Folland Gnat: Różnice pomiędzy wersjami

Samoloty Folland Gnat były wykorzystywane w warunkach bojowych głównie przez siły powietrzne Indii. Podczas Drugiej Wojny Kaszmirskiej prowadzonej między Indiami i Pakistanem w 1965 roku maszyny te zestrzeliły siedem z trzynastu łącznie zestrzelonych podczas konfliktu samolotów F-86 Sabre. Fakt ten potwierdza wiele źródeł<ref name="IAF">[http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/Misc/Kill1965.html Witryna Bharat Rakshak, wykaz zestrzeleń podczas konfliktu z 1965 roku.] {{lang|en}}].</ref><ref name="warbird">[http://www.warbirdalley.com/gnat.htm Witryna Warbird Alley.] {{lang|en}}].</ref><ref name="spick">Mike Spick – ''The Illustrated Directory of Fighters'' {{lang|en}}.</ref>, chociaż pakistańskie siły powietrzne przyznają, że w walkach powietrznych z Gnatami straciły tylko trzy maszyny tego typu<ref>[http://www.pakdef.info/pakmilitary/airforce/war/claims.html Dane o stratach obu stron konfliktu w witrynie Pakistan Military Consortium] {{lang|en}}].</ref>. Z drugiej strony siły powietrzne Pakistanu twierdzą, że zestrzeliły 2 Gnaty, a kolejny poddał się lądując na opuszczonym lotnisku w mieście [[Pasrur]]<ref>[http://www.pakdef.info/pakmilitary/airforce/war/gnat.html Gnat, który się poddał] {{lang|en}}].</ref>. Indie zaprzeczają, jakoby doszło do poddania się maszyny, utrzymując, że pilot wylądował na pakistańskim lotnisku przez pomyłkę<ref>[http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/1965War/Chapter3.html Opis zdarzenia w witrynie bharat-rakshak.com] {{lang|en}}].</ref>. Maszyna ta jest obecnie eksponatem w Muzeum Sił Powietrznych Pakistanu w [[Karaczi]]. Po zawieszeniu broni jeden z indyjskich Gnatów zestrzelił 16 grudnia 1965 pakistański samolot [[Cessna O-1 Bird Dog]]<ref name="IAF" />.

Samoloty Folland Gnat z dużym powodzeniem wykorzystywało lotnictwo indyjskie w 1971 roku podczas [[Wojna o niepodległość Bangladeszu|wojny o wyzwolenie Bangladeszu]] (w ramach kolejnego [[Wojna indyjsko-pakistańska (1971)|konfliktu indyjsko-pakistańskiego]])<ref name="Globalsecurity">[http://www.globalsecurity.org/military/world/india/sqn-22.htm Squadron 22 „Swifts” w witrynie GlobalSecurity] {{lang|en}}].</ref><ref name="RAF">[http://www.rafmuseum.org.uk/cosford/collections/aircraft/folland-gnat-f1.cfm Folland Gnat F1 w witrynie RAF Museum] {{lang|en}}].</ref>. Najważniejszym starciem powietrznym była bitwa pod Boyra ([[Wschodni Pakistan]]), gdzie rozegrała się pierwsza walka powietrzna tej wojny. Należące do Indii samoloty Gnat odegrały znaczącą rolę w tej bitwie zestrzeliwując dwa pakistańskie F-86 Sabre, a trzeci poważnie uszkadzając. Pakistan potwierdził stratę dwóch Sabre’ów, jednocześnie twierdząc, że samoloty pakistańskie zestrzeliły jednego Gnata, co nie zostało potwierdzone przez Indie. Zbiegiem okoliczności okazało się, że dowodzącym eskadrą indyjskich Gnatów był ten sam pilot, Brij Pal Singh Sikand, który podczas Drugiej Wojny Kaszmirskiej przez pomyłkę wylądował na lotnisku pakistańskim. Do innej znaczącej potyczki powietrznej z udziałem samolotu Gnat doszło nad lotniskiem [[Śrinagar]]. Wzięło w niej udział 6 pakistańskich Sabre’ów<ref name="baig">[http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/1971War/Baig.html Bitwy powietrzne w grudniu 1971] {{lang|en}}].</ref> i samotny indyjski Gnat, za którego sterami siedział podporucznik Nirmal Jit Singh Sekhon. Do momentu zestrzelenia Gnata przez przeważające siły samolotów pakistańskich zdołał on zniszczyć dwa Sabre’y<ref>[http://www.bharat-rakshak.com/IAF/Database/Record/view.php?srnum=10877 Oficjalna pochwała dla Nirmala Jit Singh Sekhona] {{lang|en}}].</ref>. Pilot Gnata został pośmiertnie odznaczony najwyższym wojskowym odznaczeniem Indii [[Param Vir Ćakra]]<ref>[http://www.bharat-rakshak.com/IAF/Awards/awapvc.htm Param Vir Ćakra] {{lang|en}}].</ref> (jedyny do tej pory pilot, który otrzymał takie odznaczenie).

Wykorzystywane bojowo podczas dwóch konfliktów między Indiami i Pakistanem Gnaty, zbiegiem okoliczności odnosiły zwycięstwa w walkach powietrznych tylko przeciwko maszynom F-86 Sabre. Sytuacja ta doprowadziła do nadania im nazwy ''Zabójcy Sabre’ów''. Pomimo tego, że Sabre’y były znacznie bardziej zaawansowanymi technicznie maszynami<ref>Victor Bingham – ''Folland Gnat – Red Arrow and Sabre Slayer''. ISBN 1-900511-78-9 {{lang|en}}.</ref> (zwłaszcza Sabre Mk 4, który był uważany za najlepszy myśliwiec do walki powietrznej tamtych czasów<ref>[http://www.rcaf.com/Aircraft/aircraftDetail.php?SABRE-2 Canadair CL-13 SABRE w witrynie Kanadyjskich Sił Powietrznych] {{lang|en}}].</ref>), to odpowiednie wykorzystanie walorów Gnatów pozwoliło na podjęcie skutecznej walki z pakistańskimi samolotami, oraz udowodnienie słuszności miana ''zabójcy Sabre’ów''<ref name="warbird" /><ref>[http://www.stratmag.com/issueJan-1/page07.htm Artykuł o wojnie indyjsko-pakistańskiej w witrynie ''Strategic Affairs''] {{lang|en}}].</ref>. Przewaga Gnatów polegała głównie na większej od Sabre’ów prędkości wznoszenia i przeprowadzenia skuteczniejszego ataku z przewagą wysokości. Ponadto zwarta budowa i małe rozmiary Gnatów znacznie utrudniały ich zaobserwowanie, zwłaszcza na tle ziemi podczas lotu na niskim pułapie, gdzie rozgrywała się większość potyczek powietrznych<ref name="spick" />. Poza zadaniami obrony powietrznej podczas wojny o niepodległość Bangladeszu, Gnaty były wykorzystywane również do atakowania celów nawodnych i naziemnych, eskortowania samolotów bombowych i transportowych oraz jako bardzo skuteczne maszyny bliskiego wsparcia<ref name="Globalsecurity" />.