Genzeryk: Różnice pomiędzy wersjami

Był nieślubnym synem [[Godigisel]]a i niewolnicy. W 428 roku, po śmierci przyrodniego brata Guntaryka[[Gunderyk]]a, został królem Wandalów<ref>J. Strzelczyk, ''Wandalowie i ich afrykańskie państwo'', Warszawa 1992, s. 97.</ref>.

Genzeryk był władcą Wandalów, a dokładnie odłamu plemienia, który - w wyniku wędrówki ludów spowodowanej najazdem [[Hunowie|Hunów]] - osiedlił się na terenach dzisiejszej [[Hiszpania|Hiszpanii]] ([[Andaluzja]]). W 429 wraz ze swoim ludem (liczącym ok. 80 tys. osób) przeprawił się przez [[Cieśnina Gibraltarska|Cieśninę Gibraltarską]] i stopniowo podbijał kolejne ziemie, w pozostającej pod [[Cesarstwo Rzymskie|rzymskim]] panowaniem [[Afryka Północna|Afryce Północnej]]. Pierwszym odnotowanym działaniem Wandalów w Afryce było oblężenie [[Annaba|Hippony]], rozpoczęte w maju lub czerwcu 430. Zakończyło się w sierpniu lub wrześniu 431, kiedy to Wandalowie odstąpili od oblężenia (wcześniej rozbili w polu rzymskie wojska komesa [[Bonifacjusz]]a), jednak wkrótce wkroczyli do opuszczonego przez mieszkańców miasta. Genzerykowi nie udało się natomiast zdobyć Cyrty ani [[Kartagina|Kartaginy]]. Na podbitych terenach Genzeryk stworzył nowe państwo germańskie i rozbudowywał flotę - Wandalowie żyli z łupów i [[Pirat|piractwa]], które zagrażało całemu basenowi [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]].

Pod koniec 431 lub na początku 432 cesarz rzymski zdecydował się na wysłanie do Afryki korpusu ekspedycyjnego pod wodzą patrycjusza Flaviusa[[Flawiusz Ardaburiusz Aspar|Flaviusza Ardabura Aspara]], który jednak został pokonany, podobnie jak posiłki pod wodzą Bonifacjusza. 11 lutego 435<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Praca zbiorowa|imię= |autor link= |inni= |tytuł= Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Wędrówka ludów - Merowingowie|wydanie= |tom= 15|wydawca= Polskie Media Amer.Com|miejsce= Poznań|data= |rok= 2006|isbn= 83-7425-025-9|strony= 44}}</ref> w Hipponie doszło do zawarcia układu pokojowego między cesarstwem, reprezentowanym przez Trigetiusa, a Genzerykiem i jego ludem. Wandalowie uznali się i zostali uznani za sprzymierzeńców ([[foederati]]) Rzymu i jako tacy otrzymywali od cesarstwa tereny, na których mieli przebywać i gospodarować. Jak twierdził [[Prokopiusz z Cezarei]], Genzeryk zrezygnował w danym momencie z kontynuowania podboju i zgodził się na płacenie cesarzowi corocznego trybutu oraz wydał mu syna [[Huneryk]]a jako zakładnika (którego zresztą cesarz wkrótce łaskawie zwolnił na znak "wielkiej przyjaźni").

W 455 wdowa po zamordowanym cesarzu Walentynianie III, [[Licynia Eudoksja]] wezwała Genzeryka na pomoc w wojnie z [[Petroniusz Maksymus|Petroniuszem Maksymusem]], który po objęciu rządów poślubił ją wbrew jej woli, jednocześnie wydając za swojego syna Palladiusa[[Palladius (syn Petroniusza Maksymusa)|Palladiusza]] jej córkę Eudokię (obiecaną wcześniej Hunerykowi). Dało to Genzerykowi argument do interwencji. W tym samym roku Wandalowie zdobyli i splądrowali sam Rzym. Nazwa plemienia zachowała się w wielu językach i oznacza barbarzyńskie niszczenie ([[wandalizm]]). Wśród zakładników znajdowały się również Eudoksja i jej dwie córki - [[Eudokia]] i [[Placydia]], które po latach, na skutek licznych interwencji cesarzy wschodniorzymskich, zostały zwolnione, natomiast Eudokia została zaślubiona Hunerykowi.

W 461 przeciwko państwu Genzeryka wyprawił się cesarz [[Majorian]]. Genzeryk, po początkowym bezskutecznym poproszeniu cesarza o pokój, przystąpił do działań zabezpieczających, stosując na wypadek spodziewanej inwazji [[taktyka spalonej ziemi|taktykę spalonej ziemi]]: pustosząc [[Mauretania (prowincja rzymska)|Mauretanię]] i każąc zatruwać wszystkie studnie. Zdołał przechwycić rzymską flotę, stacjonującą w porcie [[Elx|Elche]]. Na wieść o tym cesarz odstąpił od działań inwazyjnych i przystąpił do rokowań. Prawdopodobnie cesarz zobowiązał się do nieponawiania ataków na Kartaginę, w zamian za co król Wandalów wyraził zgodę na pozostawienie w spokoju Italii. Po śmierci cesarza Majoriana (sierpień 461), Genzeryk ogłosił dopiero co zawarty traktat za nieważny.

W 468 doszło do wielkiej wyprawy wschodniorzymskiej na państwo Genzeryka; miało ono zostać zaatakowane jednocześnie na trzech frontach - główne siły (pod dowództwem Basiliscusa[[Bazyliskus]]a) były skierowane przeciwko Kartaginie, część (pod wodzą Herakliusza i Marsusa) miała zaatakować od wschodu, a część (pod dowództwem Marcellina[[Marcellinus]]a) na wyspach Morza Śródziemnego. Na początku wyprawy wojska Herakliusza i Marsusa pobiły Wandalów w [[Trypolitania|Trypolitanii]], a MarcellinMarcellinus wyparł wandalskie załogi z Sycylii i Sardynii. Jednak na prośbę Genzeryka BasiliscusBazyliskus zgodził się na pięciodniowy rozejm, w czasie którego Wandalowie zdołali się lepiej przygotować do obrony, a następnie zdobyć część floty rzymskiej. W sierpniu 468 wojska rzymskie wycofały się z państwa Wandalów. W 474 doszło do zawarcia pokoju Genzeryka z cesarzem [[Zenon Izauryjczyk|Zenonem]].