|
}}
-->
----
{{NPA|adres=http://www.dziekanowice.diecezja.krakow.pl/sankt/histpar.htm}}
To bardzo stara miejscowość na [[Pogórze Wielickie|Pogórzu Wielickim]], położona przy drodze z [[Wieliczka|Wieliczki]] do Dobczyc, na wys. 281 m.n.p.m.
Na tej wysokości rozciąga się piękny widok na Dolinę [[Raba (dopływ Wisły)|Raby]], zbiornik wodny, zaporę w [[Dobczyce|Dobczycach]] oraz [[Pogórze Karpackie]]. W dali na [[horyzont|horyzoncie]] przebiega zygzakowata linia [[Beskid Myślenicki|Beskidu Myślenickiego]] oraz wyłaniające się w głębi dalsze grzbiety [[Beskid Wyspowy|Beskidu Wyspowego]].W miejscowości znajduje się [[Sanktuarium]] Macierzyństwa NMP, z cudownym obrazem NMP koronowanym w [[1991]] r.
[[Przysiółek]] o nazwie „Świątkówka" świadczy wyraźnie o tym, że oddawano tutaj cześć pogańskiemu bożkowi [[Światowid]]owi. W [[X wiek|X]] lub [[XI wiek]]u stały misyjne krzyże prastarego kościółka dziekanowickiego. „Stary kościół parafialny pod wezwaniem [[Św. Mikołaj]]a, [[Św. Maria Magdalena|Św. Marii Magdaleny]] w obecnym kształcie, jak dowodzą badania oraz kroniki, powstawał przez wieki. Wschodnia jego część o wymiarach 2,5 x 2,5 m wykonana z kamienia ciosanego obecnie stanowiąca jak gdyby "przybudówkę" jest najstarszą częścią i stanowiła zaczątek kościoła w dzisiejszej jego postaci. Dzisiejsze prezbiterium było niegdyś [[nawa|nawą]] kościoła. Ze względu na [[styl romański]] w jakim jest zbudowane, mogło powstać w okresie pomiędzy XI i [[XII wiek]]iem. Pierwsza znana nam pisemna wzmianka o parafii w Dziekanowicach, pochodzi z kalendarza [[Kraków|krakowskiego]] [[Biblioteka kapitulna|biblioteki kapitulnej]] krakowskiej, spisanego w [[1253]] r. a zawierające wcześniejsze wiadomości. Ze źródła tego dowiadujemy się, że w [[XIII wiek]]u plebanami w Dziekanowicach byli Radslaus i Jan. Na kamieniach zachowało się kilkanaście znaków kamieniarskich. W [[prezbiterium]] od strony wschodniej widnieje romańskie okienko z otworem zamkniętym [[trójliść|trójliściem]], wspaniałe [[sklepienie krzyżowe]] wsparte na romańskich [[wspornik]]ach czyli służkach. W północnym murze widnieje nisza o ostrych [[łuki gotyckie|łukach gotyckich]]. Nazwa innego przysiółka Dziekanowic – „ Tatarówka�? przypomina stoczoną w [[1287]] r. na tym terenie bitwę z [[Tatarzy|Tatarami]] [[Nogaj]]a, którzy z Krakowa wycofali się na [[Sącz]]. Prochy poległych pochowano na okolicznych pagórkach. Prowadzone w [[1957 ]]badania wewnętrznych ścian kościoła doprowadziły do odkrycia [[polichromia|polichromii]] z II połowy XII wieku. Treścią malowideł były sceny z [[Nowy Testament|Nowego Testamentu]]: [[Zwiastowanie]], [[Narodziny Chrystusa|Narodzenie]], pokłon [[Trzej Królowie|trzech króli]] oraz sceny z dzieciństwa [[Chrystus]]a. Wszystkie te malowidła musiały być piękne skoro jeszcze w zapiskach z wizytacji biskupiej w [[1655]] roku znajduje się wzmianka, że „..ściany kościoła a nawet przedsionek dekorowane są pięknymi i starożytnymi obrazami, malowidłami. Obok kościoła widzimy starą [[dzwonnica|dzwonnicę]] o [[konstrukcja słupowa|konstrukcji słupowej]], pochyłych ścianach i dachu namiotowym, pokrytym [[gont]]em. Znajduje się tu zabytkowy [[dzwon]] z ciekawym napisem [[Łacina|łacińskim]]: NON GERMANUS ME FECIT 1765 („Nie Niemiec mnie wykonał [[1765]]�?). ----
[[1311]] rok - w okresie [[Bunt wójta Alberta|buntu krakowskiego wójta Alberta]], [[Władysław Łokietek]] wraz z całym dworem i kancelarią książęcą, przejeżdża przez Dziekanowice i chroni się na pewien czas na zamku w Dobczycach.
[[1325]] rok - tutejsza parafia obejmuje obszar 25 km kwadratowych, zamieszkuje ją 555 dusz. Daje to przeciętną 22 osoby na 1 km kwadratowy.
[[1362]] rok - wyrąbanym w puszczy [[trakt]]em prowadzącym z Krakowa do [[Szczyrzyc]]a i dalej, udaje się do Dobczyc król [[Kazimierz Wielki]].
[[1390]] rok - Dziekanowice zostają przyłączone do tzw. „Królewszczyzny dobczyckiej�?, której pierwszym starostą zostaje Klemens z Moskorzewia, Podkomorzy Królestwa Polskiego.
[[1391]] rok - przewoźnik krakowski Klimko transportuje przez wieś [[Królowa Jadwiga|królową Jadwigę]], która wyjechała z zamku wawelskiego na odpoczynek do zamku dobczyckiego.
[[1473]] rok - w tym samym kierunku ciągnie [[Święty Kazimierz|królewicz Kazimierz]] syn [[Kazimierz Jagiellończyk|Kazimierza Jagiellończyka]] i jego opiekun historyk [[Jan Długosz]].
[[XV wiek]] - kolejnym lub równoczesnymi właścicielami Dziekanowic są : [[Jakub Złotnicki]], [[Piotr Balicki]], [[Mikołaj Topolski]], [[Jan Sambor]], [[Bernard z Łagonowa]], [[Jan Ciszewski(XV wiek)|Jan Ciszewski]], [[Zawisza ze Stąpocic]], [[Mikołaj Sęcygniewski]] z Koźlich Rogów i [[Henryk Kamieniecki]].
[[1566]] rok - w okresie [[reformacja|reformacji]] miała miejsce profanacja kościoła przez dziedzica [[Joachim Lubomirski|Joachima Lubomirskiego]] i braci Wiktorów. W Dziekanowicach znalazły się szaty liturgiczne z Zakliczyna.
[[1596]] rok - tutejsza świątynia odzyskuje swą dawną świetność za staraniem następcy Joachima, Stanisława Lubomirskiego. Nadal jednak brak w niej stałego plebana. Stanowisko to zajmuje tymczasowo proboszcz z [[Igołmia|Igołomii]]- [[Jakub Sobolewski]]. W tym samym roku pojawia się pierwsza wzmianka o dziekanowickiej szkole, którym kierownikiem był w tym czasie [[Wojciech Janowski]] z Dobczyc.
[[1600]] rok – kupcy i wytwórcy dobczyccy przewożą swoje towary do Krakowa.
[[1650]] rok - Antoni Baruch ( skóry), Jakub Kopa (chmiel), Maryna Jędrzejowa ( wełnę).
[[1768]] rok - w okresie [[konfederacja barska|konfederacji barskiej]] przez Dziekanowice maszeruje chorągiew komputowa z [[Dobczyce|Dobczyc]], która spieszy na pomoc Krakowowi oblężonemu przez [[Rosja|rosyjskiego]] [[podpułkownik]]a Bocha.
[[1770]] rok - w okolicach Dziekanowic [[Józef Bierzyńsk]]i będący na usługach rosyjskiego generała [[Drawicz]]a próbuje zatrzymać siłą polski oddział [[Tomasza Wilkońskiego]].
[[1771]] rok- przez wieś maszeruje z Wieliczki do [[Lanckorona|Lanckorony]] rosyjski generał [[Aleksander Suworow]].
[[1772]] rok - w wyniku [[I rozbiór Polski|I rozbioru Polski]] Dziekanowice wraz z innymi ziemiami oderwane zostały od Rzeczypospolitej i znalazły się pod panowaniem [[Austria|austriackim]]. Administracyjnie Dziekanowice znalazły się początkowo w [[Cyrkuł (w Galicji)|cyrkule]] wielickim, a od [[1782]] roku w cyrkule [[Bochnia|bocheńskim]].
[[1908]] rok - mimo [[zabory|zaborów]], mimo braku własnej państwowości w Dziekanowicach kwitnie życie kulturalne. Z inicjatywy [[ks.Stanisław Węgrzynek|ks. Stanisława Węgrzynka]] młodzież z Dziekanowic organizuje zespół teatralny i gra sztuki teatralne. Przedstawienia te wystawiano w starej szkole usytuowanej między domem Bodziocha a dzwonnicą w miejscu gdzie dziś stoi plebania. Dochód z przedstawień był na potrzeby OSP w Dziekanowicach.
[[1910]] rok - starą szkołę zburzono i wybudowano nową, istniejącą do dziś.
[[1914]]–1918 rok - na okres trwania [[I wojna światowa|I wojny]] przerwano działalność teatralną – mężczyźni poszli na wojnę, a kobiety musiały zająć się pracą i rodzinami.
[[1918]] rok - jesienią Dziekanowice znalazły się w granicach odrodzonego państwa polskiego Przybywało członków zespołu – sala w [[karczma|karczmie]] okazała się za mała na scenę i widownię. Zaczęto myśleć o budowie strażnicy z [[remiza|remizą]], salą widowiskową i zapleczem. Do tej pory na potrzeby [[OSP]] wykorzystywano budynek stojący do dziś obok budynku poczty.
Pieniądze na budowę strażnicy zdobywano organizując festyny, zabawy, chodząc po kolędzie i oczywiście grając sztuki teatralne.
Strażnicę w surowym stanie wystawiono do [[1935]] roku, przykryto dachówką i zrobiono drzwi wejściowe. [[1939]]-[[1945]] rok - w strażnicy stacjonują wojska [[Niemcy|niemieckie]].
----
Dziekanowice odznaczyły się również na polu działalności gospodarczej. Kiedy w [[1882]] roku w Dobczycach założono Stowarzyszenie Pożyczkowe i Oszczędnościowe „Wzajemna pomoc". W zarządzie zasiadł naczelnik gminy Dziekanowice – [[Jan Dziewoński]]. W okresie międzywojennym w Dziekanowicach funkcjonowała tzw. „[[Kasa Stefczyka]]", czyli Wiejska Spółdzielnia Oszczędnościowo- Pożyczkowa, skupiająca drobnych rolników. Jej zadaniem było zebranie oszczędności członków oraz udzielanie kredytu. „Kasa Stefczyka" powstała w celu przeciwdziałania [[lichwa|lichwie]]. W czasach ponurej [[okupacja |okupacji]] [[hitler|hitlerowskiej]] Dziekanowice nie pozostały na marginesie wydarzeń. Walkę prowadzono na wszystkich możliwych frontach. Pomimo terroru z nauczyciele narażeniem życia podjęli się tajnego nauczania. W budynku szkoły działały- oczywiście nielegalnie- Średnia Szkoła Ogólnokształcąca i Średnia Szkoła Handlowa. Założycielem ich był [[Stanisław Szybowski]] z Dziekanowic. Głównym oparciem dla „Tajnego Nauczania" była miejscowa Szkoła Powszechna, w której zorganizowano również dokształcanie w zakresie przedmiotów zabronionych przez okupanta: historii, geografii Polski, literatury ojczystej. Zajmowały się tym: [[Karolina Uchaczowa]], [[Maria Szybowska]], [[Helena Kursa-Szybowska]]. Kiedy budynek szkoły został zajęty przez wojsko niemieckie nauczanie odbywało się na strychu szkolnym.
----
{{małopolskie stub}}{{Polska wieś kategoria stub}}
[[Kategoria:Gmina Dobczyce]]
| 