Mady: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
m Wycofano edycje użytkownika 89.72.54.213 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Rzuwig. |
||
Linia 1:
'''Mady''' ([[liczba pojedyncza|l. poj]].: mada)(fluwisole<ref>{{Cytuj stronę | url = http://wiking.edu.pl/article.php?id=34 | tytuł = Pedosfera gleby |data dostępu = 2009-10-28 | język = pl}}</ref>, ang. alluvial soils) – [[gleba|gleby]] powstałe w wyniku nagromadzenia się materiału niesionego przez wody i akumulowanego w wyniku wytracania energii wody. Zasadniczą cechą mad jest obecność w profilu naprzemianległych warstw o różnym składzie granulometrycznym. Poszczególne warstwy mogą cechować się skrajnie różnym składem granulometrycznym lub zbliżonym. W zależności od typu utworów dominujących w profilach glebowych wyróżnia się mady:
* lekkie
* średnie
* ciężkie
Mady tworzą się wzdłuż dolin rzecznych w obrębie [[terasy]] zalewowej. Wylewy wód rzecznych powodują ciągłe nagromadzanie się materiału na powierzchni gleby. Jeśli z różnych przyczyn ten proces jest zahamowany (np. wskutek wybudowania obwałowań rzek), mogą wyraźnie zacząć rozwijać się inne procesy glebotwórcze, np. akumulacja [[Próchnica (gleba)|próchnicy]], brunatnienie. Kierunek tych procesów jest uzależniony od szeregu czynników glebotwórczych, m.in. pokrywy roślinnej, charakteru skały macierzystej i warunków [[Hydrologia|hydrologicznych]]. Mady tworzą zazwyczaj siedliska [[las łęgowy|lasów łęgowych]].
Specyficznym typem mad są [[marsze]], czyli mady morskie. Ich geneza jest podobna, jak mad rzecznych. Cechą szczególną jest występowanie w profilu kawałków [[muszla|muszli]] oraz duże wysycenie solami. Marsze tworzą się wzdłuż wybrzeży morskich.
Mady są glebami występującymi na całym świecie, wzdłuż dolin rzecznych i wybrzeży morskich.
Największe obszary w [[Egipt|Egipcie]], [[Mezopotamia|Mezopotamii]], w [[Indie|Indiach]], na [[Nizina Chińska|Nizinie Chińskiej]]. W Polsce występują w dolinach dużych rzek – [[Wisła|Wisły]], [[Odra|Odry]], [[Warta|Warty]], [[Noteć|Noteci]], [[Bug]]u, [[Wieprz (rzeka)|Wieprza]], [[San]]u.
Największy obszar mad w Polsce to [[Żuławy Wiślane]]. Z uwagi na zazwyczaj dużą żyzność, w znacznej części są wykorzystywane rolniczo. Często wymagają jednak regulacji stosunków wodnych.
{{Przypisy}}
{{Gleby i gleboznawstwo}}
| |||