Akad (miasto): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
popr.
int.
Linia 4:
 
==Historia==
Najwcześniejsza wzmianka o mieście pochodzi z jednej z „dat rocznych” [[Enszakuszana|Enszakuszany]], władcy II dynastii z [[Uruk]], który żył najprawdopodobniej jedno pokolenie przed Sargonem<ref>Harvey Weiss, hasło ''Akkade'', w: Eric M. Meyers (ed.), "''The Oxford...'', s. 41.</ref>. Wzmianka ta wskazywałaby, iż miasto to już istniało w czasie, kiedy Sargon (jak głoszą to jego inskrypcje) miał je jakoby założyć. Za panowania Sargona Agade stało się stolicą jego państwa. Zachowane teksty z czasów panowania dynastii akadyjskiej opisują Agade jako wielką, wspaniałą imperialną stolicę, pełną świątyń i pałaców, z działającym portem i rozwiniętą administracją. Najsławniejsza z mezopotamskich „lamentacji nad upadkiem miast”, tzw. ''„PrzeklęciePrzeklęcie miasta Agade”Agade'', którego tekst powstał ok. 100 lat po upadku imperium akadyjskiego, opisuje upadek i porzucenie miasta Agade jako symbol upadku całego imperium. Źródła historyczne wskazują jednak, iż Agade zamieszkane było przez kolejne siedemnaście wieków. W okresie panowania [[III dynastia z Ur|III dynastii z Ur]] było siedzibą gubernatora jednej z prowincji. W prologu do ''[[Kodeks Hammurabiego|Kodeksu Hammurabiego]]'' opisana jest wciąż istniejąca w tym mieście świątynia [[E-ulmasz (Akad)|E-ulmasz]] – świątynia bogini [[Isztar]]. Część miasta zamieszkana była jeszcze na pewno w okresach: kasyckim, nowoasyryjskim i nowobabilońskim. Ostatni raz miasto wspomniane jest w dokumencie datowanym na 29 rok panowania [[Dariusz I Wielki|Dariusza I Wielkiego]]<ref name=akkade>Harvey Weiss, hasło ''Akkade'', w: Eric M. Meyers (ed.), "''The Oxford...'', s. 42.</ref>.
 
==Lokalizacja Agade==
Dokładna lokalizacja miasta pozostaje nieznana. Ze źródeł pisanych wiadomo, iż leżeć ono musiało w pobliżu miast [[Kisz]], [[Babilon]] i [[Sippar]]. Publikacja w 1972 roku raportu z dwóch badań powierzchniowych okolic Kisz (M. Gibson, "''The City and Area of Kish"'', Miami 1972) podniosła na nowo kwestię lokalizacji stolicy Sargona. ''Išan Mizjad'', jedno ze stanowisk zidentyfikowanych w trakcie tych badań powierzchniowych, leżące pomiędzy Kisz a Babilonem, w pobliżu starożytnego koryta Eufratu, ze względu na jego lokalizację, topografię i historię zasiedlenia, zostało wskazane jako możliwy kandydat do identyfikacji z Agade<ref name=akkade />. Irackie wykopy sondażowe na stanowisku odsłoniły dowody na istnienie w tym miejscu osiedla z okresu panowania [[III dynastia z Ur|III dynastii z Ur]], ale nie dotarły do warstw akadyjskich. Analiza występowania Agade w tekstach historycznych zdaje się wskazywać jednak na lokalizację tego miasta ok. 50 km dalej na północny-wschód, u zbiegu rzek [[Tygrys (rzeka)|Tygrys]] i [[Dijala (rzeka)|Dijala]]<ref>Harvey Weiss, hasło ''Akkade'', w: Eric M. Meyers (ed.), "''The Oxford...'', s. 43.</ref>.
 
{{Przypisy}}
Linia 15:
 
==Literatura (wybór)==
* M. Gibson, "''The City and Area of Kish"'', Miami 1972.
* A.M. Mahdi, “Ishan Mizyad: Important centre agadéene”, ''Histoire et Archéologie'' 103 (1986), s. 65-67.
* G.J.P. McEwan, “Agade after the Gutian Destruction: The Afterlife of Mesopotamian City”, ''Archiv für Orientforschung'' 29 (1982), s. 8-13 (wzmianki o Agade w tekstach po upadku imperium).