpoznana w chłopcu znanym później jako II Dalajlama [[Gendun Gjaco]]{{r|"ACHofT"}}<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = The History of Tibet (pod red. A.McKaya) | wydawca = RoutledgeCurzon | miejsce = Londyn, Nowy Jork | data = 2003 | strony = 556 | isbn = 0-415-30843-7 | tom = II | tytuł tomu = The Medieval Period... | rozdział = The Dalai Lamas | imię r = H.E.Richardson}}</ref>.
 
Warto również zauważyć, że tytuł „dalajlamy” został przyznany przez władcę Mongołów Ałtan-chana dopiero trzeciemu w kolejności reinkarnującemu się lamie szkoły gelug (1578) i jako jeden z wielu przynależnych im tytułów zyskał na znaczeniu dopiero za życia V Dalajlamy [[Lobsang Gjaco|Lobsanga Gjaco]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = The Tibetan History Reader (pod red. G.Tuttlea i K.R.Schaeffera) | wydawca = Columbia University Press | miejsce = Nowy Jork, Chichester | data = 2013 | strony = 339 | isbn = 979-0-231-51354-8 | rozdział = The Dalai Lamas and the Origins of Reincarnate Lamas | nazwisko r = L.W.J.van der Kuijp}}</ref>. Dlatego też ''Gendun Drup'' uznany został za I Dalajlamę niejakowiele zelat skutkiempo wstecznymswojej śmierci<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = T.Laird | tytuł = The Story of Tibet: Conversations with the Dalai Lama | wydawca = Grove Press | miejsce = Nowy Jork | data = 2007 | strony = 125-154 | isbn = 978-0802143273}}</ref>.
 
{{Przypisy|2}}