Ryzyko: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
m WPCleaner v1.34 - odlinkowanie słownikowych
Linia 3:
'''Ryzyko''' (ang. ''risk'', fr. ''risque'', niem. ''Risiko'',wł. ''rischio'') – jest pojęciem wieloznacznym, trudnym do zdefiniowania. W różnych dziedzinach nauk jest ono różnie interpretowane, dlatego zdaniem niektórych autorów stworzenie jednej uniwersalnej definicji jest niemożliwe<ref>{{cytuj książkę | inni = Anna Karmańska (red.) | tytuł = Ryzyko w rachunkowości | wydawca = Difin | miejsce = Warszawa | data = 2008 | strony = 21 | isbn = 978-83-7251-907-8}}</ref>.
 
W [[Język naturalny|języku naturalnym]] oznacza jakąś miarę/ocenę [[zagrożenie|zagrożenia]] czy niebezpieczeństwa wynikającego albo z prawdopodobnych zdarzeń od nas niezależnych, albo z możliwych konsekwencji podjęcia [[decyzja|decyzji]].
 
Najogólniej, ryzyko jest wskaźnikiem stanu lub zdarzenia, które może prowadzić do [[Strata (rachunkowość)|strat]]. Jest ono proporcjonalne do prawdopodobieństwa wystąpienia tego zdarzenia i do wielkości strat, które może spowodować.
Linia 11:
 
== Teoria decyzji ==
W klasycznej matematycznej [[teoria decyzji|teorii decyzji]] ryzyko dotyczy sytuacji, w której wybranie danego wariantu decyzyjnego pociąga za sobą możliwości wystąpienia różnych negatywnych i pozytywnych konsekwencji przy znanym prawdopodobieństwie wystąpienia każdej możliwości. Formalnie, ''decyzjami podejmowanymi w warunkach ryzyka'' nazywamy tu taką klasę [[problem decyzyjny|problemów decyzyjnych]], w której dla każdej możliwej [[decyzja|decyzji]] znany jest [[rozkład prawdopodobieństwa]] wszystkich jej skutków.
 
== Inżynieria i nauki społeczne ==
Linia 27:
Według psychologii i kognitywistyki oszacowanie ryzyka bezpośrednio wiąże się ze stanem psychofizycznym człowieka oraz, według systemowej teorii Gadomskiego, z jego posiadanymi ''informacjami'', ''wiedzą'' i ''preferencjami'' ([http://erg4146.casaccia.enea.it/wwwerg26701/gad-dict.htm TOGA meta-theory]), tzn. tym, czego się dowiedział, co umie zrobić i co jest dla niego ważne. Percepcja ryzyka (nie samo ryzyko) zależy też m.in. od zaufania do źródła informacji i spodziewanych korzyści.
 
Zaobserwowanie ryzyka nieakceptowanego wymaga decyzji, ale decyzja ta może prowadzić do jakichś kolejnych strat (np. straty czasu, pieniędzy czy przyjaciela) angażujących też nasze irracjonalne preferencje i emocje. Dlatego też działając, często przeceniamy lub nie doceniamy ryzyka. [[Herbert Simon]] (laureat [[Nagroda Nobla|Nagrody Nobla]]) w książce „Models of My Life” wprowadził do tego pojęcie ''ograniczonej racjonalności'' ([[:en:boundedang. rationality|bounded rationality]]).
 
W tej perspektywie, każdy człowiek stara się minimalizować własne ryzyko i zwiększać korzyści, jeśli takie działanie nie jest sprzeczne z jego zasadami [[etyka|etycznymi]] i nie jest zmodyfikowane jego stanem [[emocja|emocjonalnym]].
Linia 35:
== Ryzyko badań naukowych ==
Ryzyko związane z badaniami naukowymi i ich konsekwencjami jest bardzo trudno oszacowywalne. Tematyka ta pojawiła się w połowie lat pięćdziesiątych zeszłego stulecia (wybuch bomby atomowej i energia atomowa).
Dotyczy ona obecnie: genetyki, zatrucia środowiska, manipulacji środkami masowego przekazu i stosowania zasad etycznych i prawnych jako kryteriów oceny dopuszczalnego ryzyka. używa się tu też tzw. [[zasada ostrożności|zasady ostrożności]] (''precautionary principle'', en., UE. 2000).
 
== Teoria ryzyka a analiza ryzyka ==
Linia 50:
{{wikisłownik|ryzyko}}
* [[Dywersyfikacja ryzyka]]
* [[pewność]] – [[niepewność]]
* [[decyzja]] – [[teoria decyzji]]
* [[odpowiedzialność na zasadzie ryzyka]]