Biblia Hebraica: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:BHK-cover.png|thumb|The cover of BHK bible.]]
'''''Biblia Hebraica''''' – trzy wydania [[Tanach|Biblii hebrajskiej]] przygotowane przez Rudolfa Kittela. W skrótach najczęściej oznaczanooznaczana jako BHK lub BH (ewentualnie używa się oznaczeń: BH1, BH2 i BH3 odnoszących się do poszczególnych wydań). 
 
== Pierwsze wydanie ==
Mniej więcej od 1901 roku Rudolf Kittel (1853–1929), profesor badań nad tekstem Starego Testamentu z Lipska, rozwijał projekt [[Wydanie krytyczne|wydania krytycznego]] [[Tanach|Biblii hebrajskiej]]<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = BHK :: academic-bible.com|url = http://www.academic-bible.com/home/scholarly-editions/hebrew-bible/bhk/|opublikowany = www.academic-bible.com|data dostępu = 2015-10-20}}</ref>. Pierwsze wydanie ''Biblia Hebraica'' Kittela ukazało się w 1906 roku w wydawnictwie ''Verlagsbuchhandlung J. C. Hinrichs'' w Lipsku. Jako podstawa wydania został użyty tzw. ''textus receptus'' Biblii hebrajskiej pochodzący z wydania [[Tekst masorecki|tekstu masoreckiego]] opublikowanego przez Daniela Bomberga w Wenecji w latach 1524–1525 (tekst ten był uznawany za najlepszy punkt odniesienia). Kittel wydał tekst pierwszego wydania ze znakami samogłoskowymi i akcentami, ale bez towarzyszącej tekstowi [[Tekst masorecki|masory]]. Nowością były przypisy zawierające możliwe poprawki tekstu hebrajskiego ([[aparat krytyczny]]) według różnych tłumaczeń starożytnych (przede wszystkim [[Septuaginta|Septuaginty]], pozaale tymrównież [[Pięcioksiąg samarytański|Pięcioksięgu samarytańskiego]], [[Wulgata|Wulgaty]] czy [[Peszitta|Peszitty]]).
 
== Drugie wydanie ==
Linia 9:
 
== Trzecie wydanie ==
Trzecie wydanie ukazywało się w zeszytach od 1929 do 1937 roku, a w 1937 roku oblikowano je w jednym kompletnym tomie. Dokonano w nim kilku istotnych zmian<ref>S. Bazyliński, ''Guida alla ricerca biblica,'' Roma 2009, s. 17.</ref>. Pierwszy raz użyto tekstu z [[Kodeks Leningradzki|Kodeksu Leningradzkiego]] (wraz z ''Masora parva,'' opracowaną przez Paula Kahle). Gruntownie przepracowanoprzejrzano i rozwinięto aparat krytyczny (teraz podwójny, oznaczony odpowiednio greckimi i łacińskimi literami). Biblię wydano większym, łatwiejszym do czytania drukiem.
 
== Dalsza historia ==
OdkrycieZ jednej strony odkrycie [[Rękopisy z Qumran|zwojów znad Morza Martwego]] czyniłospowodowało koniecznymkonieczność dokonaniedokonania poważnych rewizji tekstu. ChcianoZamierzano przedstawić przynajmniej najlepiej zachowane warianty tekstu [[Księga Izajasza|Księgi Izajasza]] i [[Księga Habakuka|Habakuka]]. Z technicznego punktu widzenia, bez zastosowania technik komputerowych, było to zadanie trudne do wykonania w tamtych czasach. Z drugiej strony matryce użyte do 3 wydania BHK zaginęły lub zostały zniszczone w trakcie II wojny światowej<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = BHK :: academic-bible.com|url = http://www.academic-bible.com/home/scholarly-editions/hebrew-bible/bhk/|opublikowany = www.academic-bible.com|data dostępu = 2015-10-20}}</ref>.
 
Kompromisowym rozwiązaniem użytym od 7 wydania (1951 rok) aż do połowy lat 70., było przedstawienie wariantów tekstowych z Qumran jako trzeciej sekcji aparatu krytycznego, na marginesie, z użyciem innej czcionki.