Piroforyczność: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Dodano informację o piroforyczności żelaza, wraz z odniesieniem.
poprawa linków do ujedn., WP:SK, pył żelaza do pyłów, drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Piroforyczność''' – właściwość [[pierwiastek chemiczny|pierwiastków]] i [[związek chemiczny|związków chemicznych]], powodująca [[samozapłon]] w kontakcie z [[tlen]]em z [[powietrze|powietrza]].
 
Piroforyczność nie jest stałą cechą substancji, lecz zależy silnie od ich postaci fizycznej, składu powietrza (procentowa zawartość tlenu, wilgotność) oraz temperatury. Szczególnie podatne na samozapłon są [[pył]]ypyły i [[aerozol]]e. Np. [[węgiel kamienny]] w postaci bloków nie wykazuje silnych własności piroforycznych w temperaturze pokojowej, lecz w formie pyłu może ulec samozapłonowi w temperaturze 60 °C. Innym przykładem jest [[cer]] stanowiący składnik [[kamień do zapalniczki|kamieni do zapalniczki]], gdzie dzięki potarciu twardym obiektem np. ze [[stal]]i [[hartowanie|hartowanej]] następuje wyrwanie cząstek materiału kamienia i samorzutne ich spalanie w powietrzu objawiające się [[iskra|iskrzeniem]]. Właściwości piroforyczne wykazuje też silnie rozdrobnione żelazo, np. otrzymane przez rozkład [[szczawian żelaza(II)|szczawianu żelaza(II)]]<ref group=uwaga>W rzeczywistości nie jest to czyste żelazo metaliczne, lecz jego mieszanina z [[tlenek żelaza(II)|FeO]].</ref><ref>{{Cytuj stronę|url = http://weirdscience.eu/Piroforyczne%20%C5%BCelazo.html|tytuł = Piroforyczne żelazo|autor = Marek Ples|data dostępu = 2014-10-28|opublikowany = Weird science|język =}}</ref>.
 
Do pierwiastków wykazujących właściwości piroforyczne w temperaturze pokojowej należą [[cez]]<ref>{{Cytuj książkę | autor= [[Adam Bielański (chemik)|Adam Bielański]] | inni= | tytuł= Chemia ogólna i nieorganiczna | data=1981 | wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]] | miejsce=Warszawa | isbn=83-01-02626-X | strony=534}}</ref> i [[fosfor biały]]<ref>{{cytuj książkę|autor=[[Włodzimierz Trzebiatowski]]|tytuł=Chemia nieorganiczna|wydawca=PWN|miejsce=Warszawa|data=1978|strony=566-567; 577-578|wydanie=VIII}}</ref>. Przykładami związków piroforycznych są np. [[tetrahydroglinian litu|glinowodorek litu]] (LiAlH<sub>4</sub>), [[wodorek sodu]] (NaH), [[metylolit]] (CH<sub>3</sub>Li) i liczne [[związki metaloorganiczne]]. Właściwości piroforyczne wykazuje też silnie rozdrobnione żelazo, czy raczej jego mieszanina z [[Tlenek żelaza(II)|tlenkiem żelaza(II)]] FeO, która zapala się samorzutnie na powietrzu, tworząc piękny snop iskier<ref>{{Cytuj stronę|url = http://weirdscience.eu/Piroforyczne%20%C5%BCelazo.html|tytuł = Piroforyczne żelazo|autor = Marek Ples|data dostępu = 2014-10-28|opublikowany = Weird science|język = }}</ref>.
 
Do pierwiastków wykazujących właściwości piroforyczne w temperaturze pokojowej należą [[cez]]<ref>{{Cytuj książkę | autor= [[Adam Bielański (chemik)|Adam Bielański]] | inni= | tytuł= Chemia ogólna i nieorganiczna | data=1981 | wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]] | miejsce=Warszawa | isbn=83-01-02626-X | strony=534}}</ref> i [[fosfor biały]]<ref>{{cytuj książkę|autor=[[Włodzimierz Trzebiatowski]]|tytuł=Chemia nieorganiczna|wydawca=PWN|miejsce=Warszawa|data=1978|strony=566-567; 577-578|wydanie=VIII}}</ref>. Przykładami związków piroforycznych są np. [[tetrahydroglinian litu|glinowodorek litu]] (LiAlH<sub>4</sub>), [[wodorek sodu]] (NaH), [[metylolit]] (CH<sub>3</sub>Li) i liczne [[związki metaloorganiczne]]. Właściwości piroforyczne wykazuje też silnie rozdrobnione żelazo, czy raczej jego mieszanina z [[Tlenek żelaza(II)|tlenkiem żelaza(II)]] FeO, która zapala się samorzutnie na powietrzu, tworząc piękny snop iskier<ref>{{Cytuj stronę|url = http://weirdscience.eu/Piroforyczne%20%C5%BCelazo.html|tytuł = Piroforyczne żelazo|autor = Marek Ples|data dostępu = 2014-10-28|opublikowany = Weird science|język = }}</ref>.
{{Uwagi}}
{{Przypisy}}