Bank centralny: Różnice pomiędzy wersjami

'''Bank centralny''' – [[Instytucja finansowa|instytucja]] odpowiedzialna za funkcjonowanie [[System bankowy|systemu bankowego]] oraz prowadzenie bieżącej polityki pieniężnej państwa. Zazwyczaj działaW jakopraktyce jednostkagospodarczej państwowa,wyróżnia bądźsię podporządkowanadwa [[Państwo|państwu]].modele relacji banku centralnego i państwa: bank centralny niezależny od państwa (samodzielnie ustalający cele i dobierający narzędzia) oraz bank centralny zależny od państwa (rządu).

* Bank centralny [[Emisja pieniądza|emituje pieniądz]] gotówkowy. Następnie wprowadza go do obiegu poprzez skup [[Metale szlachetne|metali szlachetnych]], [[Waluta|walut]] obcych oraz w formie długu, czyli udzielając kredytów bankom komercyjnym (w niektórych państwach również rządowi). Jest jedyną instytucją uprawnioną do emitowania znaków pieniężnych w danym państwie.

* Bank centralny jestjako bankiem rozliczeniowymbank banków, komercyjnych i innych instytucji finansowychtzn. Każdyzaopatruje bankbanki komercyjny posiadakomercyjne w banku centralnym [[Rachunek bankowy|rachunek]]pieniądz, nareguluje którymrezerwy rejestrujebanków rozliczenia z innymi bankami. Bank centralny świadczy usługi bankowe innym bankom (przyjmuje depozyty po tzw. [[Stopa depozytowa|stopie depozytowej]] oraz udziela im kredytów)komercyjnych. Bank centralny realizuje również transakcje z zagranicznymi bankami centralnymi i instytucjami międzynarodowymi.

* Bank centralny jest bankiem [[Skarb Państwa|skarbu państwa]]. Prowadzi rachunki instytucji państwowych. Utrzymuje rachunki [[Depozyt bankowy|depozytowe]] państwa, prowadzi kasową obsługę [[budżet]]u, obsługuje [[dług publiczny]]. W wyjątkowych przypadkach bank centralny może udzielić państwu kredytu (w formie kredytu bezpośredniego lub zakupu [[Skarbowyskarbowy papier wartościowy|skarbowych papierów wartościowych]]). Jednak z racji na zagrożenie inflacją, do której mogą doprowadzić tego typu transakcje, jest to obecnie bardzo rzadko stosowane rozwiązanie<ref>{{cytuj książkę | nazwisko =Kaźmierczak | imię =Andrzej | tytuł = Polityka pieniężna w gospodarce otwartej | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce =Warszawa | rok =2008 | strony =115| isbn =978-83-01-15496-7}}</ref>.

Polityka [[Rezerwa obowiązkowa|rezerw obowiązkowych]] zalicza się do instrumentów ilościowych. Stopa rezerw obowiązkowych określa, ile procent od każdego [[Złoty|złotego]] (PLN)depozytu zdeponowanego na [[a vista|rachunkach a vista]] lub terminowychrachunku terminowym banki komercyjne muszą przekazać na swój rachunek w banku centralnym lub utrzymywać je w swojej kasie w formie zapasów [[Gotówka|gotówki]]. Rezerwie obowiązkowej przypisuje się rolę rynkowego instrumentu ogólnego oddziaływania, gdyż stopy ich ustalane są zazwyczaj w jednakowej wysokości dla wszystkich banków, a obowiązek ich tworzenia nie łączy się z ingerencją w układ stosunków między bankami komercyjnymi i klientami. Istnieją różne zasady odprowadzania tych rezerw na rachunek w banku centralnym. Zależą one głównie od metody naliczania rezerw, wysokości stopy, oprocentowania środków utrzymywanych w formie rezerw jak również i gromadzenia środków.

W ramach [[Transakcje depozytowo-kredytowe|transakcji depozytowo-kredytowych]] banki komercyjne mogą pożyczać z własnej inicjatywy pieniądze od banku centralnego. Istnieją jednak pewne limity i warunki specjalne tych pożyczek ustalane bezpośrednio przez bank centralny, który występuje tu jako kredytodawca ostatniej instancji. Do operacji depozytowych natomiast, należą wszelkie lokaty na rachunku terminowym w banku centralnym, zwane [[depozyt]]ami na koniec dnia. SąOperacje depozytowo-kredytowe są istotne kiedy regulowanie płynności płatniczej sektora bankowego za pomocą operacji otwartego rynku nie zapewnia utrzymania ustabilizowanego i zgodnego z oczekiwaniami poziomu [[Stopa procentowa|stóp procentowych]].

Stosowane przez bank centralny instrumenty bezpośredniego oddziaływania można podzielić na dwie zasadnicze grupy. Pierwsza obejmuje instrumenty wykorzystywane do kontroli rozmiarów udzielanych [[Kredyt bankowy|kredytów]] i wysokości stóp procentowych, druga zaś do swoistego rodzaju oddziaływanie poprzez moralną [[Perswazja|perswazję]]. (narzędzia informacyjne).

=== PerswazjaMoralna perswazja ===

Polega ona na przekazywaniu w różnej formie informacji na temat krótko i średniookresowych założeń polityki pieniężnej, jej instrumentów i zamierzonych efektów. Skala posługiwania się nimi zależy od szeregu uwarunkowań, mających swoje źródła w sytuacji wewnętrznej danego kraju oraz w jego powiązaniach z zagranicą. Można zaryzykować stwierdzenie, iż wielkość zapotrzebowaniezapotrzebowania na wspieranie polityki pieniężnej instrumentami perswazji powinna być odwrotnie proporcjonalna do poziomu niepewności i niemożności osiągnięcia jej celów za pomocą instrumentów ogólnego oddziaływania na system bankowy.

* Praca{{cytuj książkę |inni = praca zbiorowa pod redakcją Janusza Ostaszewskiego:| tytuł = ''Finanse'.'| Wydawnictwowydawca = Difin,| miejsce = Warszawa| rok = 2007. | język = pl}}