Monzaemon Chikamatsu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
drobne redakcyjne
Linia 24:
}}
 
{{nihongo|'''Monzaemon Chikamatsu'''|近松 門左衛門|Chikamatsu Monzaemon}}, prawdziwe imię i nazwisko: {{nihongo|'''Nobumori Sugimori'''|杉森 信盛|Sugimori Nobumori|ur. [[1653]], zm. [[6 stycznia]] [[1725]]}} – [[Japonia|japoński]] [[pisarz]] sztuk w [[jōruri]] (typ japońskiego teatru marionetek, później znanego jako ''bunraku''), a także aktor w teatrze [[kabuki]]. Zwany japońskim [[William Szekspir|Szekspirem]]. Pochodził z rodziny [[samuraj]]ów. Źródła podają różne miejsca jego urodzenia: prowincję [[Echizen]], [[Hagi]] lub [[Nagato]]. Napisał także książkę lekarską.
 
== Życiorys ==
Linia 34:
W latach 1684-1703, oprócz utworów przeznaczonych dla teatru lalkowego, tworzył także Chikamatsu sztuki kabuki, głównie dla Tōjūrō Sakaty (1647-1709), uznanego za jednego z najwybitniejszych aktorów tego okresu. W 1703 powrócił do jōruri, pisząc ''Sonezaki shinjū'' (Samobójstwo kochanków w Sonezaki), sztukę uznaną za pierwszy utwór nurtu sewajōruri, czyli sztuk, podobnie jak w prozie ukiyozōshi, traktujących o uczuciach czy zwyczajach współczesnych autorowi i doskonale przez niego znanych i rozumianych mieszczan.
 
Ogólnie sztuki jōruri autorstwa Chikamatsu podzielić można na dwie grupy: dramaty historyczne jidaimono, czyli opowieści traktujące głównie o legendarnych wojownikach, czy wielkich historiach miłosnych, których akcja dzieje się przed okresem Edo, oraz na utwory obyczajowe sewamono. Tematem sztuk sewamono stawały się często wydarzenia autentyczne, takie jak chociażby samobójstwa nieszczęśliwych kochanków czy opowieści o kurtyzanach. Tematyka ta sprawiła, że dramaty sewamono zyskiwały ogromną popularność i były wysoko cenione zarówno przez znawców teatru, jak i przeciętnych widzów. Po sukcesie ''Sonezaki shinjū'' Chikamatsu całkowicie porzucił kabuki na rzecz teatru lalkowego i przeniósł się z Kioto do [[Osaka|Osaki]].
 
Obecnie znanych jest ponad sto sztuk jōruri autorstwa Chikamatsu, chociaż istnieją również sztuki, o których uważa się, że mogły zostać przez niego napisane, nie ma jednak na to wystarczających dowodów. Wśród dramatów z gatunku jidaimono wciąż wystawiane pozostają m.in.: ''Keisei hangonkō'' (Kurtyzana, czyli o wonności przeciw duchom, 1708), czy ''Kokusen'ya kassen'' (Bitwy Koksingi, 1715). Natomiast wśród sztuk sewamono: ''Sonezaki shinjū'' (Samobójstwo kochanków w Sonezaki), ''Shinjū ten no Amijima'' (Samobójstwo z miłości w niebiańskiej Amijimie, 1720), ''Meido no hikyaku'' (Posłaniec do piekieł, 1711), czy ''Horikawa nami no tsuzumi'' (Rzeka Hori, czyli echo bębna na falach, 1707).