Zofia Amelia brunszwicka: Różnice pomiędzy wersjami

| królowa = Zofia Amelia

| tytulatura =

| grafika = [[Plik:Sophieamaliedenmark.jpg|center|150px|center]]

| tytuł = Królowa [[Królestwo Danii i Norwegii|Danii i Norwegii]]

| od = 1648

| do = 1670 (1685)

| poprzedniczka = [[Anna Katarzyna Hohenzollern]]

| następczyni = [[Karolina Amelia heska]]

| żona władcy = [[Fryderyk III Oldenburg|Fryderyka III]]

| dynastia = [[Welfowie]]

| koronowana = 1648 [[Katedra Marii Panny w Kopenhadze|katedra w Kopenhadze]]

| urodzona = 24 marca 1628<br />[[Herzberg am Harz]]

| zmarła = 20 lutego 1685<br />[[Kopenhaga]]

| pochowana = [[Katedra w Roskilde]]

| ojciec = [[Jerzy (książę Brunszwiku-Lüneburga)|Jerzy, ks. Brunszwiku-Lüneburga]]

| matka = Anna Eleonora Hessen-Darmstadt

| mąż = [[Fryderyk III Oldenburg|Fryderyk III]]

| dzieci = [[Chrystian V]],<br />[[Anna Zofia Oldenburg|Anna Zofia]],<br />[[Fryderyka Amalia Oldenburg|Frederyka Amalia]],<br />[[Wilhelmina Ernestyna Oldenburg|Wilhelmina Ernestyna]],<br />Fryderyk,<br />[[Jerzy Duński|Jerzy]],<br />[[Ulryka Eleonora Duńska|Ulryka Eleonora]],<br />Dorota Juliana

| commons = Category: Sophie Amalie of Brunswick-Lüneburg

Urodziła się jako jedyna córka (czwarte dziecko) księcia [[Brunszwik-Lüneburg]] [[Jerzy (książę Brunszwiku-Lüneburga)|Jerzego]] (1583-1641) i jego żony [[Anna Eleonora Hessen-Darmstadt|Anny Eleonory z Hesji-Darmstadt]] (1601-1659). W wieku 12 lat została zaręczona z następcą tronu duńskiego [[Fryderyk III Oldenburg|ks. Fryderykiem]] (późniejszym królem Danii Fryderykiem III), a 1 października 1643 w [[Glücksburg (Ostsee)]] poślubiła go. Małżeństwo to zostało zawarte z powodu kalkulacji poltycznych i dlatego małżonkowie nigdy nie żywili wobec siebie głębszych uczuć. Wobec tego faktu może nie dziwić, iż oboje angażowali się w pozamałżeńskie przygody i wzajemnie to tolerowali. Zofia Amelia wstąpiła tron wraz z mężem 28 lutego 1648 po śmierci teścia króla [[Chrystian IV Oldenburg|Chrystiana IV]]. Para została koronowana w [[Katedra Marii Panny w Kopenhadze|katedrze kopenhaskiej]] (1648). Była to ostatnia duńska koronacja w tej świątyni.

Królowa miała bardzo męskie zainteresowania: lubiła jazdę konną i polowania. Była też przekonana o konieczności podkreślania swojej wyjątkowej pozycji społecznej i w związku z tym prowadziła życie na wysokim poziomie wzorując się na francuskim królu [[Ludwik XIV|Ludwiku XIV]], co niewątpliwie nadwerężało budżet państwowy. Duńczycy pamiętają ją przede wszystkiem z powodu jej chorobliwej zazdrości i nienawiści do przyrodniej siostry męża, Eleonory Krystyny, która została uwięziona i do śmierci królowej trzymana pod kluczem. Zgorszenie wywołał fakt pozowania królowej w stroju Ewy do portretu przedstawiającego ją jako boginię Herę. Zofia Amelia zapoczątkowała budowę podmiejskiej rezydencji królewskiej, [[Amalienborg|Pałacu Amalienborg]] (obecnie oficjalna rezydencja królów Danii w Kopenhadze). Pałac został nazwany jej imieniem. Wywierała pewien wpływ na decyzje polityczne (m. in. na wprowadzenie monarchii absolutnej w Danii), a po śmierci męża większość czasu spędzała w Pałacu Amalienborg, by nie utracić kontroli nad rządami swego syna [[Chrystian V|Chrystiana V]]. Królowa wspierała związki Danii ze Szwecją i Francją, a ich wyrazem stało się małżeństwo jej córki Ulryki Eleonory ze szwedzkim królem [[Karol XI|Karolem XI]].

Zofia Amelia zmarła w [[Amalienborg]]u, swojej rezydencji pod Kopenhagą i została pochowana w [[Katedra w Roskilde|katedrze w Roskilde]]<ref>[http://www.planetware.com/map/roskilde-cathedral-map-dk-roskcat.htm Map of Roskilde Cathedral<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>.