Grupa acetylowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, przeniesienie refów na koniec, WP:SK, szablon
Przeredagowanie
Linia 1:
{{Nie mylić z|[[Grupa acylowa]]}}
[[Plik:Acetyl group.svg|thumb|150px|Grupa acetylowa]]
[[Plik:Acetylcysteine.svg|thumb|150px|[[Acetylocysteina]] – lek przeciwkaszlowy, acetylowa pochodna naturalnego aminokwasu [[cysteina|cysteiny]]]]
'''Grupa acetylowa''' ('''Ac''', '''-COMe''') – [[Związki organiczne|organiczna]] [[grupa funkcyjna]] występująca w pochodnych [[kwas octowy|kwasu octowego]]: [[chlorek acetylu|chlorku acetylu]], [[bezwodnik octowy|bezwodniku octowym]], [[octany|octanach]], [[amidy|amidach]], np. w [[acetamid]]zie, [[acetanilid]]zie oraz w wielu innych związkach, np. w [[acetyloaceton]]ie, [[acetylooctan etylu|acetylooctanie etylu]], [[kwas acetylosalicylowy|kwasie acetylosalicylowym]], [[heroina|heroinie]].
'''Grupa acetylowa''' (''acetyl'', ''Ac'', ''−COMe''; z łac. ''acetum'' = ocet i gr. ''hýlē'' = materia{{r|Doroszewski}}) – rodzaj [[grupa funkcyjna|grupy funkcyjnej]] typu [[grupa acylowa|acylowego]] wywodząca się z [[kwas octowy|kwasu octowego]]. Zawiera ugrupowanie CH<sub>3</sub>−C(O)−. Występuje w pochodnych tego kwasu, np. [[chlorek acetylu|chlorku acetylu]] (AcCl), [[bezwodnik octowy|bezwodniku octowym]] (Ac<sub>2</sub>O), [[octany|estrach octanowych]] (AcOR), [[amidy|amidach]] (AcNRR'), np. w [[acetamid]]zie (AcNH<sub>2</sub>), [[acetanilid]]zie (AcNHPh) oraz w wielu innych związkach.
 
Występuje naturalnie w wielu [[związki organiczne|związkach organicznych]], np. [[acetylokoenzym A]] jest acetylową pochodną [[koenzym A|koenzymu A]], a [[acetylocholina]] jest acetylową pochodną [[cholina|choliny]]. Syntetyczną modyfikacją acetylową związku naturalnego jest np. silnie uzależniający narkotyk [[heroina]], czyli acetylowana [[morfina]]. Z kolei [[octan celulozy]], czyli acetyloceluloza, jest półsyntetycznym polimerem wytwarzanym przez [[acetylowanie]] celulozy.
W syntezie organicznej stosowana jako [[grupa ochronna]] dla [[grupa aminowa|grup aminowych]] i [[grupa hydroksylowa|hydroksylowych]]{{r|APGS}}.
 
W syntezie organicznej stosowana jest m.in. jako [[grupa ochronna]] dla [[grupa aminowa|grup aminowych]] i [[grupa hydroksylowa|hydroksylowych]]{{r|APGS}}.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy-lista|
<ref name="APGS">{{cytuj stronę | tytuł = Amino Protecting Groups Stability | url = http://www.organic-chemistry.org/protectivegroups/amino.shtm | język = en }}</ref>
<ref name="Doroszewski">{{cytuj stronę | url = http://sjp.pwn.pl/doroszewski/acetyl;5407647.html | tytuł = acetyl | inni= Witold Doroszewski (red.) | praca = Słownik języka polskiego PWN | data dostępu = 2014-09-24 }}</ref>
}}