Carnuntum: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: Imperium rzymskie przeniesiono do Cesarstwo Rzymskie
m ort.
Linia 1:
[[Plik:Carnuntum Public Bath.jpg|thumb|Ruiny łaźni - obecnie została ona odbudowana]]
[[Plik:Heidentor (by Pudelek).JPG|thumb|Heidentor - w dolnej części widoczna rekonstrukcja oryginalnego wyglądu bramy]]
[[Plik:NW-Pannonia-in-the-1st-century.gif|thumb|PannoniaPanonia w II wieku n.e.]]
[[Plik:Legionslager Carnuntum Uebersichtsplan.jpg|thumb|Plan obozu wojskowego w Carnuntum]]
[[Plik:Carnuntum_map_Roman_city.png|thumb|Współczesny plan ruin]]
'''Carnuntum''' - [[Cesarstwo Rzymskie|rzymski]] obóz wojskowy oraz stolica rzymskiej prowincji [[Panonia]], a od II wieku Górnej PannoniPanonii (Pannonia Superior), położony nad [[Dunaj]]em. Obecnie znajduje się w północno-wschodniej [[Austria|Austrii]], 10 km od granicy ze [[Słowacja|Słowacją]]. Pierwotnie była to osada [[Celtowie|Celtów]], od której Rzymianie przejęli nazwę (prawdopodobnie pochodzi od słowa ''Kar'' lub ''Karn'', oznaczającego kamień lub kupę kamieni). Początkowo pisane było przez "K".
 
== Historia ==
Pierwszy raz wspomniane w [[6]] n.e., kiedy w czasie wypraw przeciw [[Markomanowie|Markomanom]] bazę miał tutaj przyszły [[cezar (tytuł)|cezar]] [[Tyberiusz]]. Większe wojskowe osadnictwo rzymskie datowane jest na lata 40/50 I wieku. Obóz (''castracastrum'') był w pierwszym okresie drewniano-ziemny, a od czasów [[Wespazjan]]a głównym budulcem został kamień. Początkowo stacjonował tutaj legion X (''Legio X Gemina''), później legion XV (''Legio XV Apollinaris''). Za czasów [[Trajan]]a do obozu przeniesiono legion XIV (''Legio XIIII Gemina Martia Victrix''). Wkrótce obok obozu powstała osada wojskowa.
 
Obóz stał się ważną częścią [[limes]]u (''Limes Romanus''), chroniącego cesarstwo przed ludami barbarzyńskimi. Od wschodniej strony osłaniał go obóz [[Gerulata]], znajdujący się współcześnie na przedmieściach [[Bratysława|Bratysławy]]. Na początku II wieku staje się stolicą nowo utworzonej prowincji Górnej PannoniPanonii. Cesarz [[Hadrian]] podwyższył rangę znajdującej się przy obozie osady cywilnej do [[municypium]] (''Municipium Aelium Carnuntum''). Podczas wojen z Markomanami w latach 70. II wieku w Carnuntum przebywał cesarz [[Marek Aureliusz]] - mieściła się tutaj jego główna siedziba. W [[194]] [[Septymiusz Sewer]] nadał Carnuntum tytuł ''colonia'' (''Colonia Septimia Aurelia Antoniniana Carnuntum''), łącząc obóz oraz obie osady - cywilną i wojskową - w jeden organizm. W [[260]] miejscowe legiony obwołały cesarzem [[Regalianus|Regaliana]], który jednak panował faktycznie tylko w Pannoni.
 
Od czasów Domicjana do [[Galien]]usa na południowy wschód od obozu legionowego znajdował się też mniejszy obóz jazdy, konstrukcji ziemno-drewnianej. Stacjonowała tam m.in. [[ala (wojskowość)|ala]] I Tungrorum Frontoniana i I Pannoniorum Tampiana, a po przekształceniu w obóz kamienny ala I Thracum victrix.