Poziom morza: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m martwy link |
oczywista alternatywa, pozbawiająca wyłączną wzmiankę o globalnym ociepleniu charakteru tekstu propagandowego |
||
Linia 1:
'''Poziom morza''' – punkt położony na [[Wysokość bezwzględna|wysokości]] teoretycznie równej [[0 (liczba)|zeru]], w miejscu, gdzie [[morze]] styka się z [[ląd]]em. Przyjęty w [[geografia|geografii]] i [[kartografia|kartografii]] przeciętny poziom morza jest średnią wszystkich poziomów morza, wynikających z jego wahań, wywołanych takimi zjawiskami, jak [[falowanie]] czy [[Pływy morskie|pływy]]. Pod uwagę należy też wziąć dłuższe cykle wahań poziomu morza: 19-[[rok|letni]] [[cykl Metona]] i 223-[[miesiąc|miesięczny]] cykl [[saros]].
W rzeczywistości ustalenie wartości średniego poziomu morza jest niezwykle trudne, np. średni poziom morza po [[Ocean Spokojny|pacyficznej]] stronie [[Kanał Panamski|Kanału Panamskiego]] jest o 20 [[centymetr|cm]] wyższy niż po stronie [[Ocean Atlantycki|atlantyckiej]]. Przy wyznaczeniu poziomu morza trzeba też brać pod uwagę kształt [[elipsoida|elipsoidy]] (czy też [[geoida|geoidy]]), jaką jest [[Ziemia]], oraz efekty wywołane lokalnymi anomaliami [[grawitacja|grawitacyjnymi]]. W dłuższym okresie średni poziom morza może zmienić się także na skutek globalnego chłodzenia lub też [[globalne ocieplenie|globalnego ocieplenia]], np. poprzez topnienie [[lądolód|lądolodów]].
W [[Polska|Polsce]] oraz większości byłych [[Blok wschodni|krajów bloku wschodniego]], średni poziom morza wyznaczony jest w oparciu o wskazania [[mareograf]]u w [[Kronsztad]]zie ([[Rosja]], niedaleko [[Petersburg|Sankt Petersburga]]). Natomiast w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] średni poziom morza wyznaczany jest na podstawie pomiarów wykonanych w [[Newquay]] w [[Kornwalia|Kornwalii]]. W sumie w [[Europa|Europie]] poszczególne kraje w swoich lokalnych systemach wysokościowych wykorzystywały co najmniej 15 różnych [[mareograf]]ów. Obecnie prowadzone są prace nad wprowadzeniem jednego Europejskiego Wysokościowego Systemu Odniesień (EVRS).
| |||