Suwałki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Transport: ilustracja
Gmoch (dyskusja | edycje)
wikizacja, drobne techniczne
Linia 213:
 
== Podział administracyjny ==
[[FilePlik:Ratusz miejski suwalki.jpg|thumb|[[Ratusz Miejski w Suwałkach|Ratusz Miejski]]]]
{{osobny artykuł|Podział administracyjny Suwałk}}
Suwałki dzielą się na kilkanaście osiedli o bardzo ograniczonej autonomii. Każde z nich ma swoją nazwę, samorząd, władze. Różnica w liczbie mieszkańców i zajmowanego obszaru poszczególnych osiedli jest duża, gdyż obecnie funkcjonujący podział jest silnie związany z [[Historia Suwałk|historią miasta]] i geografią.
Linia 231:
 
=== Handel ===
[[Plik:Suwalki Plaza 311.JPG|thumb|220x220px|Centrum handlowe [[Suwałki Plaza|Plaza w Suwałkach]]]]
Najwięcej punktów usługowych znajduje się wzdłuż ulicy Kościuszki, Noniewicza i Pasażu Grande-Synthe. W mieście istnieją dwa targowiska: przy ul. 1 Maja i przy ul. Bakałarzewskiej. Pierwszym sklepem wielkopowierzchniowym w Suwałkach był TIP, przekształcony w funkcjonującą do dziś [[Biedronka (sieć handlowa)|Biedronkę]]. W latach 90. powstał również najbardziej znany całodobowy sklep „Eden”. W śródmieściu położone są nieduże centra handlowe: DH Wigry, Pasaż Handlowy Arkadia oraz DH Alfa, [[Lidl]], a także największe centrum handlowe w okolicy – [[Suwałki Plaza]]. Inne większe obiekty handlowe to np. [[OBI]], [[Kaufland]], [[Tesco]].
 
== Transport ==
[[Plik:Suwałki.jpg|thumb|Suwałki. ulUl. T. Noniewicza]]
[[Plik:Baza Lotniczego Pogotowia Ratunkowego w Suwałkach by Adrian Piekarski 2012 (01).JPG|thumb|[[Baza Lotniczego Pogotowia Ratunkowego w Suwałkach|Baza Lotniczego Pogotowia Ratunkowego]] w 2012 roku]]
[[Plik:SuwalkiCentrum Kosciuszkisuwalk kosciuszki.jpg|thumb|left|upright|[[Ulica Tadeusza Kościuszki w Suwałkach|UlicaUl. Tadeusza Kościuszki]]]]
=== Transport drogowy ===
{{osobny artykuł|PKS Suwałki|Dworzec autobusowy w Suwałkach}}
Linia 241 ⟶ 242:
 
==== Tranzyt ====
[[Plik:Ulica Kościuszki w Suwałkach.JPG|thumb|upright|Ulica Tadeusza Kościuszki na wysokości parku Konstytucji 3 Maja]]
Suwałki są ważnym miastem tranzytowym, przez miasto przejeżdża ponad 8 tys. tirów dziennie. Zagraża to zdrowiu i bezpieczeństwu mieszkańców. Dlatego podjęto starania o budowę [[Obwodnica Suwałk|obwodnicy Suwałk]]. Przez Suwałki przebiega:
* [[droga krajowa nr 8 (Polska)|droga krajowa]] {{AS-droga|K|8}} [[Kudowa-Zdrój]] – [[Wrocław]] – [[Rawa Mazowiecka]] – [[Warszawa]] – [[Białystok]] – Suwałki – [[Budzisko (powiat suwalski)|Budzisko]];
Linia 266:
=== Transport kolejowy ===
[[Plik:Suwałki dworzec kolejowy 1.jpg|thumb|[[Suwałki (stacja kolejowa)|Dworzec kolejowy w Suwałkach]]]]
[[Plik:PKP Suwalki koniec toru-2.jpg|thumb|uprightleft|Koniec toru (km. 99,435 linii kolejowej nr 40) na stacji Suwałki ''(2007)'']]
{{osobny artykuł|Suwałki (stacja kolejowa)}}
W mieście krzyżują się linie kolejowe z [[Sokółka|Sokółki]], [[Olecko|Olecka]] i z [[Szostaków|Szostakowa]]. Na terenie miasta znajduje się dworzec [[Polskie Koleje Państwowe|PKP]].
Linia 273:
 
=== Transport lotniczy ===
[[Plik:Baza Lotniczego Pogotowia Ratunkowego w Suwałkach by Adrian Piekarski 2012 (01).JPG|thumb|[[Baza Lotniczego Pogotowia Ratunkowego w Suwałkach|Baza Lotniczego Pogotowia Ratunkowego]] w 2012 roku]]
{{osobny artykuł|Aeroklub Suwalski}}
W Suwałkach znajduje się [[lotnisko Suwałki|lotnisko]] o powierzchni 110 ha, wykorzystywane do celów sportowych przez Suwalską Szkołę Lotniczą, jak również przez Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. Na bazie istniejącego lotniska trawiastego planowana jest budowa lotniska lokalnego z betonowym pasem startowym o długości 1320 m, przystosowanego do potrzeb komunikacji lotniczej.
Linia 279 ⟶ 280:
 
== Architektura ==
[[Plik:SuwalkiSuwałki, 01Kościół św. Piotra i Pawła (35).jpgJPG|thumb|upright|[[KonkatedraKościół św.Świętych AleksandraApostołów Piotra i Pawła w Suwałkach|KonkatedraKościół św. AleksandraPiotra i Pawła]] – dawna cerkiew]]
[[Plik:Suwalki Kosciuszki.jpg|thumb|left|upright|[[Ulica Tadeusza Kościuszki w Suwałkach|Ulica Kościuszki]]]]
[[File:Centrum suwalk kosciuszki.jpg|thumb|Centrum Suwałk. Ul. Tadeusza Kościuszki.]]
[[Plik:Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Suwałkach (6).JPG|thumb|upright|[[Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Suwałkach|Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa]], będący pierwotnie cerkwią prawosławną]]
[[Plik:Suwałki,Plac Kościół św. Piotra i Pawła (35)marii.JPGjpg|thumb|left|upright|[[KościółPlac Świętychim. ApostołówMarii Piotra i PawłaKonopnickiej w Suwałkach|KościółPlac św.Marii Piotra i PawłaKonopnickiej]] – dawna cerkiew]]
[[Plik:Suwałki.jpg|thumb|Suwałki. ul. T. Noniewicza]]
[[File:Plac marii.jpg|thumb|Plac Marii Konopnickiej]]
[[File:Suwalski Osrodek Kultury.jpg|thumb|Suwalski Ośrodek Kultury]]
* [[Ulica Tadeusza Kościuszki w Suwałkach|Ulica Kościuszki]] z klasycystyczną zabudową
* [[park Konstytucji 3 Maja w Suwałkach|park Konstytucji 3 Maja]], utrzymany w angielskim stylu (dąbek wolności, [[zegar słoneczny]])
Linia 317 ⟶ 313:
 
=== Zieleń miejska ===
[[Plik:Park Konstytucji 3 Maja w Suwałkach.JPG|thumb|left|[[Park Konstytucji 3 Maja w Suwałkach|Park Konstytucji 3 Maja]]]]
*==== Parki ====
** [[Park Konstytucji 3 Maja w Suwałkach|Park Konstytucji 3 Maja]]
 
** [[Plac im. Marii Konopnickiej w Suwałkach|Plac im. Marii Konopnickiej]]
=== Place ===
* [[File:Plac mariiim.jpg|thumb Marii Konopnickiej w Suwałkach|Plac im. Marii Konopnickiej]]
 
== Edukacja ==
{{osobny artykuł|Edukacja w Suwałkach}}
[[Plik:Zsznr3.JPG|thumb|Zespół szkół nr 3 w Suwałkach]]
[[Plik:Państwowa Szkoła Muzyczna w Suwałkach by Adrian Piekarski 2012 (01).JPG|thumb|[[Państwowa szkoła muzyczna I i II stopnia w Suwałkach|Państwowa szkoła muzyczna I i II stopnia]]]]
 
[[Plik:Państwowa Szkoła Muzyczna w Suwałkach by Adrian Piekarski 2012 (01).JPG|thumb|[[Państwowa szkoła muzyczna I i II stopnia w Suwałkach]]]]
Od 1 września 2012 r. Miasto Suwałki jest organem prowadzącym dla następujących publicznych jednostek oświatowych:
* 9 przedszkoli,
Linia 344 ⟶ 341:
 
== Kultura ==
[[FilePlik:Suwalski Osrodek Kultury.jpg|thumb|[[Suwalski Ośrodek Kultury]]]]
[[Plik:Biblioteka miejska w Suwałkach.JPG|thumb|Gmach biblioteki publicznej im. Marii Konopnickiej]]
[[Plik:Suwalki Chlodna 1.jpg|thumb|upright|[[Strefa piesza|Deptak]] – [[Ulica Chłodna w Suwałkach|ulica Chłodna]]]]
Organizacją większości imprez kulturalnych w Suwałkach zajmuje się [[Suwalski Ośrodek Kultury]] (powstały po połączeniu Regionalnego Ośrodka Kultury i Sztuki oraz Młodzieżowego Domu Kultury). Ciekawe prace z dziedziny [[Malarstwo|malarstwa]] i [[Fotografia|fotografii]] prezentują galerie Chłodna 20, PAcamera oraz Centrum Sztuki Współczesnej – Galeria [[Andrzej Strumiłło|Andrzeja Strumiłły]]. Przy [[Suwalski Ośrodek Kultury|Suwalskim Ośrodku Kultury]] (dawniej ROKiS-ie) działała grupa fotograficzna PaCamera Club. Dni Suwałk obchodzone są 26-28 maja. Miasto jest organizatorem – w systemie biennale – Międzynarodowego Festiwalu Ludowych Zespołów Tanecznych [[Źródliska (festiwal)|„Źródliska”]]. Cyklicznymi wydarzeniami kulturalnymi są: Międzynarodowy Festiwal Teatrów Dzieci i Młodzieży Wigraszek, [[Źródliska (festiwal)|Źródliska]], Letnia Filharmonia Aukso, [[Teatr-Akcje]], Suwalski Jarmark Folkloru, Suwalski Maraton Szantowy, [[Suwałki Blues Festival]] oraz Międzynarodowy Festiwal Muzyczny „Ars Musica” w Suwałkach. W mieście znajduje się [[Muzeum Okręgowe|Muzeum Okręgowe w Suwałkach]] i [[Muzeum Marii Konopnickiej|Muzeum Marii Konopnickiej w Suwałkach]], mieszczące się w domu rodzinnym poetki. Wydawany jest „Dwutygodnik Suwalski”.
 
Linia 383 ⟶ 381:
 
== Turystyka ==
[[Plik:Poland Suwalki - sundial2.jpg|thumb|uprightleft|[[Zegar słoneczny]] w parku Konstytucji 3 Maja]]
W Suwałkach położony jest [[Zalew Arkadia]]. Nad zalewem rozciąga się także duża plaża miejska.
 
Suwałki mają doskonałe warunki do uprawiania turystyki, ponieważ niedaleko położony jest [[Wigierski Park Narodowy]] oraz [[Suwalski Park Krajobrazowy]]. Można tu uprawiać turystykę wodną, a także pieszą i rowerową. Do wypoczynku zachęcają liczne gospodarstwa agroturystyczne. Wiele potrzebnych informacji można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej (park konstytucji 3 Maja), [[Suwalska Izba Rolniczo-Turystyczna|Suwalskiej Izbie Rolniczo-Turystycznej]] (SIRT, ul. Kościuszki) oraz PTTK o. w Suwałkach (ul. Kościuszki)
 
Linia 391 ⟶ 388:
 
== Religia ==
[[Plik:Suwalki 01.jpg|thumb|upright|[[Konkatedra św. Aleksandra w Suwałkach|Konkatedra św. Aleksandra]]]]
[[Kościół katolicki w Polsce|Kościół Rzymskokatolicki]]
[[Plik:Cerkiew p.w. Wszystkich Świętych (2).JPG|thumb|upright|<center>[[Cerkiew Wszystkich Świętych w Suwałkach|Cerkiew prawosławna Wszystkich Świętych]]]]
[[Plik:Suwalki Lutheran Church.jpg|thumb|upright|[[Kościół Świętej Trójcy w Suwałkach|Kościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy]]]]
W Suwałkach dominuje katolicyzm. Istnieje również liczna społeczność protestancka oraz mniejsza – prawosławna.
 
=== Katolicyzm ===
[[Kościół katolicki w Polsce|Kościół Rzymskokatolicki]]
* [[Parafia św. Brata Alberta Chmielowskiego w Suwałkach]], ul. Kowieńska 13
* [[Konkatedra św. Aleksandra w Suwałkach]], ul. Emilii Plater 2
Linia 407 ⟶ 406:
 
=== Prawosławie ===
[[Plik:Cerkiew p.w. Wszystkich Świętych (2).JPG|thumb|upright|<center>[[Cerkiew Wszystkich Świętych w Suwałkach|Cerkiew prawosławna Wszystkich Świętych]]]]
* [[Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny]]
** [[Parafia Wszystkich Świętych w Suwałkach|Parafia Wszystkich Świętych]], ul. Zarzecze 6
Linia 414 ⟶ 412:
 
=== Protestantyzm ===
[[Plik:Suwalki Lutheran Church.jpg|thumb|upright|[[Kościół Świętej Trójcy w Suwałkach|Kościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy]]]]
* [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|Kościół Ewangelicko-Augsburski]]
** [[Kościół Świętej Trójcy w Suwałkach|Parafia Świętej Trójcy]], ul. Kościuszki 12