Tusi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia frazę ([[WP:ZDBOT#Wyszukanie frazy z "[po]między"]])
Linia 6:
System ''tusi'' wywodził się z wcześniejszych systemów rządów pośrednich z czasów [[Dynastia Tang|dynastii Tang]], albo nawet [[Dynastia Han|dynastii Han]]<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Harper|imię=Damian|tytuł=[http://books.google.pl/books?id=lgOGbpzDA5YC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false China's Southwest]|wydawca=Lonely Planet Publications Ltd|miejsce=Hawthorn, Victoria|data=2007|strony=27-29|isbn=9781741041859}}</ref> ale ukształtował się w pełni w okresie Yuan-Ming. Wówczas to stworzono przepisy dotyczące rang, promocji i degradacji, poborów itp. Stworzono trzy kategorie ''tusi'': urzędników lokalnych, nie-Chińczyków w chińskim systemie władzy; lokalnych wodzów, sprawujących władzę na danym terenie, lecz uznających chińską zwierzchność (czyli właściwych ''tusi''); oraz pomniejszych urzędników w lokalnym aparacie władzy. ''Tusi'' dzielili się na cywilnych i wojskowych; nad pierwszymi sprawowało pieczę [[Sześć ministerstw|Ministerstwo Służby Państwowej]], nad drugimi - Ministerstwo Wojska . Wyżsi urzędnicy mieli przyznane pobory w ryżu, ale płacono je nieregularnie, ''de facto'' odbierali je sobie z danin płaconych przez poddanych<ref name=jenks>{{cytuj książkę|nazwisko=Jenks|imię=Robert D.|tytuł=Insurgency and Social Disorder in Guizhou: The "Miao" Rebellion, 1854-1873|wydawca=University of Hawaii Press|miejsce=University of Hawaii Press|data=1994|strony=39-41|isbn=0824815890}}</ref>.
 
''Tusi'' byli wybierani lokalnie, ale zatwierdzani przez władze cesarskie. Ich tytuły były z reguły dziedziczne, w odróżnieniu od posad w chińskiej biurokracji. Musieli zaakceptować chińską zwierzchność i wyrzec się niepodległości, ale w obrębie swego terytorium sprawowali pełną i niezależną władzę, egzekwując ją na własny, tradycyjny sposób. Administracja chińska na tych terenach była słaba i nie miała możliwości wpływania na sposób rządzenia. ''Tusi'' ustalali podatki i cła między swoimi terytoriami, a sąsiednimi (chińskimi, czy innych ''tusi'')<ref name="kaup">{{cytuj książkę|nazwisko=Kaup|imię=Katherine Palmer |tytuł=Creating the Zhuang: Ethnic Politics in China|wydawca=Lynne Rienner|miejsce=Boulder, Colorado|data=2000|strony=35-26|isbn=978-1555878863}}</ref>. Musieli jedynie utrzymać spokój i zapłacić podatki, a czasem także [[Danina|trybut]], często w postaci lokalnej specjalności (np. koni, czy wosku)<ref name=jenks />.
 
Funkcję tę pełnili przywódcy klanowi i arystokraci (np. wśród [[Yi (grupa etniczna)|Yi]] tzw. ''nzymo''<ref>{{cytuj książkę| nazwisko=Harrell| imię=Stevan| tytuł=Perspectives on the Yi of Southwest China| wydawca=University of California Press| miejsce=Berkeley| data=2001| isbn=978-0520219892| rozdział=Nzymo as Seen in Some Yi Classical Books|imię r=Jingzhong|nazwisko r=Wu|strony=35}}</ref>), królowie inkorporowanych państw (np. wśród [[Dai (mniejszość narodowa)|Daiów]] w [[Xishuangbanna]]<ref name="olson">{{cytuj książkę|nazwisko=Olson|imię=James S. |tytuł=An Ethnohistorical Dictionary of China|wydawca=Greenwood Press|miejsce=Westport, Connecticut|data=1998|strony=51|isbn=0313288534}}</ref>) itp. Czasami ''tusi'' mogli wywodzić się z innej grupy etnicznej niż ich poddani - tak było wśród [[Miao]] z północnego Yunnanu i Guizhou, którymi rządziła arystokracja Yi<ref>{{cytuj książkę| nazwisko=Harrell| imię=Stevan| tytuł=Cultural Encounters on China's Ethnic Frontiers| wydawca=University of Washington Press| miejsce=Seattle| data=1995| isbn=0-295-97528-8|strony=105}}</ref>.