Blériot-SPAD S.61: Różnice pomiędzy wersjami

|grafika = Bleriot-SPAD S.61.jpg

Samolot SPAD 61C1, pomimo nowoczesnej sylwetki, podczas prób w locie ujawnił szereg braków: słabą wytrzymałość konstrukcyjną (zwłaszcza sztywność) i podatność na jej odkształcenia podczas akrobacji co doprowadzało m.in. do trudnego wyprowadzania z [[Korkociąg (lotnictwo)|korkociągu]] i tendencję do wchodzenia w korkociąg płaski. Cechy te były przyczyną wielu wypadków urwania się płatów. Był czuły w sterowaniu. Jego reakcja na stery była miękka i przyjemna dla pilota – Spad "płynął"„płynął” za sterem. Stąd miał (pośród doświadczonych pilotów) dobrą ocenę. Był w użyciu (okazjonalnie) aż do 1933 r.

Samoloty te kierowano od 1925 roku systematycznie do eskadr myśliwskich. Najpierw otrzymały je 113 i 114 eskadra z [[5 Pułk Lotniczy|11 pułku myśliwskiego]], potem 111 (później zmieniono numer na 131) i 112 (132) eskadry [[3 Pułk Lotniczy|3 pułku lotniczego]], 121 i 122 eskadra 1 pułku lotniczego oraz 123 (115) i 124 (116) eskadra [[4 Pułk Lotniczy|4 pułku lotniczego]]. Samoloty SPAD 61C1 znajdowały się na wyposażeniu 1 pułku lotniczego do 1927 roku, 11 pułku myśliwskiego do 1928 roku, 2 pułku lotniczego do 1930 roku i 3 i 4 pułku lotniczego do 1931 roku.

Ponieważ samoloty te ulegały często awariom w czasie lotów, a konstrukcja nie wytrzymywała przeciążeń i rozsypywała się w powietrzu, podjęto działania zmierzające do usunięcia tych awarii. W styczniu 1929 roku badania statyczne samolotu, zarówno egzemplarza wyprodukowanego w Polsce, jak i we Francji, potwierdziły słabość jego konstrukcji. Ograniczono wtedy zakres wykonywania na tych samolotach akrobacji i ewolucji. Podjęto również w Centralnych Warsztatach Lotniczych a później Polskich Zakładach Lotniczych próby jego modernizacji, lecz nie przyniosło to efektów. Prace modernizacyjne podjęto również w biurze konstrukcyjnym firmy Blériot Aéronautique, gdzie opracowano odmianę tego samolotu oznaczoną '''SPAD 61SES''' o nieco innej konstrukcji komory płatów od wersji C1. Zastosowano w nim mocniejszy silnik '''Lorraine-Dietrich 12EW''' o mocy 480 KM (353 kW) i śmigło metalowe typu Reed. Prace te jednak nie przyniosły większych efektów i nie wyszły poza próby prototypowe.

W związku z tym od 1929 roku zaczęto wycofywać samoloty SPAD 61C1 z jednostek liniowych i kierowano je do eskadr treningowych poszczególnych pułków lotniczych. Używano ich również do treningu pilotów w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie, Szkole Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu oraz w Centralnej Eskadrze Treningowej. W latach 1932 – 19341932–1934 wszystkie samoloty tego typu uległy kasacji.

Samolot SPAD 61C1 był zbudowany w układzie dwupłata, napędzany był [[silnik rzędowy|silnikiem rzędowym]]. Jego konstrukcja była zbliżona do konstrukcji samolotu myśliwskiego [[SPAD 51|SPAD 51C1]], tylko był nieco dłuższy i kadłub był smuklejszy. Różnił się także kształtem płatów, które były proste i wykonane całkowicie z drewna. Płaty pokryte były płótnem, przednią część stanowił keson ze sklejki. Lotki umieszczono na obu płatach. Komorę płatów usztywniono słupkami z rur stalowych oraz taśmami. Kadłub miał konstrukcję drewnianą, skorupową, pokrytą sklejką. Przód kadłuba w miejscu, gdzie zamontowano silnik miał konstrukcję metalową kratownicową, pokrycie z blachy duraluminiowej. Tuż za silnikiem mieściła się odkryta kabina pilota, a w przedniej dolnej i środkowej części kadłuba znajdował się zbiornik paliwa. Zbiornik paliwa stanowił fragment spodu kadłuba i istniała możliwość jego odrzucenia w locie w przypadku pożaru. Usterzenie wykonano z drewna, stateczniki pokryto sklejką, a stery płótnem. Podwozie miał stałe, dwugoleniowe z osią sztywną osłoniętą owiewką w celu zmniejszenia oporu. W podwoziu zastosowano golenie metalowe, amortyzatory ze sznura gumowego. Płoza ogonowa była amortyzowana półresorem piórkowym. Czołową chłodnicę cieczy zblokowano z silnikiem i wkomponowano w obrys kadłuba.

* {{cytuj książkę|imięnazwisko = AndrzejMorgała |nazwiskoimię = MorgałaAndrzej |tytuł = Polskie samoloty wojskowe 1918-1939 |wydawca = Wydawnictwo MON |miejsce = Warszawa |rok = 1972 |strony = 85-88 |isbn =}}