Ośmioraka ścieżka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Poprawiłem kod języka w przypisach.
m poprawa linków do przek., źródła/przypisy:popr. (na plWiki parametr języka dodajemy wyłącznie jeśli treść źródła jest w obcym języku), typo, przeniesienie refów na koniec, WP:SK
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2012-08}}{{Buddyzm|podstawy}}
[[Plik:Dharma Wheel.svg|thumb|Koło Dharmy (Nauki) symbolizuje Szlachetną Ośmioraką Ścieżkę]]
'''Szlachetna Ośmioraka Ścieżka''' (także: ''Ośmiostopniowa'', ''Ośmioaspektowa'') – zbiór podstawowych zaleceń [[buddyzm]]u<ref>{{Cytuj stronęr|url = http://sasana.wdfiles.com/local--files/bodhi-bhikkhu/osmioraka_sciezka.pdf|tytuł = Szlachetna Ośmioraka Ścieżka|autor = Bodhi Bhikkhu|data dostępu = 2015-05-08|opublikowany = Sasana|język = pl}}</ref>. Zgodnie z [[Cztery Szlachetne Prawdy|Czwartą Szlachetną Prawdą]] wygłoszoną przez [[Budda Siakjamuni|Buddę]] na pierwszym kazaniu<ref>{{Cytuj stronęr|url = http://theravada.i.mahajana.net/index.html?glowne_sutty_0.htm|tytuł = -Sutta o wprawieniu w ruch koła Dhammy.|autor = Kanon Palijski - Budda|data dostępu = 2015-05-8|opublikowany = Tipitaka|język = pl}}</ref>, prowadzi do wyzwolenia, do spokoju, zniszczenia [cierpienia], do bezpośredniej wiedzy, do [[Oświecenie (religie Wschodu)|oświecenia]], do [[Nirwana|nirwany]]. Składa się z ośmiu części:
# '''Słuszny''' (prawy, prawdziwy, właściwy) '''pogląd''' (rozumienie) - zrozumienie [[Cztery Szlachetne Prawdy|Czterech Szlachetnych Prawd]], zrozumienie konieczności przebywania w medytacyjnym zrównoważeniu, [[Karma w buddyzmie|zrozumienie prawa przyczyny i skutku]], zrozumienie [[Anicca|nietrwałości]], [[BodhicittaBodhićitta|pragnienie uwolnienia wszystkich istot od cierpienia]].
# '''Słuszne myślenie''' (postanowienie) – wykorzenienie żądzy i nieżyczliwości, postanowienie wyrzeczenia się złej woli i odstąpienie od wyrządzania wszelkiej krzywdy
# '''Słuszne słowo''' (mowa) – wstrzymanie się od kłamstwa i obmowy, używanie mowy w celu przynoszenia pożytku innym
Linia 17:
# '''Słuszne dążenie''' (wysiłek) – intencje i wysiłek, które nie pozwalają na powstawanie złych, a pozwalają na powstanie dobrych mentalnych właściwości, dążenie do oświecenia
# '''Słuszne''' (bezwysiłkowe) '''skupienie''' (uważność, przytomność) – brak przeszkadzających myśli – znalezienie przestrzeni między nimi. Zachowanie uważności we wszystkim, co się przedsięwzięło
# '''Słuszna medytacja''' (koncentracja) - dążenie do osiągania stanów, w których znika "ego"„ego”
 
== Pierwszy Buddyjski Nakaz ==
''Zobowiązuję„Zobowiązuję się przestrzegać nakazu, by powstrzymywać się od odbierania życia.''
 
W przeciwieństwie do religii, w tym chrześcijańskiej, w których nakaz "nie„nie zabijaj"zabijaj” stosuje się wyłącznie do człowieka, buddyjski nakaz dotyczy każdej istoty, która ma ciało, każdego stworzenia, które czuje (każdej czującej istoty). Słowa Buddy z Dhammapady:
 
: ''Wszyscy drżą, widząc uniesiony kij.''
Linia 41:
: ''Pierwotna mądrość wszechwiedzącego zakwita z korzenia współczucia.'' (Słowa Buddy z Sutry Ukazywania Tajemnic Tathaghaty)
 
Logicznym wnioskiem z ahimsy - głównej idei przyświecającej filozofii buddyjskiej jest fakt, jakoby jedynie dieta wegetariańska oraz jej bardziej radykalne formy były odpowiednią dietą dla buddystów. O ile większość zasad w buddyzmie to wskazówki, które nie muszą być przestrzegane mocno rygorystycznie, a także wiele z nich dotyczy tylko ludzi pragnących doznać oświecenia, o tyle do przestrzegania podstawowej zasady - ahimsy, zobowiązany jest każdy buddysta. Potwierdzenia tego - poza samą oczywistością płynącą z ahimsy - są słowa Buddy zawarte w Lankavatara oraz Surangama Sutra, a także innych tekstach.
 
== Właściwa mowa ==
Właściwa mowa określa zalecenia dla buddystów dotyczące tego jak i kiedy powinni się wypowiadać. W Kanonie Palijskim znajdujemy liczne fragmenty dotyczące właściwej mowy. W Suttcie o Ośmioaspektowej Ścieżce (Magga-vibhanga Sutta, SN XLV.8.) czytamy:<blockquote>''Co to jest właściwa mowa?''</blockquote><blockquote>''Powstrzymanie się od kłamstwa, powstrzymanie się od kłótni, powstrzymanie się od obelg,  powstrzymanie się od czczego gadania. Mnisi, to jest nazywane właściwą mową.''</blockquote>W Abhayarājakumāra Sutta (MN.058 - Mowa do księcia Abhaya) Budda określa właściwą mowę następująco:<blockquote>''Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Rajagaha w Bambusowym Gaju w Sanktuarium Wiewiórek. (...)''</blockquote><blockquote>''Tak też książę, takiej mowy o której Tathagata wie, że jest nieprawdziwa, niepoprawna i niekorzystna i która jest również niechciana i niemiła innym, takiej mowy Tathagata się nie podejmuje.''</blockquote><blockquote>''Takiej mowy o której Tathagata wie, że jest prawdziwa, poprawna ale niekorzystna i która jest również niechciana i niemiła innym, takiej mowy Tathagata się nie podejmuje.''</blockquote><blockquote>''Taką mowę o której Tathagata wie, że jest prawdziwa, poprawna, korzystna ale która jest niechciana i niemiła innym, Tathagata zna czas by użyć takiej mowy.''</blockquote><blockquote>''Takiej mowy o której Tathagata wie, że jest nieprawdziwa, niepoprawna i niekorzystna i która jest chciana i miła innym, takiej mowy Tathagata się nie podejmuje.''</blockquote><blockquote>''Taką mowę o której Tathagata wie, że jest prawdziwa, poprawna, korzystna i która jest chciana i miła innym, Tathagata zna czas by użyć takiej mowy.''</blockquote>Na podstawie też innych fragmentów [[Tipitaka|Tipitaki]] możemy stwierdzić, że właściwa mowa powinna spełniać następujące warunki:
* powinna być prawdziwa
* korzystna dla słuchającego
Linia 59:
* ''Doskonałą mądrość'' (właściwy pogląd, właściwe myślenie)
 
W dosłownym tłumaczeniu z [[Język pali|pali]] i [[sanskryt]]u, języków najstarszych buddyjskich tekstów, "Nauka„Nauka Przebudzonego"Przebudzonego”.
 
== Zobacz też ==
Linia 66:
 
== Przypisy ==
{{Przypisy-lista|
<ref name="sasana.wdfiles.com-Bhikkhu">{{cytuj stronę | url = http://sasana.wdfiles.com/local--files/bodhi-bhikkhu/osmioraka_sciezka.pdf | tytuł = Szlachetna Ośmioraka Ścieżka | autor = Bodhi Bhikkhu | data dostępu = 2015-05-08 | opublikowany = Sasana}}</ref>
<ref name="theravada.i.mahajana.net-Sutta">{{cytuj stronę | url = http://theravada.i.mahajana.net/index.html?glowne_sutty_0.htm | tytuł = Sutta o wprawieniu w ruch koła Dhammy | autor = Kanon Palijski – Budda | data dostępu = 2015-05-8 | opublikowany = Tipitaka | język = pl}}</ref>
}}
 
[[Kategoria:Filozofia buddyjska]]
[[Kategoria:Praktyki buddyjskie]]