Chwaliszew: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m interpunkcja, kod języka |
m WP:SK, drobne techniczne |
||
Linia 1:
{{Wieś infobox
|nazwa = Chwaliszew
|herb wsi =
|flaga wsi =
|herb artykuł =
|dopełniacz wsi =
|zdjęcie = MOs810, WG 2014 20, OChK Las Miejski (Chwaliszew) (3).JPG
|opis zdjęcia = ul. Zdunowska
Linia 10:
|powiat = [[Powiat krotoszyński|krotoszyński]]
|gmina = [[Krotoszyn (gmina)|Krotoszyn]]
|sołectwo =
|wysokość =
|liczba ludności = 975
|rok = 2012
|strefa numeracyjna = (+48) 62
|kod pocztowy = 63-750
|tablice rejestracyjne = PKR
|SIMC = 0201773
|mapa wsi =
|stopniN = 51 |minutN = 38 |sekundN = 39
|stopniE = 17 |minutE = 31 |sekundE = 58
|commons =
|wikisłownik =
|www =
}}
'''Chwaliszew''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo wielkopolskie|województwie wielkopolskim]], w [[powiat krotoszyński|powiecie krotoszyńskim]], w [[Krotoszyn (gmina)|gminie Krotoszyn]]. Leży ok. 9 km na wschód od [[Krotoszyn]]a i ok. 17 km na zachód od [[Ostrów Wielkopolski|Ostrowa Wlkp.]], nad Czarną Wodą, przy drodze [[Sulmierzyce]]-[[Biadki]].
Linia 31:
{{main|Kościół św. Mikołaja Biskupa w Chwaliszewie}}
We wsi usytuowany jest neobarokowy kościół pw. św. Mikołaja Biskupa z 1898 r. z zabytkowymi barokowymi rzeźbami drewnianymi apostołów Piotra i Pawła. Naprzeciwko kościoła, za małym zespołem parkowym, znajduje się dworek z XIX w. W zachodniej części miejscowości zwanej Piaski (ul. Zdunowska) znajduje się dom drewniany z końca XIX w.
W Chwaliszewie urodził się Adam Olejnik (1887-1939), rzeźbiarz zajmujący się głównie tematyką patriotyczną (np. [[pomnik Konrada Wallenroda w Sędziszewie]]). Został zamordowany przez hitlerowców w [[Dolina Śmierci (Bydgoszcz)|Fordonie k. Bydgoszczy]].
== Nazwa ==
Nazwa "Chwaliszew" pochodzi od dawnych właścicieli miejscowości – Chwaliszewskich [[Rola (herb szlachecki)|herbu Rola]]. Podczas zaboru pruskiego miejscowość nosiła nazwę Chwalischew.
W miejscowym zwyczaju funkcjonuje również podział miejscowości na następujące części: Chwaliszew (od Czarnej Wody na wschód), Piaski (zachodnia część do rzeki Czarna Woda), Piekło (czworaki obok dworku, ul. Krótka), Zapłocie (część południowa, ul. Spokojna, Południowa
== Historia ==
Linia 45:
Pierwsze pisemne wzmianki o Chwaliszewie pochodzą z 1521 r., choć wiadomo, iż pierwszy kościół w miejscowości istniał już w XIV wieku. W roku 1793 Chwaliszew znalazł się w granicach [[Zabór pruski|zaboru pruskiego]]. Podczas zaborów miejscowość przeszła w ręce rodziny [[Thurn und Taxis]], która odegrała kluczową rolę w formowaniu instytucji poczty na terenie Europy.
Podczas I wojny światowej przez wieś przemieszczały się na front wschodni wojska [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]]. Po I wojnie światowej mieszkańcy brali czynny udział w [[Powstanie wielkopolskie|powstaniu wielkopolskim]]. Byli to m.in. Marcin Serek<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=204938|tytuł = "Jutro". Tygodnik poświęcony aktualnym zagadnieniom polskim, oparty na ideologii niepodległościowej i powstańczej Polski Zachodniej, Rok 2, nr 41(58). Poznań, 24.10.1937|autor = Antoni Czwojdziński (red.)|data dostępu = 2014-10-18|opublikowany = Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa|język = pl}}</ref>
Podczas II wojny światowej Chwaliszew ponownie znalazł się pod okupacją niemiecką, wchodząc w skład [[Kraj Warty|Kraju Warty]] (niem. ''Warthegau''). W ramach akcji [[Heim ins Reich]] we wsi osiedliły się dwie rodziny niemieckie – jedna pochodząca z [[Łotwa|Łotwy]] lub [[Estonia|Estonii]], druga z [[Besarabia|Besarabii]].
{{Przypisy}}
{{Gmina Krotoszyn}}
| |||