Republika Genui: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian
poprawa linków, int.
Linia 85:
Republika Genui powstała w średniowieczu ([[XI wiek]]). W roku [[1339]] stworzono urząd [[Doża Genui|doży]], na podobieństwo "księcia" Wenecji.
 
W latach [[1421]]-[[1435]] Republika popadła w zależność od Mediolanu, następnie ([[1458]]-[[1461]]) od Francji, ponownie od Mediolanu ([[1464]]-[[1477]] i [[1488]]-[[1499]]), i ponownie od Francji ([[1507]]-[[1522]] i [[1527]]-[[1528]]).
 
Polityk genueński [[Andrea Doria]] uniezależnił (1527-15281527–1528) swój kraj od obcych wpływów i ustanowił kadencje doży na dwa lata.
 
W [[1672]] Księstwo [[SabaudiaKsięstwo Sabaudii-PiemontPiemontu]] bezskutecznie próbowało zająć Genuę.
 
W roku [[1684]] Francuzi bombardowali miasto [[Genua]]. Od tego momentu Republika starała się utrzymywać ścisłą neutralność, co trwało, aż do roku [[1745]].
 
== [[1700]]-[[1750]] ==
Gdy trwała [[wojna o sukcesję austriacką]] ([[1741]]–[[1748]]), Republika związała się sojuszem z Hiszpanią w [[1745]], ponieważ jej przeciwnik, w konflikcie o granice, [[Królestwo Sardynii]] ([[Księstwo Sabaudii-Piemontu|Sabaudia-Piemont]]) popierał Austrię – wroga Hiszpanii i Francji.
 
We wrześniu 1743 roku w Worms (traktat wormacki) Maria Teresa Habsburg, starając się zyskać wsparcie Królestwa Sardynii, obiecała Karolowi Emanuelowi III markizat Finale, należący do Genui, na co Genua odpowiedziała podpisując z Francją, Hiszpanią i Neapolem traktat sojuszniczy w Aranjuez (1745). Hiszpanie zajęli w 1745 [[Mediolan]], lecz musieli się w 1746 roku wycofać, co oznaczało, ze szala zwycięstwa zaczyna się przechylać na stronę „Austrosardów”. Korsyka wraz z Bastią zostały zdobyte przez brytyjsko-sabaudzką flotę w listopadzie 1745 roku. W 1747 Francuzi przepędzili ich stamtąd i administrowali posiadłościami Genui, jako jej sojusznicy.
 
Otwierając swe porty dla armii burbońskich, Genua wydatnie zwiększała szansę na ich zwycięstwo. W konsekwencji armia genueńska (przeciętnej wartości bojowej i licząca mniej niż 10. 000 żołnierzy) dowodzona osobiście przez Gian Francesco Brignole Sale II podążyła za francusko-hiszpańską armią Don Filipa na Austriaków i Piemontczyków, jednak niespecjalnie się wyróżniła, doceniono jednak postępowanie samego dowódcy i uczyniono Gian Francesca Brignole zastępcą głównodowodzącego całej armii burbońskiej. Brignole zdobył dla koalicji kilka twierdz w Piemoncie i Parmie-Piacenzie okupowanej przez Austriaków. Głównie swym zasługom wojennym zawdzięczał Brignole wybór na stanowisko doży 4 marca 1746 roku.
 
Posiadłości Genui – [[Bastia]] i [[Korsyka]] – zostały zdobyte przez brytyjsko-sabaudzka flotę w [[listopad]]zie [[1745]] roku. W [[1747]] Francuzi przepędzili ich stamtąd i administrowali posiadłościami Genui, jako jej sojusznicy.
Linia 108:
W roku [[1738]] majątkiem ponad 6000 lirów genueńskich dysponowało 733 arystokratów (razem mieli 117 milionów) i 882 mieszczan (razem jednak tylko 18 mln.). Najbogatsze rodziny to [[Spinola]] i [[Durrës|Durazzo]].
 
== [[1750]]-[[1797]] ==
W roku [[1752]] wprowadzono reformę monetarną Stary [[skud]] (''scudi'') został zastąpiony [[lir]]em (1 Lira = 20 Denari).
 
W latach siedemdziesiątych założono w Genui deputację Handlu (''Deputazione del Commerzio'').
 
W roku [[1777]] spłonął [[barok]]owy [[Pałac dożów Genui]]. [[Doża Genui]] [[Giuseppe Lomellini]] (1777-17791777–1779) musiał salwować się wówczas ucieczką. Po pożarze pałac odbudowano w stylu [[klasycyzm]]u. W roku [[1786]] założono [[Genueńskie Towarzystwo Rzemiosł i Manufaktur]].
 
W roku [[1785]] wybory na urząd doży wygrał [[Gian Carlo Pallavicino]]. Był on przywódcą frakcji "liberalnej" w Republice, dążył do reformy sposobów wyłaniania urzędów, nawet do przebudowy systemu politycznego, by bardziej przypominał on monarchię konstytucyjną. Jego kontrkandydatami w [[1785]] byli "konserwatysta" [[Giovanni Battista Airoli]], dążący do ugruntowania istniejącego systemu i [[Marco Antonio Gentile]] zwolennik bardziej aktywnej polityki zagranicznej, w oparciu o sojusz z Austrią i Wielka Brytanią. Obaj byli poprzednikami Pallaviciniego na stanowisku doży.
Linia 119:
[[Oświecenie (epoka)|Oświecenie]] nie wywołało wielkiego oddźwięku w Genui, ponieważ postulowane reformy napotkały na opór arystokratyczno-patrycjuszowskiej warstwy rządzącej miastem. Sami członkowie warstw wyższych stali się szybko wolnomyślicielscy, a nawet libertyńscy, lecz reformy nie ruszały z miejsca.
 
Pod koniec XVIII stulecia ekonomia Republiki osłabła. Genua, choć ogłosiła się wolnym portem, nie mogła sprostać konkurencji ze strony [[Livorno]], podobnie jak [[Wenecja]] odczuwała silną konkurencję [[austria]]ckiego [[Triest]]u. Bankierzy jednak nadal użyczali pieniędzy koronowanym głowom. Tylko w latach 1771-17921771–1792 bankierzy genueńscy udzieliły pożyczek na zawrotna wówczas sumę 100 milionów liwrów.
 
Wyspa [[Korsyka]] buntowała się przeciw władzy Genui w latach: 1729-17321729–1732, 1733-17431733–1743, 1745-17531745–1753, 1755-17691755–1769. W [[1735]] roku jej władcą został, na mocy decyzji korsykańskiego Zgromadzenia Narodowego, niemiecki awanturnik [[Teodor I Neuhoff|Theodor von Neuhoff]], rychło jednak obalony. W [[1755]] dowództwo powstańcami objął utalentowany wódz [[Pasquale Paoli]]. Powstania korsykańskie pomagali tłumić; Austriacy (1732), a potem Francuzi (1753). W roku [[1755]] została nawet uchwalona [[Konstytucja Korsyki]], autorstwa Paoliego, - najstarsza nowoczesna konstytucja na świecie. W roku [[1768]] Republika sprzedała Korsykę Francji.
 
== Po 1797 ==