Delta Cephei: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Gwiazda infobox}}
Flamsteed, drobne redakcyjne
Linia 42:
|prędkość ruchu =
|skład =
|Flamsteed = 27 Cephei
|2MASS =
|BD = +57°2548
Linia 52:
|HR = 8571
|SAO = 34508
|inne nazwy = 27 Cephei, FK5 847, AAVSO 2225+57, [[IRAS]] 22273+5809
|commons =
}}
'''delta Cephei''' ('''δ Cephei''', '''δ Cep''') – [[gwiazda podwójna]] w [[Gwiazdozbiór Cefeusza|gwiazdozbiorze Cefeusza]]. Gwiazda znana już w starożytności, której zmienność została odkryta w 1784 roku przez angielskiego astronoma [[John Goodricke (astronom)|Johna Goodricke’a]]. deltaDelta Cephei jest prototypem gwiazd zmiennych pulsujących zwanych [[cefeida]]mi, a zarazem jest jednym z najbliżej położonych od [[Słońce|Słońca]] ciał niebieskich tego typu (najbliższym jest [[alfa Ursae Minoris]]).
 
== Właściwości fizyczne ==
[[Plik:Cepheus constelation PP3 map PL.jpg|thumb|left|200px|Położenie gwiazdy Delta Cephei "δ" w gwiazdozbiorze Cefeusza]]
W roku 2002 naukowcy określili przy pomocy [[Kosmiczny Teleskop Hubble'a|teleskopu Hubble'a]] dystans między Deltadelta Cephei a Ziemią na 890 [[rok świetlny|lat świetlnych]] (273 [[parsek]]ów)<ref>{{cytuj pismo | autor = G. Fritz Benedict et al. | tytuł = Astrometry with the Hubble Space Telescope: A Parallax of the Fundamental Distance Calibrator δ Cephei | czasopismo = The Astronomical Journal | wydanie = 3 | wolumin = 124 | strony = 1695-1705 | język = en | data = wrzesień 2002 | doi = 10.1086/342014}}</ref>. GwiazdaTowarzyszka towarzyszącao nazwie '''delta Cephei B''' oddalona jest od niej o 41 [[Sekunda kątowa|sekund kątowych]] (obiega składnik A po orbicie eliptycznej o [[Półoś wielka|półosi wielkiej]] długości 12 000 [[Jednostka astronomiczna|j.a.]], w okresie 500 lat).
 
Zaliczana do żółtych [[nadolbrzym]]ów delta Cephei, wyświeca w maksimum 3300 razy więcej energii niż Słońce i jest przedstawicielką klasy gwiazd zmiennych fizycznie. Zakres jej zmienności jest na tyle duży, że wahania jej blasku można zaobserwować gołym okiem (zmiany te można śledzić porównując blask cefeidy z jasnością sąsiednich gwiazd). W zakresie 5 dni, 8 godzin, 47 minut i 32 sekund gwiazda ta zwiększa swą średnicę o 6% po czym kurczy się i powraca do swych pierwotnych rozmiarów. Jednocześnie zmienia się temperatura jej powierzchni. Oba czynniki powodują niezwykle regularne, cykliczne zmiany ilości wyświecanej energii. Na podstawie tego pulsowania blasku astronomowie obliczają [[Jasność absolutna|jasność absolutną]] cefeidy. Zależność ta ma tak ścisły charakter, że wykorzystywana jest też jako najpewniejsza metoda wyznaczania m.in. odległości do innych galaktyk (poprzez porównanie jasności absolutnej z jasnością wizualną, przy uwzględnieniu znanej [[Absorpcja (optyka)|absorpcji]] światła w przestrzeni pomiędzy daną cefeidą a obserwatorem). [[Obserwowana wielkość gwiazdowa|Jasność obserwowana]] delta Cephei oscyluje w granicach od 3,6 do 4,3, a [[typ widmowy]] przechodzi od F5 do G3.
<br {{clear=|left>}}
== Zobacz też ==
* [[lista gwiazd w gwiazdozbiorze Cefeusza]]