Szkice węglem (nowela): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Streszczenie: drobne redakcyjne
m drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Książka infobox
| tytuł = Szkice węglem
| autor = [[Henryk Sienkiewicz]]
| tytuł oryg =
| grafika = [[Plik:Józef Chełmoński - Rzepowa. Szkic węglem..png|250px]]
| opis grafiki = Rzepowa. Ilustr. [[Józef Chełmoński]]
| kraj oryg wyd =
| język oryg wyd = [[język polski|polski]]
| data I wyd oryg = 1877
| wydawca oryg = [[Przegląd Tygodniowy Życia Społecznego, Literatury i Sztuk Pięknych|Przegląd Tygodniowy]]
| tematyka = problemy pouwłaszczeniowie polskiej wsi
| typ utworu = [[nowela]]
| data I wyd pol =
| I wydawca pol =
| tłumacz =
| poprzednia =
| następna =
| commons =
| quote =
| source = Szkice węglem
}}
'''Szkice węglem''' – [[nowela]] [[Henryk Sienkiewicz|Henryka Sienkiewicza]], powstała podczas pobytu pisarza w Stanach Zjednoczonych latem 1876 roku. Wersja noweli, która ukazała się drukiem w "[[Gazeta Polska (1826-19071826–1907)|Gazecie Polskiej]]", była ocenzurowana. Po 1950 roku przywrócono jej pierwotny charakter. Porównanie obu wersji ukazuje, jak cenzura, nie tylko zewnętrzna, ale też zaborcza, wewnętrzna i redakcyjna, osłabiły radykalizm społeczny i wymowę utworu.
 
Utwór publikowany był niekiedy pod pełnym tytułem: '''''Szkice węglem, czyli, Epopeja pod tytułem "Co„Co się działo w Baraniej Głowie"Głowie”''''' (Barania Głowa to nazwa wsi - miejsca akcji).
 
== Czas i miejsce akcji ==
Linia 31:
 
== Streszczenie ==
Rzecz dzieje się w kancelarii wójta, który prosi Zołzikiewicza (pisarza gminnego), aby w jego imieniu napisał list do wójta sąsiedniej gminy. Pisarz nie chce się zgodzić, gdyż uważa, że pisanie listów do osób takich jak wójt mu nie przystoi. Wójt próbuje własnymi siłami napisać list. Następnie czyta efekty swojej pracy Zołzikiewiczowi, który ją wyśmiewa. List jest napisany gwarą; wójt, chcąc nadać mu styl urzędowy, zamieścił w nim także zdania usłyszane na kazaniu w kościele. W końcu Zołzikiewicz postanawia napisać list, który jest poleceniem odesłania metryk mieszkańców Baraniej Głowy (znajdują się one w kancelarii parafialnej wwe Wrzęciądzy), ponieważ będą potrzebne do spisów wojskowych, które mają być przeprowadzane.
 
Zołzikiewicz namawia wójta, żeby ten na liście rekrutów umieścił wiejskiego chłopa – Rzepę – aby pozbyć się go ze wsi. Wójt jednak nie wyraża na to zgody, boi się konsekwencji; wie też, że Zołzikiewiczowi bardzo podoba się żona Rzepy i tym bardziej nie chce zgodzić się na wpisanie chłopa na listę.
Linia 50:
'''Zołzikiewicz''' – pisarz gminny. Ma bardzo wysokie mniemanie o swojej edukacji. Jego ambicje zawodowe to zostanie podrewizorem lub sędzią. Sprawca głównych nieszczęść rodziny Rzepów. Jest człowiekiem bez skrupułów, nie przejmuje się wydarzeniami, które spowodował. Udaje mu się osiągnąć zamierzony cel, którym było uwiedzenie żony Rzepy. Kobieta, która była jego niespełnionym pragnieniem, to Jadwiga Skorabiewska.
 
'''Franciszek Burak''' – wójt Baraniej Głowy, człowiek prosty, naiwny, bezgranicznie ufa pisarzowi jako człowiekowi "uczonemu"„uczonemu”, jest mu podporządkowany, traktuje go niemal jak świętego, wierzy każdemu słowu Zołzikiewicza.
 
'''Dziedzic Skorabiewski''' – odsunął się od spraw wsi, nie chce w niczym pomóc chłopom, choć w dalszym ciągu ma na ich los potężny wpływ. On i jego szlacheccy sąsiedzi tolerują Zołzikiewicza. Opłacają go, aby popierał ich interesy. Przez swoją obojętność i bierność jest bezwzględny i okrutny wobec chłopów. Pozwala, aby na jego oczach krzywdzono jego dawnych poddanych.
Linia 63:
* [[Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela]]
* [[Jamioł]]
 
 
 
== Bibliografia ==
Linia 70 ⟶ 68:
* Nofer-Ładyka A., ''Literatura polska okresu pozytywizmu'', Warszawa 1978.
* Markiewicz H., ''Pozytywizm'', Warszawa 1987.
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{wolnelektury|Szkice węglem|szkice-weglem}}