Clearing: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Bot: Przenoszę linki interwiki (15) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q1099549 |
poprawki, dodano tekst |
||
Linia 1:
'''Clearing''' ([[język angielski|ang.]]
Inaczej zwana praktyką transakcji kompensacyjnych. Transakcje kompensacyjne charakteryzują się wiązaniem po stronie [[import]]u i [[eksport]]u większej liczby [[towar]]ów niż jeden (w przeciwieństwie do [[barter]]u).
Wyróżnia się dwie formy kompensaty: kompensatę pełną i częściową. Kompensata pełna objawia się wymianą towarów bez udziału [[dewizy|dewiz]]. W odróżnieniu od kompensaty pełnej kompensata częściowa charakteryzuje się wykorzystaniem dewiz do rozliczenia tej części wymiany, która nie została zbilansowana w formie naturalnej. Transakcje kompensacyjne ograniczają zakres wymiany między partnerami przez możliwości słabszego partnera.
Podstawą clearingu mogą być zarówno umowy handlowe zawierane w celu równoważenia wartości obrotów i określające ilość i rodzaj towarów jak i umowy płatnicze ustalające warunki przeprowadzenia rozliczeń między partnerami. Płatność [[gotówka|gotówkowa]] może być przeprowadzana tylko pomiędzy dwoma partnerami i wyrównywać różnicę bilansową w [[saldo|saldzie]] końcowych stron dwu- lub wielostronnych zobowiązań wynikających z umów cywilnoprawnych, publicznoprawnych, lub umów o mieszanym charakterze.
Clearing czyniony jest często poprzez [[izba rozliczeniowa|izby rozliczeniowe]], czyli instytucje finansowe posiadające odpowiedniej wielkości [[kapitał]] i dające gwarancje wypełnienia kontraktu dla obu stron transakcji. Praktycznie kupujący i sprzedający mają zobowiązania wobec izby, a nie wobec siebie.
W [[bankowość|bankowości]] pojęcie to odnosi się do obliczania wzajemnych należności i zobowiązań pomiędzy bankami, często cyklicznie (np. w ramach sesji rozliczeniowych), do których powoływane są izby rozliczeniowe ([[dom clearingowy|domy clearingowe]]). Wówczas clearing jest formą bezgotówkowych, dwustronnych lub wielostronnych, rozliczeń płatniczych. Izby rozliczeniowe to organizacje tworzone dla ułatwienia i usprawnienia międzybankowego obrotu bezgotówkowego. Izba rozliczeniowa na podstawie przedstawionych przez banki dokumentów płatniczych zestawia kwoty należności i zobowiązań wszystkich uczestników izby wobec siebie, a następnie dokonuje wzajemnych kompensacji, w efekcie czego między bankami regulowane są jedynie nieskompensowane ostatecznie salda rozliczeń.
W polskim systemie bankowym przykładem izby rozliczeniowej realizującej zlecenia płatnicze między bankami jest utworzona w 1992 roku [[Krajowa Izba Rozliczeniowa]] S.A., która powstała z inicjatywy [[Związek Banków Polskich|Związku Banków Polskich]], 16 największych banków oraz [[Narodowy Bank Polski|Narodowego Banku Polskiego]].
Izby rozliczeniowe tworzone mogą być również dla uczestników rynku kapitałowego (np. [[giełda|giełd]]), ułatwiając wzajemne rozliczenia z tytułu zawartych transakcji instrumentami finansowymi. Przykładowo, izba rozliczeniowa w transakcjach "financial futures" i transakcjach opcyjnych zawieranych na giełdzie umożliwia rozliczenia zawartych kontraktów oraz zapewnia płynność rozliczeń. Każda transakcja zawarta pomiędzy członkami giełdy jest przekazywana do rozliczenia w izbie rozliczeniowej, która po zweryfikowaniu i potwierdzeniu transakcji staje się następnie stroną kontraktu zarówno dla kupującego, jak i dla sprzedającego, przejmując na siebie ryzyko wykonania transakcji. W celu zagwarantowania rozliczeń transakcji poza posiadaniem odpowiedniego poziomu kapitałów własnych izba pobiera od swych członków prowizję rozrachunkową. Ponadto, w celu zapewnienia bezpieczeństwa realizacji transakcji, izba rozliczeniowa domaga się od stron transakcji dodatkowych świadczeń, np. od nabywcy opcji uiszczenia premii, od sprzedawcy złożenia depozytu zabezpieczającego w wyznaczonej przez siebie wysokości.
== Rodzaje clearingu ==
| |||