Wikipedia

Nowe Brzesko: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m dopisalem nowego burmistrza
red.
Linia 36:
|bip =
}}
'''Nowe Brzesko''' – [[miasto]]<ref name="dziennikustaw">{{Dziennik Ustaw|rok=2010|numer=138|pozycja=929}}</ref> w [[Polska|Polsce]] położone w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]], w [[powiat proszowicki|powiecie proszowickim]], w [[Nowe Brzesko (gmina)|gminie Nowe Brzesko]], której jest siedzibą. [[Prawa miejskie]] w latach 1279−1870 i od 2011.
 
Miasto jest położone przy [[Droga krajowa nr 79 (Polska)|drodze krajowej nr 79]].▼
Do 1954 roku siedziba [[gmina Gruszów|gminy Gruszów]]. [[Podział administracyjny Polski 1975–1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo krakowskie (1975-1998)|województwa krakowskiego]].▼
 
== Historia ==▼
Miejscowość jest siedzibą [[Nowe Brzesko (gmina)|gminy Nowe Brzesko]].
Pierwsze wzmianki o Nowym Brzesku pochodzą z [[XIII wiek|XIII]] w. Początkowo wieś była własnością [[biskupi krakowscy|biskupów krakowskich]]. W 1223 r. opat brzeski Florian nadał wieśją klasztorowi [[norbertanie|norbertanów]] w [[Hebdów|Hebdowie]]. W 1279 r. Gotfryd de Glesin uzyskał przywilej na założeniezałożenia miasta na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]].▼
 
Historia Nowego Brzeska ściśle łączyłałączy się z historią klasztoru w Hebdowie. Za czasów [[Jan Długosz (historyk)|Jana Długosza]] Nowe Brzesko miało 40 [[Łan (miara powierzchni)|łanów]] miejskich, z których opłacało [[czynsz]] klasztorowi. Znajdowały się tutajw nim dwa młyny na [[Wisła|Wiśle]], z których jeden należałnależący do klasztoru, a drugi do [[wójt]]a miasteczka. W 1449 r. król [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierz Jagiellończyk]] potwierdził [[Prawo lokacyjne|przywilej lokacyjny]] Nowego Brzeska. Przywileje zostały później potwierdzone jeszcze dwa razy: 17 kwietnia 1674 r. przez króla [[Jan III Sobieski|Jana Sobieskiego]] oraz 4 października 1767 r. przez [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]].▼
▲Miasto położone przy [[Droga krajowa nr 79 (Polska)|drodze krajowej nr 79]]
 
Po [[III rozbiór Polski|III rozbiorze Polski]] w 1795 roku Nowe Brzesko znalazło się w [[Nowa Galicja|Nowej Galicji]] ([[zabór austriacki]])., Ww 1809 znalazło sięr. w granicach [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]], a od roku 1815 w [[Królestwo Kongresowe|Królestwie PolskimKongresowym]] (Kongresowym) [[zabór rosyjski]]). W 1818 rozwiązanoGdy zgromadzenie zakonne norbertanów w Hebdowie zostało rozwiązane w 1818 r., a miasto przeszło na własność rządu. W 1827 byłor. tuw Nowym Brzesku było 151 domów i 904 mieszkańców. 1 stycznia 1870 r. Nowe Brzesko utraciło [[prawa miejskie]]<ref>Postanowienie z 7 (19) listopada 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 425)</ref>. W dniu 27 lipca 2010 roku Rada Ministrów nadała miejscowości Nowe Brzesko status miasta od dnia 1 stycznia 2011<ref name="dziennikustaw"/>.▼
▲== Historia ==
▲Pierwsze wzmianki o Nowym Brzesku pochodzą z [[XIII wiek|XIII]] w. Początkowo wieś była własnością [[biskupi krakowscy|biskupów krakowskich]]. W 1223 opat brzeski Florian nadał wieś klasztorowi [[norbertanie|norbertanów]] w [[Hebdów|Hebdowie]]. W 1279 Gotfryd de Glesin uzyskał przywilej na założenie miasta na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]].
 
▲Do 1954 roku siedzibaNowe Brzesko było siedzibą [[gmina Gruszów|gminy Gruszów]]. W [[Podział administracyjny Polski 1975–1998|W latach 1975-19981975–1998]] miejscowość administracyjnie należałależała dow [[Województwo krakowskie (1975-1998)|województwawojewództwie krakowskiegokrakowskim]].
▲Historia Nowego Brzeska ściśle łączyła się z historią klasztoru w Hebdowie. Za czasów [[Jan Długosz (historyk)|Jana Długosza]] Nowe Brzesko miało 40 [[Łan (miara powierzchni)|łanów]] miejskich, z których opłacało [[czynsz]] klasztorowi. Znajdowały się tutaj dwa młyny na [[Wisła|Wiśle]], z których jeden należał do klasztoru, a drugi do [[wójt]]a miasteczka. W 1449 król [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierz Jagiellończyk]] potwierdził [[Prawo lokacyjne|przywilej lokacyjny]] Nowego Brzeska. Przywileje zostały później potwierdzone jeszcze dwa razy: 17 kwietnia 1674 r. przez króla [[Jan III Sobieski|Jana Sobieskiego]] oraz 4 października 1767 r. przez [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]].
 
W dniu 27 lipca 2010 roku Rada Ministrów nadała miejscowości Nowe Brzesko status miasta od dnia 1 stycznia 2011<ref name="dziennikustaw"/>.
▲Po III rozbiorze Polski w 1795 Nowe Brzesko znalazło się w Nowej Galicji ([[zabór austriacki]]). W 1809 znalazło się w granicach Księstwa Warszawskiego, a od roku 1815 w Królestwie Polskim (Kongresowym) [[zabór rosyjski]]. W 1818 rozwiązano zgromadzenie zakonne norbertanów w Hebdowie, a miasto przeszło na własność rządu. W 1827 było tu 151 domów i 904 mieszkańców. 1 stycznia 1870 Nowe Brzesko utraciło [[prawa miejskie]]<ref>Postanowienie z 7 (19) listopada 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 425)</ref>. W dniu 27 lipca 2010 roku Rada Ministrów nadała miejscowości Nowe Brzesko status miasta od dnia 1 stycznia 2011<ref name="dziennikustaw"/>.
 
== Zabytki ==
* Kościół pw. Wszystkich Świętych z 1670 r., rozbudowany w połowie [[XIX wiek|XIX]] i na początku [[XX wiek|XX w.]] Świątynia [[nawa|trójnawowa]] z jednoprzęsłowym [[prezbiterium]] zamkniętym wielobocznie. Ołtarz główny pochodzi z 1664 r. W kościele znajdują się dwa [[barok|późnobarokowe]] ołtarze boczne.
 
== Osoby związane z miejscowością ==
* [[Witold Cęckiewicz]] – urodzony w Nowym Brzesku architekt, członek [[Polska Akademia Nauk|PAN]] (od 1983) i [[Polska Akademia Umiejętności|PAU]] (1989) oraz [[Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa|Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK)]].
 
== Zobacz też ==
* [[Cmentarz żydowski w Nowym Brzesku]]
 
{{Przypisy|2}}
 
== Bibliografia ==
* Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, ''Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', Warszawa 1880-18851880–1885.
 
== Linki zewnętrzne ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Nowe_Brzesko”