Ćitta: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: Swami Muktananda Paramahansa przeniesiono do Muktananda
m lit.
Linia 3:
== Hinduizm ==
* Ćitta indywidualna (''wjasti ćitta'', przynależąca do [[Dźiwa|dźiwy]]) pojmowana jest jako nieskończenie mała część ćitty kosmicznej ([[samaszti ćitta|samaszti ćitty]], powstałej z czystej mahat sattwy – części [[Sattwa|sattwicznej]] mahat tattwy).
Ćita w filozofii indyjskiej to cześć [[Antahkarana|antahkarany]] , magazyn [[samskara|samskar]] (impresji , źródło świadomości, siedziba duszy jednostki.
* Bóstwem ćitty jest [[Naraga]]<ref> {{cytuj książkę
|nazwisko= Śankaraczarja|autor= |autor link= Adi Śankara |inni= [[Józef Świtkowski]] (tł.), Leonard Górnicki (red.)
|tytuł= Śankaraczarja. Klejnot mądrości Wschodu
|url= |wydanie= 1|wydawca= "Borgis" Pracownia|miejsce= Wrocław|rok= 1999
|strony= 130|rozdział=Tattwa bodha II.4|id = |isbn= 8387129704|oclc= |doi= |cytat= }} </ref>.
* W jodze klasycznej ćitta rozumiana jest jako podmiot w procesach poznania i utożsamiana z empirycznym ''ja'' jednostki, empiryczną świadomością<ref>''Koncepcja nieswiadomości w klasycznej jodze indyjskiej'', Marzenna Jakubczak, Kwartalnik filozoficzny, t.21, z. 2 (1993), s. 54 </ref>.
* [[Muktananda|Swami Muktananda Paramahansa]] podaje iż w procesie rozwoju, ćitta osiąga poziom określany terminem [[ćajtanja]] (''czysta świadomość'')<ref>{{cytuj książkę
|autor= Swami Muktananda Paramahansa|autor link=Swami Muktananda Paramahansa |inni= |tytuł= Play of Consciousness. Chitshakti Vilas. A spiritual autobiography |url=|wydanie= 1|wydawca= Gurudev Siddha Peeth|miejsce= Ganeshpuri|rok= 1994 |strony= 49 |rozdział= Meditation on the Guru
|adres rozdziału= |id = |isbn= 81-85501-18-1|oclc= |doi= |cytat= |język = en|data dostępu = }}</ref>.
Linia 19:
 
== Buddyzm ==
Ćitta czasem tłumaczone jest jako '''Umysł'''.To podstawowy termin w [[buddyzm]]ie [[mahajana|mahajany]], nie posiada on dosłownego odpowiednika w zachodnich językach.
 
* Pisany małą literą (ćitta, umysł) oznacza '''różnicujący intelekt''' ([[manas (religia)|manas]]).
 
* Pisany dużą literą (Citta, Umysł), termin doktryny [[czittamatra]]. Oznacza "samoświadomy i samorozświetlający się Umysł wolny od dualizmu doświadczenia i doświadczającego", potocznie zwany naturą umysłu i zarazem naturą rzeczywistości. Poczucie "dualizmu subiekt-obiekt" stwarzają przykrywające tą naturę, zgromadzone indywidualnie zgodnie z prawem przyczynowo-skutkowym [[karma]], nawykowe skłonności i splamienia. To zgrubne poziomy świadomości, które zanikają całkowicie w czasie procesu śmierci. Jednak dalej "[[reinkarnacja|reinkarnują]]" się te najsubtelniejsze, umożliwiając w [[Bardo (stan)|bardo]], jak i w kolejnym odrodzeniu powrót do nawykowych sił. Teksty buddyjskie przyrównują zgrubne poziomy świadomości do fal oceanu, najsubtelniejsze do głębin a "samoświadomy i samorozświetlający się Umysł wolny od dualizmu doświadczenia i doświadczającego" do wody oceanu. Pojedyncze fale pojawiają się i znikają, niekiedy uchodząc w głębiny, a niekiedy można je wyodrębnić (śmierć, bardo i kolejne odrodzenie), ale przez cały czas pozostają częścią wody oceanu.