Wersja z 23:11, 22 sty 2014 edytuj MalarzBOT (dyskusja \| edycje) Boty, Uprawnieni do logowania się z zablokowanych adresów IP 4 834 934 edycje m uproszczenie wywołania szablonu {{Kontrola autorytatywna}} ← poprzednia edycja		Wersja z 03:55, 13 sty 2015 edytuj anuluj edycję WTM (dyskusja \| edycje) Redaktorzy, Administratorzy 152 908 edycji usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK następna edycja →
Linia 1: [[Plik:Radishchev color.jpg\|thumb\|Aleksander Radiszczew]] '''Aleksandr Nikołajewicz Radiszczew''' (ur. {{data\|1749-8-31}} ~~sierpnia~~we ~~(20~~wsi ~~VIII)~~Wierchnieje ~~[[1749]]~~Obliazowo, wobecnie ~~[[Moskwa\|Moskwie]]~~Radiszczewo, zm. {{data\|1802-9-24 ~~września (12 IX) [[1802]] po zażyciu trucizny~~}}) – rosyjski pisarz, filozof, myśliciel społeczny. == Życiorys == Pochodził z zamożnej szlachty, przez siedem pierwszych lat życia mieszkał z rodzicami, po czym został oddany pod opiekę stryjecznego brata matki. W [[1762]] r. został przyjęty do petersburskiego Korpusu Paziów. W 1766 roku został skierowany na [[Uniwersytet Lipski]], gdzie zapoznał się z prawem, filozofią, historią, literaturą i językami obcymi. Po powrocie do kraju, w 1771 roku został protokolantem w Senacie, a następnie prokuratorem wojskowym. W 1775 porzucił służbę wojskową, ożenił się. W tym czasie napisał szkic psychologiczny ''Dziennik jednego tygodnia'', następnie odę ''Wolność'' oraz ''List do przyjaciela zamieszkałego w Tobolsku''. Wstąpił do Towarzystwa Miłośników Literatury. Wydał ''Żywot Fiodora Wasiljewicza Uszakowa'' oraz ''Dyskurs o tym, czym jest syn ojczyzny''. W roku 1790 wydał anonimowo ''Podróż z Petersburga do Moskwy'', powieść traktującą o konieczności zniesienia [[poddaństwo\|poddaństwa]] chłopów oraz likwidacji rządów despotycznych. Po jej opublikowaniu, w niewielkim nakładzie, został uwięziony i osadzony w [[twierdza Pietropawłowska\|twierdzy Pietropawłowskiej]], a następnie skazany na karę śmierci, zamienioną przez [[Katarzyna II Wielka\|Katarzynę II]] na dziesięcioletnie zesłanie do [[Ilimsk]]a. Napisał tam traktat filozoficzny ''O człowieku, jego śmiertelności i nieśmiertelności'', gdzie zbliżył się do monizmu materialistycznego; ''List o targu chińskim'' oraz ''Krótką opowieść o zdobyciu Syberii''. Linia 11: == Literatura o Radiszczewie == Radzieckie opracowania filozofii Radiszczewa są niestety przykładem bardzo daleko idącej tendencyjności i symplifikacji; obiektywnie i życzliwie ocenił natomiast Radiszczewa emigracyjny ~~historik~~historyk filozofii rosyjskiej [[Wasilij Zieńkowski]] w książce ''Historia filozofii rosyjskiej''{{odn\|Walicki\|2005\|s=71.}}. Szczegółowy rozdział o Radiszczewie zawiera rozprawa [[Andrzej Walicki\|Andrzeja Walickiego]]{{odn\|Walicki\|2005\|s=71-88.}}. {{Przypisy}} == Bibliografia == * {{cytuj książkę \|nazwisko=Łosski \|imię=Mikołaj \|tytuł=Historia filozofii rosyjskiej \|wydawca=Wydawnictwo Marek Derewiecki \|miejsce=Kęty \|rok=2000 \|isbn=83-88524-00-3}} * {{cytuj książkę \|nazwisko=Walicki \|imię=Andrzej \|tytuł=Zarys myśli rosyjskiej: Od Oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego \|wydawca=Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego \|miejsce=Kraków \|rok=2005 \|isbn=83-233-1999-5}}

Aleksandr Radiszczew: Różnice pomiędzy wersjami