Żelechów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Zabytki: mert. |
|||
Linia 317:
=== Wpisane do rejestru zabytków ===
* [[kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Żelechowie|kościół parafialny]], ulokowany na północ od Rynku. Wybudowany został w latach 1692–1728, a gruntownie przebudowany w okresie 1889–1894 w stylu [[architektura neobarokowa|neobarokowym]]. W tym samym miejscu istniał wcześniej drewniany kościół, o którym pierwsze wzmianki pochodzą z 1326 roku, spłonął on jednak w 1692 roku. Do rejestru zabytków wpisany jest również dawny przykościelny cmentarz.
* [[kościół św. Stanisława w Żelechowie|kościół filialny]], wybudowany w 1741 przez [[Wacław Piotr Rzewuski|Wacława Rzewuskiego]], ówczesnego właściciela Żelechowa. Jest to niewielki [[barok]]owy kościółek usytuowany na wschodnim obrzeżu miasta. Jest to najstarszy zabytek w mieście, zachowany w prawie niezmienionej formie. Do rejestru zabytków wpisany jest również dawny przykościelny cmentarz.
* [[pałac w Żelechowie|pałac]] wraz z parkiem i oficyną. Budowę rozpoczęto w 1762 roku z funduszów [[Jerzy Ignacy Lubomirski|Jerzego Lubomirskiego]], a ostatecznie ukończono w 1838 roku, kiedy właścicielem był Jan Ordęga. Zespół pałacowy znajduje się przy ulicy Piłsudskiego w północnej części miasta.
* [[Rynek w Żelechowie|Rynek]] – jeden z największych obiektów tego typu w [[Europa|Europie]] o długości boków 114 m<ref name=tom6>Grzegorz Szymczak [http://www.gszymczakdom.republika.pl/rozdzial6.zip 1000 dat z historii Żelechowa i okolic. Rozdział 6. XVIII wiek]</ref>, wytyczony w latach 90. XVIII wieku z polecenia Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego. Była to część planów urbanistycznych, mających na celu przebudowanie Żelechowa na wzór [[renesans]]owych miast [[Włochy|włoskich]].
* [[ratusz z sukiennicami w Żelechowie|ratusz z sukiennicami]], położony w centrum Rynku. Klasycystyczny budynek powstał na przełomie XVIII I XIX wieku.
* [[cmentarz katolicki w Żelechowie|cmentarz parafialny]] położony pomiędzy ulicami Długą i Wilczyską w zachodniej części Żelechowa. Założony został w 1800 roku<ref name=tom7/>. Znajduje się tam kaplica grobowa pod wezwaniem św. [[Krzyż]]a, wybudowana w 1852 roku z polecenia Jana Ordęgi. Jest to grób rodziny Ordęgów. Na cmentarzu znajduje się także wiele nagrobków z drugiej połowy XIX wieku. Pochowany jest tutaj [[Ignacy Wyssogota Zakrzewski]] (na nagrobku widnieje błędna data śmierci 1801<ref name=Ajdacki/>) i uczestnicy [[Kampania wrześniowa|wojny obronnej 1939 roku]].▼
* [[Nowy cmentarz żydowski w Żelechowie|nowy kirkut]] przy skrzyżowaniu ulic Chłopickiego i Reymonta, na którym znajduje się około 200 [[macewa|macew]].
* dworek przy alei Wojska Polskiego 7 a, wybudowany w pierwszej połowie XIX wieku, przebudowany w 1930 roku. Drewniany, parterowy dom, powstały na planie prostokąta o [[Konstrukcja wieńcowa|konstrukcji zrębowej]], usytuowany jest szczytem do ulicy. Ma otynkowane ściany. Front budynku ozdobiony jest gankiem wspartym na czterech [[Porządek toskański|toskańskich]] kolumnach zwieńczonych szczytem. [[Dach naczółkowy|Naczółkowy]] dach posiada [[dymnik]]i, pierwotnie pokryty był [[gont]]em<ref name=katalog>{{cytuj książkę | nazwisko = Izabela Galicka, Hanna Sygietyńska, Dariusz Kaczmarzyk | tytuł = Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Tom X, zeszyt 2. | rok = Warszawa 1967 | wydawca = Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk | id = | strony = 30-35}}</ref>.
Linia 328 ⟶ 327:
=== Wpisane do ewidencji zabytków ===
▲* [[cmentarz katolicki w Żelechowie|cmentarz parafialny]] położony pomiędzy ulicami Długą i Wilczyską w zachodniej części Żelechowa. Założony został w 1800 roku<ref name="tom7" />. Znajduje się tam kaplica grobowa pod wezwaniem św. [[Krzyż]]a, wybudowana w 1852 roku z polecenia Jana Ordęgi. Jest to grób rodziny Ordęgów. Na cmentarzu znajduje się także wiele nagrobków z drugiej połowy XIX wieku. Pochowany jest tutaj [[Ignacy Wyssogota Zakrzewski]] (na nagrobku widnieje błędna data śmierci 1801<ref name="Ajdacki" />) i uczestnicy [[Kampania wrześniowa|wojny obronnej 1939 roku]].
* drewniany budynek dawnej plebanii z końca XIX w. przy ul. Długiej 65
* organistówka przy ulicy Długiej 126<ref name=tom7/>, znajdująca się w pobliżu kościoła parafialnego. Drewniany, parterowy dom na planie prostokąta wybudowany został w 1844 roku. Dom o [[Konstrukcja wieńcowa|konstrukcji zrębowej]] jest [[Szalowanie|oszalowany]], posiada stropy belkowe. Czterospadowy dach przykryty jest blachą<ref name=katalog/>.
| |||