Ripsymia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (2) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q9069406
dr. red., WP:SK
Linia 1:
[[Plik:SamuilInscription.png|thumb|250px|right|Inskrypcja Samuela]]
 
'''Ripsymia''' - ([[gr.]]: ‘Ριψίμη, ''Ripsime'', [[bułg.]]: Рипсимия, ''Ripsimija'') żona bojara bułgarskiego z czasów cara [[Piotr I (car Bułgarii)|Piotra I]] (927-969), komity [[Mikołaj (komita)|Mikołaja]]. Matka cara [[Samuel Komitopul|Samuela]] i jego trzech braci<ref name="Staw58">{{Cytuj książkę |nazwisko= Stawowy-Kawka |imię=I. | autor link =Irena Stawowy-Kawka |tytuł= Historia Macedonii |strony=58}}</ref>.
 
[[Jan Skylitzes]] przedstawiając czterech braci władających pod koniec X wieku zachodnią Bułgarią mówi że byli synami ''jednego z wielmożnych komitów'' ( ἑνος τῶν παρὰ Βουλγάροις μέγα δυνηθέντων κόμητος ὄντες παίδες, ''enos ton para Boulgarois mega dynethenton kometos ontes paides''). W rękopisie wiedeńskim nr 74 ''Kroniki '' Skylitzesa, znajduje siesię po tych słowach dopisek biskupa [[Dewol]]u Michała z 1118 roku, podający imiona ojca i matki Komitopulów: Νικόλαος ὀνομαζόμενος μητρός Ριψίμης, ''Nikolaos onomazomenos, metros Ripsimes''<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko=Złatarski |imię=W. |autor link=Wasyl Złatarski |tytuł=Istorija na byłgarskata dyrżawa... Tom I. Cz. 2 |strony=603-607 }}</ref>. Ripsymia urodziła Mikołajowi czterech synów: [[Dawid Komitopul|Dawida]], [[Mojżesz Komitopul|Mojżesza]], [[Aaron Komitopul|Aarona]] i [[Samuel Komitopul|Samuela]].
 
O pochodzeniu rodziny nie sposób powiedzieć nic pewnego. Współczesny im historyk armeński [[Stefan z Taron]] twierdzi, że pochodzili z Armenii. Pogląd ten cieszy się pewnym uznaniem, szczególnie wśród historyków zachodnioeuropejskich<ref>{{Cytuj pismo |nazwisko = Adontz |imię = N. |autor link = |tytuł = Samuel l'Armenien|czasopismo =Memoires de l’Academie Royale |wolumin =38 |strony =3 i nn }} {{cytuj książkę | tytuł =The New Cambridge Medieval History |tom=3 |strony =584-585 }}</ref>. Nawet jednak jeśli informacja o armeńskich korzeniach całej rodziny jest kwestionowana, armeńskie pochodzenie Ripsymii jest bronione znacznie energiczniej. Skłaniają do tego dwa względy:
* Matka Komitopulów nosiła pospolite imię armeńskie, pochodzące od imienia jednej z najbardziej czczonych męczenniczek wczesnego [[Apostolski Kościół Ormiański|Kościoła Ormiańskiego]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko= Lang |imię=D. M. |autor link=David M. Lang |tytuł= Bułgarzy |strony=70 }}</ref>
* Synowie Mikołaja i Ripsymii zgodnie z armeńskim obyczajem otrzymali imiona starotestamentowe, co przy założeniu, że Mikołaj miał korzenie słowiańskie prowadzi dodatkowo do wniosku, że imiona nadała synom matka<ref name="Staw58"/>.
Nie brak i poglądów przeciwychprzeciwnych. N. Błagoew uważa, że Ripsymia była Bułgarką, córką cara [[Symeon I|Symeona I]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko= Błagoew |imię=N. |autor link=Nikoła Błagoew |tytuł= Bratjata|strony =16 i nn}} </ref>.
 
W 993 roku car Samuel uczcił pamięć matki [[Inskrypcja Samuela|inskrypcją]] wyrytą na marmurowej płycie nagrobnej w miejscowości German nad [[Jezioro Prespańskie|Jeziorem Prespańskim]].
 
 
{| width="100%" style="text-align: center; border-collapse: collapse;" cellSpacing="0" cellPadding="0"
Linia 64 ⟶ 63:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj pismo |nazwisko = Adontz |imię = N. |autor link = |tytuł = Samuel l'Armenien, roi des Bulgares |czasopismo =Memoires de l’Academie Royale de Belgique, Classe de Lettres |wolumin =38 |wydanie = |strony =3 i nn. |data =1938 |wydawca = Palais des academies |miejsce = Bruxelles }}
* {{Cytuj książkę |nazwisko= Lang |imię=D. M. |autor link=David M. Lang |tytuł= Bułgarzy |data=1983 |wydawca=Państwowy Instytut Wydawniczy |miejsce=Warszawa |isbn=83-06-00831-6|strony=}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko= Błagoew |imię=N. |autor link=Nikoła Błagoew |tytuł= Bratiata Dawid, Moisej, Aaron i Samuił|czasopismo =Godisznik na Sofijski Uniwersitet|numer =37 |wydanie = |strony = |data =1941-1942 }}
* {{cytuj książkę | tytuł =The New Cambridge Medieval History | wydawca = Cambridge University Press | miejsce = | rok =2005 |tom=3 |strony = | isbn =0521364477 }}
* {{Cytuj książkę |nazwisko= Stawowy-Kawka |imię=I. |autor link=Irena Stawowy-Kawka |tytuł= Historia Macedonii |data=2000 |wydawca=Ossolineum |miejsce=Wrocław |isbn=83-04-04549-4|strony=}}
* {{cytuj książkę|nazwisko = Złatarski |imię = W. |autor link = Wasyl Złatarski |tytuł = Istorija na byłgarskata dyrżawa prez srednite wekowe. Tom I. Istorija na Pyrwoto byłgarsko carstwo |url = http://www.promacedonia.org/vz1b/index.html |wydanie = 2